Waarom zou je vandaag de dag nog een virusscanner gebruiken, hoe gaat Microsoft van Security Essentials profiteren, wat zijn de gevaren van cloud computing en hoe komt het dat anti-virus software zo vaak achter de feiten aanloopt? Security.nl interviewde Randy Abrams, Directeur “Technische Educatie” bij virusbestrijder ESET, in Nederland bekend vanwege NOD32.

Gratis virusscanners
Bij het kiezen van een virusscanner kijken consumenten niet alleen naar naam, maar ook naar prijs. Verschillende partijen bieden een gratis virusscanner aan, toch verschilt dit per anti-virusbedrijf. Volgens Abrams is dit een verschil in de filosofie over de commerciële aanpak. Het Tsjechische Grisoft heeft met AVG de populairste gratis virusscanner. AVG is afhankelijk van consumenten die in de toekomst hulp nodig hebben. Ze verdienen geld door middel van support of als gebruikers naar de betaalde versie over stappen.

Abrams merkt op dat in het geval van AVG een gratis virusscanner verschillende dingen doet. Zo krijgt een klein bedrijf toch naamsbekendheid onder een grote groep gebruikers, waaronder ook IT'ers die binnen bedrijven de aanschaf van software regelen. Ondanks de grote hoeveelheid gratis gebruikers, zouden er toch genoeg mensen van de gratis naar de betaalde versie over stappen.

Microsoft versterkt Windows met virusscanner
Microsoft gebruikt al de Malicious Software Removal Tool om de grootste malware dreigingen in kaart te brengen en verwijderen, maar met de gratis virusscanner Security Essentials, krijgt het bij miljoenen thuisgebruikers nog een veel gedetailleerdere blik in de keuken. Abrams verwacht dat het de informatie voornamelijk gaat gebruiken om Windows bestendiger tegen aanvallen te maken.

"Microsoft heeft een aantal zeer goede security mensen in dienst." Hij herinnert zich nog hoe twee jaar geleden distributiepartners de softwaregigant belachelijk maakten, net als de meeste mensen. "Lach nu, maar over twee jaar is Microsoft op technisch niveau competitief", zo liet hij toen weten. Volgens Abrams leveren de experts die Microsoft inhuurde goed werk af, althans, wat techniek betreft.

Hij weet zeker dat Microsoft dankzij de "phone home” optie waardevol inzicht krijgt in trends waar thuisgebruikers mee te maken hebben. "Dat is een gigantisch voordeel voor Microsoft. Die kunnen zo zien waar het besturingssysteem het zwaarst wordt getroffen." Een mogelijk succes van de gratis virusscanner kan ook een keerzijde hebben. Het wordt dan een enorm doelwit voor aanvallers. “Kleine anti-virusbedrijven hebben een klein marktaandeel en worden nu al door de professionele cybercriminelen aangevallen.”

Cloud computing vertroebelt
De Amerikaan heeft een duidelijke mening over cloud computing, dat inmiddels tot een ware hype is uitgegroeid. "De cloud is een container met mist die het zicht vertroebelt." Volgens Abrams is het puur marketing als mensen het over ‘in the cloud’ hebben, en vaak de inhoud van de dienst achterwege laten. "Als ik tegen jou zeg, zet je geheime en vertrouwelijke bedrijfsgegevens bij mij op de server, dan zul je zeggen dat dat geen goed idee is. Dus vertel ik dat we je informatie in de cloud bewaren, zonder te zeggen wat ik doe. De cloud is niet goed of slecht, je moet alleen zien wat de technologie is en eventuele gevolgen zijn." Met name bedrijven die denken vertrouwelijke informatie en e-mails beter te kunnen beschermen dan een Google, Yahoo “of andere bedrijven met een geschiedenis van cross-site scripting en andere lekken”, zijn beter af met een andere oplossing.

Steeds meer virusbedrijven zoeken de "cloud" op. "De cloud is het internet", gaat Abrams verder. Hij ziet virusscanners die dingen in de cloud doen dan ook niet als de volgende generatie, maar meer als een evolutie. "We gebruiken het internet al tijden." Abrams verwacht dan ook niet dat de cloud signatures overbodig zal maken. Cloud security zal daarom desktop security niet vervangen, maar alleen aanvullen.

Abrams noemt als voorbeeld de oma van zijn vrouw, die een computer heeft die alleen e-mails kan downloaden en printen. De machine heeft niet eens een beeldscherm. Berichten kan ze alleen ontvangen van mensen die in haar whitelist staan, ze krijgt ook geen spam. "Een veilige oplossing, behalve voor mensen die meer willen." Abrams ziet dan ook geen verschuiving naar het "Thin client model" van de cloud. Daarbij wijst hij op de nadelen als bijvoorbeeld een cloud aanbieder of internetprovider offline zijn of er andere problemen met de verbinding zijn. “Uptime is van verschillende zaken afhankelijk. Zelfs als de ISP een uptime van 99,99 heeft, dan betekent het niet dat het elektriciteitsbedrijf of de website die je wilt bezoeken ook hebben.”

Daarnaast is de cloud een zeer interessant doelwit voor aanvallers, zowel voor het platleggen van dienten via DDoS-aanvallen als het verkrijgen van informatie. Heeft een aanvaller toegang tot de cloud, dan hoeft hij de machines van de slachtoffers niet eens meer te infecteren, aangezien die alle data toch al daar naar toe sturen.” Abrams ziet dan ook geen massale overgang naar de cloud.

Achterlopen virusscanners
Sommige critici zijn van mening dat virusscanners ook met een in the cloud model nog steeds achter de feiten aan blijven lopen. Abrams geeft toe dat het een mooi marketingwoord is, maar merkt op dat ook politie al door de geschiedenis heen achter de criminelen aan loopt. "Je hebt hier met criminele activiteiten te maken. Zij hebben de tijd om hun creatie tegen elke anti-virus oplossing te testen. Ze zullen het altijd weten te verslaan als ze genoeg investeren."

Volgens Abrams lossen we het virus probleem pas op als we de criminaliteit oplossen. Het feit dat mensen zo'n hoog gespannen verwachting van hun virusscanner hebben komt dan ook voornamelijk door de marketingafdeling, zegt Abrams. "Ze geven nooit de werkelijkheid weer. Je kunt een gordel om doen, maar die zorgt er niet voor dat je altijd een auto ongeluk overleeft."

Geen virusscanner - geen internet
Meerlaagse beveiliging is onmisbaar, maar speelt een virusscanner hierin nog een rol? Vanwege false positives en gemiste malware vragen steeds meer mensen zich af waarom ze anti-virus software zouden gebruiken. "Security is risk management. Afhankelijk van hoe slim je bent en wat de waarde is van wat je beschermt en wat de kosten zijn als je het niet beschermt. Het is niet alleen de waarde als iemand anders het in handen krijgt, maar ook wat het voor jou waard is om niet te verliezen.:

De beslissing om wel of geen virusscanner te gebruiken is dan ook een kwestie van risk management. “Als ik airbags in mijn auto heb, draag ik dan geen gordel meer of controleer ik niet of de remmen werken? Het draait allemaal om defense in depth." Hij merkt op dat een aantal mensen die hij goed kent en veel ervaring met beveiliging hebben, geen virusscanner gebruiken. “Ze gebruiken eigenlijk ook niet het internet, omdat ze de risico's begrijpen die ze nemen door geen anti-virus als onderdeel van hun beveiliging te gebruiken.”

In het algemeen beschikken gebruikers niet over voldoende kennis om het web zonder firewall en virusscanner te surfen. Abrams zegt zelf dat hij daarnaast ook zelden internet zonder zijn browser te sandboxen.

Later deze week het tweede deel van het interview met Randy Abrams