De maatregel van het kabinet om smartphones, tablets en andere elektronische apparatuur tijdens officiële overleggen te weren heeft vooral te maken met het risico op 'insider threats', zo stelt de Belgische beveiligingsonderzoeker Inti De Ceukelaire tegenover Het Nieuwsblad. Vorige week werd bekend dat tablets, laptops, telefoons, smartwatches en earpods bij officiële kabinetsvergaderingen in een speciale kluis moeten worden geplaatst. Deze ‘lockerkast’, die voor elk bewindslid van eigen kluis met sleuteltje is voorzien, bevindt zich net buiten de zaal waar wordt vergaderd.

"De spionagedreiging is van alle tijden. Elektronische devices, telefoon, iPad, zijn allemaal microfoons en landen zijn geïnteresseerd in de besluitvorming van ook Nederland en dat wil je gewoon voorkomen. Dus een heel eenvoudige maatregel, gewoon die telefoons in de kluis", legde premier Schoof uit over de reden voor de maatregel. Bij vorige kabinetten werden telefoons alleen tijdens overleggen over specifieke veiligheidsonderwerpen geweerd. "Er is toen een andere afweging gemaakt. Ik heb misschien meer ervaring met dat soort dingen. Voor mij was dat een volstrekt vanzelfsprekende maatregel", merkte de minister-president op.

Tijdens de persconferentie na ministerraad liet Schoof het volgende weten: "Misschien goed om te zeggen dat we die afspraak meteen bij de eerste vergadering van dit kabinet is gemaakt. En tijdens de vergadering dus inderdaad geen telefoons, iPads of andere, zoals dat heet, elektronische devices in de zaal. Die liggen gewoon in een lockerkast. En dat doen we uit veiligheidsoverwegingen omdat uiteindelijk bekend is dat landen zijn gewoon geïnteresseerd in besluitvorming van kabinetten of van regeringen. Daarom is het goed om die besluitvorming ook onder geheimhouding te laten plaatsvinden. Een directe aanleiding was er niet. Zie het vooral als een extra voorzorgsmaatregel."

"Het is geen ondenkbaar scenario dat iemand van buitenaf erin zou slagen een smartphone van een minister te hacken en via die weg mee kan luisteren naar wat er gezegd wordt tijdens het overleg", aldus De Ceukelaire. Toch denkt de onderzoeker niet dat het compromitteren van smartphones het grootste risico is. "Ze zullen dat niet zo snel toegeven, maar ik ben ervan overtuigd dat het verbod op elektronische apparatuur tijdens Nederlandse ministerraden vooral te maken heeft met het risico op insider threats. Mensen die mee aan tafel zitten en van daaruit bewust informatie delen met journalisten of zelfs buitenlandse spionnen. We hebben in ons land recent nog gezien dat dat een reëel risico is."

Een algeheel verbod voor alle vergaderingen zou De Ceukelaire de Belgische regering niet aanraden. "Ik vind het persoonlijk een klein beetje te ver gaan. Het moet toch proportioneel blijven met het risico. Voor vergaderingen die gevoelige informatie omvatten, vind ik het zeker goed om elektronische apparaten te weren. Maar voor de rest lijkt me dat niet nodig. Smartphones en laptops kunnen ook soms nuttig zijn om dingen op te zoeken of te overleggen met mensen buiten de vergadering."