Meerdere Nederlandse supermarkten houden hun klanten door middel van 'AI-surveillance' in de gaten, zo meldt Trouw op basis van een rondgang onder verschillende supers. Het gaat onder andere om een aantal filialen van Ekoplaza, Plus, Spar en een filiaal van DekaMarkt, aldus de krant. Aldi, Albert Heijn en Dirk zeggen geen 'AI-surveillance' te gebruiken.

Supermarktketen Jumbo liet afgelopen december weten dat het stopte met het gebruik van software om 'afwijkend gedrag' van klanten te herkennen. Begin vorig jaar startte Jumbo een proef met de technologie. De supermarktketen verwachtte naar eigen zeggen veel van de test met nieuwe 'AI-software' die 'afwijkend gedrag' van klanten in de winkel moest gaan herkennen. "Bovendien maakt AI-technologie voortaan gerichte steekproeven mogelijk", aldus Jumbo afgelopen februari.

Een woordvoerder van Jumbo verklaart tegenover Trouw dat alleen een eerste proef is gestopt. Of de supermarkt definitief stopt met 'AI-surveillance', staat nog niet vast. Eerst vindt er nog een evaluatie van de resultaten plaats. De supermarkten werken met software van het Franse bedrijf Veesion. Het bedrijf claimt vierduizend klanten wereldwijd te hebben, waarvan zo'n twintig in Nederland. Veesion werd eerder nog door de Franse privacytoezichthouder CNIL op de vingers getikt omdat de software in strijd met de AVG zou zijn.

“De samenleving is definitief het tijdperk van big data en algoritmes binnengetreden”, stelt Marc Schuilenburg, hoogleraar digitale surveillance aan de Erasmus Universiteit. Volgens burgerrechtenbeweging Bits of Freedom kunnen supermarkten allerlei persoonlijke informatie over mensen verzamelen. "Wat je koopt, onthult veel over je leven en eetpatroon. Wat als zorgverzekeraars daar toegang toe krijgen? Dat klinkt extreem, maar zoiets gebeurt al met auto’s: sommige verzekeringen monitoren je rijstijl en bieden een lagere premie als je veilig rijdt. Trek je steeds hard op of rem je abrupt, dan betaal je juist meer."