Heb jij een uitdagende vraag over beveiliging, recht en privacy, stel hem aan ICT-jurist Arnoud Engelfriet
en maak kans op zijn boek "De wet op internet".

Arnoud is van alle markten thuis, maar vindt vooral in technische / hacking vragen een uitdaging. Vragen over licenties worden niet behandeld, aangezien die geen raakvlak met beveiliging hebben. De Juridische vraag is een rubriek op Security.nl, waar wetgeving en security centraal staan. Elk kwartaal kiest Arnoud de meest creatieve vraag, die dan zijn boek zal ontvangen.

Vraag: Er is de laatste tijd veel te doen over misleidende sms-abonnementen, die met name richting kinderen worden geadverteerd. Is daar juridisch wat aan te doen, bijvoorbeeld via de wet koop op afstand of als de ouders bezwaar maken?

Antwoord: Recent werd bekend dat staatssecretaris Frank Heemskerk deze diensten aan wettelijke banden wil leggen omdat ze vaak misleidend zijn. En daar ben ik het hartgrondig mee eens: zaken als een "vriendenradar" die belooft dat je kunt zien waar je vrienden zijn maar in een voetnoot zegt "Let op: je ziet niet echt waar je vrienden zijn" kunnen echt niet door de beugel. Als ik mijn diensten aanbied met "Nu slechts 25 euro per uur" en in een voetnoot zet "Let op: kost in werkelijkheid 150 euro per uur" zou ik ook grote problemen krijgen. En terecht.

Een abonnement op zo'n dienst valt onder de wet koop op afstand wanneer je je er via een "rotzooi AAN" bericht op abonneert. Normaal mag je zo'n dienst binnen zeven werkdagen kosteloos annuleren. Echter, in diezelfde wet staat dat dit recht vervalt als de dienst met jouw instemming meteen geleverd wordt. En zo werkt het altijd bij sms-diensten. De wet helpt je hier dus niet.

Voor minderjarigen (mensen onder 18 jaar) is er nog een andere wet. Hun ouders moeten elke juridisch relevante handeling goedkeuren, en mogen die terugdraaien als het kind deze is aangegaan zonder die goedkeuring (art. 1:234 BW). De wederpartij heeft dan pech - hij moet bv. het product terugnemen en de aankoopprijs terugstorten, ook als het product gebruikt of beschadigd is en ook als het kind een vervalst legitimatiebewijs liet zien of schriftelijk op straffe van meineed verklaarde 18 te zijn.

Er is echter één uitzondering: als het gebruikelijk is dat kinderen van die leeftijd dit soort transacties aangaan, dan worden de ouders geacht de transactie te hebben goedgekeurd. De Jamin kan dus zakken snoep verkopen aan kinderen van tien zonder te vragen of hun ouders dat goedvinden.

De vraag is dus of een sms-abonnement gebruikelijk is voor kinderen van een bepaalde leeftijd. Volgens Mens & Samenleving hebben Nederlandse kinderen gemiddeld vanaf negen(!) jaar een mobieltje. Prepaid tegoed kopen is vanaf die leeftijd dus waarschijnlijk wel 'gebruikelijk', want zonder tegoed kun je niet bellen. Maar daarmee is nog niet gezegd dat sms-abonnementen ook gebruikelijk zijn voor kinderen.

In de SMS-gedragscode wordt een minimumleeftijd van zestien jaar (achttien bij "adult chat") voorgeschreven. Dit is niet wettelijk bindend, maar omdat dit branchebreed gedragen wordt kun je dat wel als aanwijzing gebruiken dat abonnementen onder de zestien jaar ongebruikelijk zijn en dus elke keer toestemming vereisen. Je kunt als ouder dus het abonnement vernietigen.

Wel zul je bij het ontdekken dat je kind zo'n abonnement heeft afgesloten, meteen moeten optreden. Als je te lang wacht met protesteren, wordt je alsnog geacht dit te hebben goedgekeurd.

Arnoud Engelfriet is ICT-jurist, gespecialiseerd in internetrecht waar hij zich al sinds 1993 mee bezighoudt. Hij werkt als partner bij juridisch adviesbureau ICTRecht. Zijn site Ius mentis is één van de meest uitgebreide sites van Nederland over internetrecht, techniek en intellectueel eigendom. In 2008 verscheen zijn boek "De wet op internet".