De afhankelijkheid van grote techbedrijven kan voor single points of failure zorgen, zo waarschuwt het Analistennetwerk Nationale Veiligheid (ANV) in de vandaag verschenen Trendanalyse Nationale Veiligheid 2024. De analyse werd op verzoek van de Nationaal Coördinator Terrorismebestrijding en Veiligheid (NCTV) uitgevoerd en brengt verschillende dreigingen voor de nationale veiligheid in kaart.

Volgens het ANV hebben grote technbedrijven als SpaceX, Meta en Alphabet (Google) grote geopolitieke en daarmee ook geo-economische macht. "Ook Navo-landen zijn in belangrijke mate afhankelijk van de private sector doordat een aantal taken en bekwaamheden na de Koude Oorlog werden uitbesteed aan civiele partijen", aldus de analisten. "Daarnaast zorgt de toenemende macht van grote technologiebedrijven voor toenemende afhankelijkheden van de technologie, waardoor single points of failure kunnen ontstaan."

De analisten stellen dat dergelijke kwetsbaarheden er niet alleen zijn ten aanzien van single points of failure, maar dat er in generieke zin weinig bewustzijn is over hoe technologie bestaande kwetsbaarheden blootlegt en nieuwe creëert. "Zo zijn er al een aantal jaar zorgen over ‘achterdeurtjes’ in software waardoor een overheid of een bedrijf mee zou kunnen kijken en encryptie en beveiliging zou kunnen omzeilen. Zorgen blijken terecht, want in april 2024 is er een achterdeur ontdekt in Linux-software." Daarmee wordt gedoeld op de backdoor in datacompressietool XZ.

Wat betreft het omgaan met deze kwetsbaarheden en 'strategische' technologieën kan de EU de wens hebben om beter samen te werken en in ieder geval minder afhankelijk te worden van partijen buiten de EU, en wellicht zelfs te concurreren met deze partijen. "Tegelijkertijd is de capaciteit beperkt en bovendien de taak in potentie enorm, gezien de verscheidenheid aan technologische ontwikkelingen waarop de EU meer zelfstandig wil kunnen opereren", aldus het ANV. Dat bestaat uit het RIVM, TNO, Instituut Clingendael, het WODC, SEO, de AIVD en de MIVD.