De uitvoering van het Europese actieplan voor een veiliger internet, dat de Europese Commissie in 1999 lanceerde, ligt op schema. Volgens Britse onderzoekers van het onderzoeksbureau BDRC zijn dankzij het actieplan een groot aantal projecten van de grond gekomen.

Het actieplan van de Europese Commissie richt zich op het aanpakken van ongewenste inhoud op het Internet. Naast initiatieven op het gebied van wetgeving vond de Commissie het belangrijk ook zelfregulering en bewustwording te ondersteunen. Het actieplan moet dan ook gebruikers en de internetbranche aanzetten tot de ontwikkeling van adequate zelfreguleringsystemen en ouders en leerkrachten bewust maken van de gevaren die aan Internet kleven. Het actieplan, waarvoor tot 2003 een budget van 25 miljoen euro beschikbaar is, moet onder meer leiden tot een Europees netwerk van klachtenlijnen en de ontwikkeling van filterdiensten bevorderen.

De onderzoekers van BDRC concluderen in een tussentijdse evaluatie dat de uitvoering van het actieplan goed verloopt. Op 1 april 2001 liepen er 19 projecten waarbij 87 organisaties betrokken waren. Vijf projecten richten zich op klachtenlijnen, vijf projecten hebben betrekking op filtering, en negen projecten richten zich op bewustwording. Volgens betrokkenen zouden deze projecten niet van de grond zijn gekomen als er geen Europese subsidie voor beschikbaar was. Deelnemers klagen wel over onnodige bureaucratische rompslomp, waardoor vertraging ontstaat in de aanbesteding van projecten.
Volgens de onderzoekers mag er ook wel wat meer publiciteit komen voor het actieplan. De Europese Commissie heeft inmiddels een website gelanceerd (www.saferinternet.org) om het actieplan breder uit te dragen. Ook heeft de Commissie een lijst opgesteld van journalisten die geïnteresseerd zijn in de informatiemaatschappij en veiligheid op internet. Red: de site saferinternet.org werd binnen een week na de opening in 2001
gekraakt.

Verder constateren de onderzoekers dat de nadruk nu heel erg ligt op de bescherming van kinderen, met name ten aanzien van kinderpornografie. Het actieplan biedt echter ook ruimte voor acties tegen geweld, racisme, pornografie, satanisme en cults, drugs, alcohol en tabak. Deze gebieden zouden het komend jaar dan ook centraler moeten komen te staan. Bovendien zou in de toekomst het actieplan zich ook moeten richten op ongewenste inhoud bij zaken als computercriminaliteit, voetbalvandalisme, terrorisme en gokken.
Bij de filteringprojecten wijzen de onderzoekers erop dat de systemen makkelijk omzeild kunnen worden en dat het ouders vaak aan technische kennis ontbreekt om de systemen te installeren. Bovendien is het volgens de onderzoekers de vraag of mensen het Internet nog wel leuk zullen vinden, als ze continu de toegang tot sites ontzegd wordt.
De onderzoekers vinden daarnaast dat toekomstige projecten zich meer moeten richten op nieuwe technologieën en toegangskanalen die ontstaan, zoals volledige toegang tot Internet via Personal Digital Assistents van de derde generatie.

Een mogelijk probleem voorzien de onderzoekers verder in de druk op internetdienstaanbieders en telecombedrijven om zeer goedkope of gratis diensten en permanent beschikbare breedbanddiensten te ontwikkelen. Daardoor zouden ze de financiële lasten van inhoudfiltering en controle op chatrooms niet kunnen dragen. Bij chatrooms constateren de onderzoekers bovendien dat de mogelijkheid een volledig valse identiteit aan te nemen paal en perk stelt aan de mogelijkheid om daar met zelfreguleringmechanismen of wetgevingsinitiatieven tegen op te richten. Vooral hier zou bewustwording op zijn plaats zijn, aldus BDRC.

Bij de hotlines is volgens de onderzoekers vooral de geringe bekendheid een probleem. Daarnaast vraagt de informatie-uitwisseling met de politie nog om aandacht.
Op het gebied van bewustwording blijken de meningen verdeeld te zijn. Volgens sommigen betrokkenen is dit de beste manier om een veiliger internet te bereiken, omdat wetgeving en technische oplossingen makkelijk omzeild kunnen worden. Anderen betwijfelen of mensen zich echt iets zullen aantrekken van waarschuwingen. Een te grote nadruk op de donkere kanten van Internet zou bovendien juist op kinderen een grote aantrekkingskracht kunnen uitoefenen.