De Vlaamse privacytoezichthouder waarschuwt Vlaamse gemeenten voor de inzet van ANPR-camera's die nummerplaten kunnen herkennen. Met de camera's is het mogelijk om de 'gemotoriseerde verplaatsingen van de bevolking structureel in kaart te brengen, wat extreem invasief is op privacyvlak', aldus de Vlaamse Toezichtcommissie voor de verwerking van persoonsgegevens (VTC) in een brief aan Vlaamse steden en gemeenten (pdf).

De VTC stelt dat er in meer en meer steden en gemeenten ANPR-camera’s worden gepland en in gebruik genomen voor trajectcontroles. Dit jaar ontving de toezichthouder meerdere klachten van burgers over de camera's en stelde onderzoek in. De VTC is tot de conclusie gekomen dat gemeenten frequent niet goed inschatten wat overwogen moet worden voor ze de camera’s plaatsen.

"Voor wat de naleving van de AVG betreft, zijn dat de risico’s voor de rechten en vrijheden van de burgers, en die zijn groot. De VTC stelt echter vast dat het gebruik van camera’s getrivialiseerd wordt", aldus de toezichthouder. "Daarom vindt de VTC het nodig om een richtlijn te formuleren en een waarschuwing uit te spreken voor dergelijke verwerkingen."

ANPR-camera's maken beelden met informatie over voertuigen en mogelijk ook automobilist en passagiers. Daarnaast wordt ook metadata zoals het kenteken, de locatie en het tijdstip van de foto opgeslagen. "Daarmee zijn intrinsiek alle elementen aanwezig om de gemotoriseerde verplaatsingen van de bevolking structureel in kaart te brengen, wat extreem invasief is op privacyvlak", aldus de VTC.

Volgens de toezichthouder worden camera’s te gemakkelijk door gemeenten voorgesteld als de beste oplossing voor de aanpak van verkeersproblematiek. "Daarbij wordt eraan voorbijgegaan dat daarmee het dagelijkse leven gemonitord wordt of kan worden." Er moet dan ook goed naar noodzakelijkheid, doel en alternatieven worden gekeken. "Het constant monitoren van verplaatsingen gaat ook verder dan het bewaken van de openbare orde. Iedere burger wordt dan immers behandeld als een potentiële inbreukpleger." De VTC voegt toe dat als gemeenten zich niet aan de regels voor de inzet van ANPR-camera's houden, het de bevoegdheid heeft om het gebruik hiervan door een gemeente stil te leggen.

De VVSG, de koepel van Vlaamse steden en gemeenten, vindt dat de toezichthouder enkele terechte punten aankaart, maar het niet terecht is om te speculeren over de intenties van lokale besturen. "Bijvoorbeeld door te suggereren dat de ANPR-camera's worden ingezet om gemeentelijke inkomsten te verhogen. Het is bovendien niet correct om enkel de lokale besturen aan te wijzen. Ook de Vlaamse overheid gebruikt slimme camera's en trajectcontroles", zo laat het tegenover VRT NWS weten.