De Eerste Kamer is akkoord gegaan met het voorstel voor de Wet gegevensverwerking door samenwerkingsverbanden (WGS), door tegenstanders ook wel 'datasurveillancewet' of 'Super SyRI' genoemd. De fracties van BBB, VVD, CDA, D66, PVV, ChristenUnie, JA21, SGP, 50PLUS en OPNL stemden voor het wetsvoorstel van demissionair minister Yesilgöz van Justitie en Veiligheid. De fracties van GroenLinks-PvdA, PvdD, SP, FVD en Volt stemden tegen. De WGS biedt een juridische basis voor overheidsorganisaties én private partijen, verenigd in samenwerkingsverbanden, om persoonsgegevens met elkaar te delen voor de bestrijding van fraude.
De Autoriteit Persoonsgegevens adviseerde de Eerste Kamer zowel eind 2021 als eind 2023 om tegen het wetsvoorstel te stemmen. Volgens de privacytoezichthouder zet de wet de deur wagenwijd open voor onbegrensde surveillance door een onbegrensde hoeveelheid partijen, publiek en privaat. Eerder was ook de Raad van State kritisch en stelde dat het voorstel op dat moment niet voldeed aan de eisen van artikel 10 van de Grondwet, dat het recht op eerbiediging van de persoonlijke levenssfeer beschermt. Eind 2021 kwam de Raad van State echter met een positief oordeel.
Het gaat onder de WGS niet alleen om feitelijke gegevens die bedrijven en overheden met elkaar delen, maar ook om signalen, vermoedens en volledige zwarte lijsten die worden uitgewisseld en met elkaar verknoopt. Daarbij kunnen deze partijen op basis van deze schaduwadministraties 'interventies' met elkaar afstemmen waarin ze handhavend optreden tegen burgers die in hun vizier belanden, aldus de burgerrechtencoalitie die eerder de rechtszaak tegen SyRI won.
"Burgers en ondernemers zijn weerloos tegen een nieuwe Big Brother-wet die vandaag in de Eerste Kamer wordt behandeld. De nieuwe wet geeft overheden, instanties en private organisaties, zoals banken en makelaars, het recht om gegevens met elkaar te delen. Zélfs als het slechts om vermoedens gaat. Dat kan gaan om woon- en financiële gegevens maar zelfs ook seksuele geaardheid. Niet alleen van betrokkenen zelf maar ook van mensen in hun omgeving", zo liet stichting Privacy First vorige week weten.
Het kabinet streeft ernaar om de WGS per 1 januari volgend jaar in werking te laten treden, en indien mogelijk eerder, mede afhankelijk van wanneer het Besluit gegevensverwerking door samenwerkingsverbanden kan worden gepubliceerd in het Staatsblad. Over deze algemene maatregel van bestuur wordt nu advies gevraagd aan de Afdeling advisering van de Raad van State. Een jaar na de invoering wordt een invoeringstoets uitgevoerd. Daarbij wordt specifiek gekeken naar de wijze waarop aan waarborgen en zorgvuldigheidseisen wordt voldaan. Dit komt bovenop de gebruikelijke evaluatie van een nieuwe wet na vijf jaar.
Je bent niet ingelogd en reageert "Anoniem". Dit betekent dat Security.NL geen accountgegevens (e-mailadres en alias) opslaat voor deze reactie. Je reactie wordt niet direct geplaatst maar eerst gemodereerd. Als je nog geen account hebt kun je hier direct een account aanmaken. Wanneer je Anoniem reageert moet je altijd een captchacode opgeven.