Het kabinet geeft ambtenaren meer ruimte om generatieve 'AI' voor hun werkzaamheden te gebruiken. Hiervoor zijn nieuwe regels afgesproken met gemeenten, provincies, waterschappen en uitvoeringsorganisaties. "Generatieve AI biedt volop kansen om maatschappelijke vraagstukken aan te pakken en de overheidsdienstverlening te verbeteren. Denk aan het vereenvoudigen van administratieve processen, het versterken van data-analyse en het verbeteren van communicatie", zegt staatssecretaris Zsolt Szabo voor Digitalisering.

De bewindsman voegt toe dat de inzet van generatieve 'AI' door overheden afhankelijk is van tal van factoren, zoals data, cloud en digitale weerbaarheid. "De (technologische) ontwikkelingen rondom generatieve AI gaan snel. Het standpunt zal de komende periode daarom beproefd moeten worden door overheidsorganisaties. Daarbij is de overheidsbrede handreiking een levend document dat – in samenwerking met overheidspartijen – regelmatig zal worden bijgewerkt als ontwikkelingen daarom vragen", aldus Szabo in een brief aan de Tweede Kamer.

Generatieve 'AI' kan worden ingekocht, ontwikkeld of gebruikt wanneer er aan verschillende eisen wordt voldaan. Het gaat onder andere om het voldoen aan bestaande wet- en regelgeving, zoals de AVG, de AI-verordening en de Grondwet, het doel voldoende duidelijk is, er risicoanalyses zijn uitgevoerd en of de inzet een probleem oplost dat niet op andere manier is op te lossen. Ook moeten dan anderen, minder ingrijpende alternatieven zijn onderzocht.

Verder moeten bij het inkopen van generatieve 'AI-modellen' of applicaties afspraken zijn gemaakt met de leveranciers. "Belangrijke onderwerpen voor deze afspraken (en/of bedrijfsvoorwaarden) zijn datadeling, dataretentie en het al dan niet toestaan van het hertrainen van modellen met de input van gebruikers (zoals prompts)", aldus de voorwaarde. Voor het "onvermijdbaar gebruik", zoals generatieve 'AI' die is ingebouwd in zoekresultaten van zoekmachines of automatische machinevertalingen van websites, wordt van ambtenaren verwacht dat zij hier gewetensvol mee omgaan.

"Dit standpunt biedt een solide basis om als één overheid de vruchten te plukken van deze veelbelovende technologie", besluit Szabo zijn brief. "Het schetst een kader waarbinnen overheidsorganisaties kunnen handelen en geeft duidelijkheid over de manier waarop generatieve AI op een waardevolle, verantwoorde en ethische wijze kan worden ingezet."