ACTA wordt een nieuw handelsverdrag met het doel de regels rond intellectueel eigendom wereldwijd te harmoniseren. De onderhandelingen vinden in het geheim plaats. Uit gelekte stukken van het overleg blijkt dat Internet providers in de toekomst verantwoordelijk en financieel aansprakelijk zullen zijn voor alles wat de gebruikers doen. Nederland doet niet mee aan het ACTA-overleg, maar de EU wel. Als de EU akkoord gaat, zal ons land aan dit verdrag gebonden worden. De middelen die ISP’s in moeten zetten om hun nieuwe taak uit te voeren zal onder meer deep packet inspection omvatten. Naast dit voorstel zet het verdrag sterk in op de kopieerbeveiliging Digital Rights Management en worden sancties geplaatst op het verwijderen ervan. Ook andere middelen om beveiliging te omzeilen, zoals de R4 kaart voor de Nintendo DS, zullen verboden worden.

Het stokpaardje van Brein is ook weer van de partij: het afsluiten van overtreders van een downloadverbod na drie overtredingen. Dat dit een disproportionele maatregel is, probeer maar eens te e-mailen zonder internet, of je in te schrijven bij het UWV is blijkbaar nog steeds irrelevant.

De maatregelen van ACTA gaan niet helpen. Burgers zullen cryptografie of steganografie inzetten om toch aan de DVDRip van Avatar te komen – die screener is inderdaad niet om aan te zien. ISP’s zullen de cryptografie moeten breken, willen ze hun verplichtingen nakomen. Bovendien zullen ze het verkeer moeten reconstrueren en analyseren – iets dat zelfs de NSA al sinds 1999 met al haar rekenkracht en storage niet meer voor elkaar krijgt.

Dat versleuteling alle ISP filtering buitenspel zet, weet de media-industrie ongetwijfeld, maar dat maakt ze niet uit. Het zal vast wel een paar jaar hun business model overeind houden. En die paar jaar is blijkbaar al die bijwerkingen waard; failliete ISP’s, structureel hogere kosten voor internetgebruik, grotere onveiligheid voor iedereen. Kan niet bommen dat de samenleving instort, als ze hun royalty’s maar krijgen.

Samenleving instorten – nou, nou Peter, zo’n vaart zal dat toch niet lopen? Het is toch gewoon de zoveelste zinloze maatregel zoals we de hele tijd zien, die hooguit de privacy van mensen raakt. En dat vinden mensen nu eenmaal niet belangrijk.

Nou nee. Ik heb het niet over privacy; de gewone gebruiker staan genoeg middelen ter beschikking om daar zelf voor te zorgen. Vrijwel iedereen heeft inmiddels voldoende processorcapaciteit, en moeilijk is het gebruik van cryptografie nu al niet. Bovendien zullen genoeg proggers dit aanbod van gebruikersvriendelijke middelen gaan uitbreiden, zodat we naar een situatie gaan waarin het leeuwendeel van het internetverkeer versleuteld zal worden. En daar zit nu net het probleem.

Al die extra processorcapaciteit kost nogal wat stroom en dat heeft weer invloed op het klimaat. Dat is jammer voor de ijsberen. Om van al het extra ijzer bij de ISP’s om het verkeer te bekijken maar niet te spreken.

En het is ook jammer voor allerlei andere beveiliging – je kunt geen virus of spam onderscheppen in versleuteld verkeer. Het internet wordt er onveiliger op.

En het is ook erg vervelend voor de opsporingsdiensten – ze kunnen nu al geen pedofielen, terroristen of criminelen afluisteren als deze lieden crypto inzetten. Op dit moment is versleuteld verkeer relatief gemakkelijk te herkennen, omdat het zich niet laat comprimeren, en het meeste verkeer gewoon leesbaar is. Maar als heel veel mensen crypto inzetten, kun je daar geen verdachten meer aan herkennen.

En tenslotte, maar niet het onbelangrijkste, is dat de ACTA regels weer een boel handhaving oplegt aan de politie die het komende jaren toch al met minder geld moet doen. Omdat er geen mogelijkheid is tot automatische bekeuringen zoals bij flitskasten is de keus wellicht straks om achter een illegale downloader aan te gaan, dan wel op treden bij lichte vormen van mishandeling. Waarschijnlijk werpt de stichting Brein zich dan op als vrijwillige politie, dan kunnen ze nog meer lawaai maken.

De samenleving zal niet dus niet direct instorten oké, ik overdrijf dus toch een beetje, maar zeker minder veilig worden.

Nu kunnen overheden proberen terug te gaan naar de tijd van het Wassenaarverdrag, door sterke cryptografie zonder overheidsachterdeur te verbieden. Maar die geest is al jaren uit de fles – dat zal niet lukken. Bovendien wordt cybercrime zonder cryptografie een stuk eenvoudiger: Telebankieren met zwakke cryptografie is echt geen aanrader.

Zodra blijkt dat de ISP als politieagent door de versleuteling kansloos is, heeft de RIAA ook hier al weer een oplossing. Dan moet de PC van de gebruiker maar filteren. Dit idee is in 2008 al door de RIAA baas Sherman geopperd. Omdat mensen dit niet vrijwillig gaan doen, moeten besturingssystemen het maar doen. Dus als de ISP’s als politieagent falen, moet Microsoft dit maar doen.

En zo komen we weer uit bij Trusted Computing en DRM. De computerindustrie heeft nu niet bepaald de schouders onder dit concept gezet – logisch ook; als Windows 8 iets niet kan wat in alle oudere versies wel mogelijk is, dan nemen mensen geen Windows 8. Dus Microsoft kijkt wel beter uit. En als net als nu door de EU afgedwongen voor de browsers DRM ook in al uitgerolde versies gestopt wordt, dan wordt het nog interessanter om een niet ondersteund besturingssysteem te blijven draaien. XP? Windows 98?

Ja maar, Linux dan – het hoeft toch niet altijd Windows te zijn? Linux moet verboden worden – je zou immers zelf een distro zonder DRM troep kunnen bakken. En dat mag niet.

Zo zal XP nog veel meer jaren bij ons blijven. Als een nieuwe auto je niet naar je bestemming brengt, maar een 50 jaar oude wel, dan koop je toch die oldtimer. Dat je dan wellicht wat virussen oploopt en je machine in tien botnets tegelijk hangt – zo lang je je films en muziek maar hebt maakt dat toch niet uit? Bandbreedte genoeg.

De politiek en onze ambtenaren laten zich in dit dossier ringeloren. Zo zeggen ze notabene bezig te zijn met innovatie en kennisbescherming . Minister van der Hoeven meldde in 2008 aan de kamer dat het “een fenomeen van internationale omvang met ernstige gevolgen op economisch vlak, maar ook op het gebied van de consumentenbescherming, de volksgezondheid en de openbare veiligheid” betreft. Nu moge dit de intentie zijn, feitelijk doet ACTA het tegenovergestelde: het maakt de consument vogelvrij en bedreigt de openbare veiligheid.

De semantische truc die wordt gebruikt om octrooi-inbreuk, merkenfraude vervalsing en piraterij op één hoop “Intellectual Property” te gooien gaat feitelijk over legale monopolies, waarbij wetgevers over de hele wereld een grote complexiteit van regels hebben gemaakt. Nu is het voor IP-uitbaters veel overzichtelijker om gewoon één regel te maken. Maar dat gaat voorbij aan het waarom van al die verschillende regels. In de rechtstheorie leer je dat wetten gemaakt worden om bepaalde uitwassen die zich daadwerkelijk voordoen tegen te gaan. Dit gaat ook op voor deze regelgeving; er zijn immers grote risico’s verbonden aan monopolies, en er zijn grote problemen geweest. Om al deze geleerde lessen omwille van de ‘harmonisatie’ en de ‘globale economie’ onder druk van een industriële lobby overboord te gooien, is hoogst riskant.

Ik vind het ook echt een vreemde ontwikkeling; in een tijd waarin we net weer de gigantische risico’s van monopolisten dagelijks aan den lijve ervaren (kredietcrisis, systeembanken) zouden we dan weer nieuwe giganten creëren? Hoogst merkwaardig.

De belangen die voor de industrie op het spel staan, zijn natuurlijk enorm; het is erop of eronder. De bestaande bedrijven hebben alle belang bij het in stand houden van de status quo. De economie is echter vooral gebaat bij nieuwe initiatieven; in vaktaal creative destruction. Daar is de gevestigde orde natuurlijk niet voor te porren.

De discussie over IP gaat echter helemaal uit van de gevestigde orde. En dat is nooit goed. Stel je eens voor dat Xerox in 1973 de PC, de muis, de laserprinter en het LAN voor 75 jaar gepatenteerd zou hebben. Of dat IBM in hetzelfde jaar het Disk Operating System gepatenteerd had – dan zaten we nu nog met groene schermen en zou het Internet SNA draaien. Of – veel waarschijnlijker – alleen een paar universiteiten met elkaar verbinden. Te veel ruimte voor IP is echt catastrofaal voor innovatie.

Het Europese en ons nationale parlement zijn door de ACTA-werkgroep vooralsnog buitenspel gezet. Binnen de politiek bestaat op dit dossier gelukkig nog wel enige waakzaamheid. Groen Links heeft het onderwerp opgepikt en ook de VVD stoort zich aan de geheimzinnigheid. Het EP vind echter dat het onderwerp haar toebehoort, niet de nationale parlementen. Dat kan gunstig zijn, zoals we laatst zagen met het tegenhouden van de beschikbaarstelling van SWIFT-gegevens aan de VS. Je zou er pro-Europa van worden.

Kunnen we dan zelf nog iets doen om de media-industrie op meer realistische gedachten te brengen? Ik denk van wel. Uiteindelijk is de consument de baas; ook het machtige Shell ging bij de Brent Spar door de knieën. Maar de media-industrie is wel veel machtiger dan Shell. Stichting Brein en de RIAA zijn daarbij maar organen, niet de kern. Daar moet je je niet op richten.

Hoewel het natuurlijk wel weer leuk is om de Reclame Code Commissie in te schakelen tegen de misleidende reclamecampagnes van Brein, als ze weer eens uit hun nek beuzelen over virussen of de jeugd intimideren en misleiden. Ze hebben overigens nog een flinke bak geld om de emotionele schade te vergoeden. De toezichthouders hebben al meermalen hun zorgen geuit over het mogelijk op onduidelijke gronden verkregen geld, wat in de honderden miljoenen schijnt te lopen.

Bits of Freedom is – natuurlijk - al bezig met ACTA en die kunnen nog wel wat steun gebruiken. Niet alleen met geld – ook met daden. Het enige legale dat er voor ons gewone burgers op zit is een totale boycot van alle producten van bedrijven die aangesloten zijn bij of kritiekloos meedoen met de media-industrie. Geen muziek meer kopen, ook niet online, geen DVD’s en niet meer naar de bioscoop.

De industrie zelf is een onoverzichtelijke coalitie met meer en minder grote spelers – dat lijkt een moeilijk doelwit. Ze zullen ook niet allemaal even fout zijn en helemaal dezelfde overtuigingen en belangen hebben. Een boycot moet als strategisch doel hebben deze coalitie te breken. Je wilt eigenlijk bereiken dat partijen zich expliciet gaan afscheiden. Breek het front; koop alleen bij partijen die niet meedoen of weer zodra ze zich distantiëren.

Een “Boycot Brein Week” bekt prima, en kan een krachtig signaal zijn. Ik zie al een soort campagne voor me, en uitgestorven platenzaken. Laten we alle maatschappijen en artiesten die afstand nemen van ACTA, de RIAA en Brein voortaan aanduiden als “Verantwoorde Artiesten”, en alleen dat nog maar kopen. Misschien kan BoF een keurmerk of zoiets instellen?

Dit zal echter niet genoeg zijn. Via de omroepen en commerciële zenders heeft de media-industrie nog een stevige greep op onze portemonnee. Omroepen zijn echter verenigingen, geen commerciële partijen. Leden kunnen het bestuur dwingen om alleen muziek te draaien van Verantwoorde Artiesten. De publieke media zijn immers van ‘ons’, niet van de media-industrie. Een beetje tumult hoort daar wel bij. Dus neem contact op met je favoriete DJ. Mail Giel Beelen. Bel Gerard Ekdom. SMS Paul Rabbering – en hun collega’s. Tegen de lawaaimachine van Brein is tegenlawaai vereist, en wie zijn daar beter in dan de Jocks van Radio 3?

Misschien draaf ik een beetje door. Maar het is van wezenlijk belang dat ACTA er niet komt, en de tijd dringt. Actievoeren klinkt anno 2010 een beetje kansloos. Als je met een spandoek in de regen op het Malieveld gaat staan, helpt dat inderdaad geen moer. Maar een kopersstaking is een machtig wapen. Onderschat dat nooit.

Door Peter Rietveld, Senior Security consultant bij Traxion - The Identity Management Specialists -

Laatste 10 columns