Internet- en telecomproviders die transparantierapporten willen publiceren over het aantal verzoeken van de overheid om klantgegevens kunnen de oproep van minister Opstelten om dit niet te doen gewoon negeren. Dat stelt burgerrechtenbeweging Bits of Freedom dat een juridische analyse liet uitvoeren.

De vraag was of telecomaanbieders strafbaar zijn als ze met geaggregeerde cijfers inzicht geven in het aantal keer dat opsporings- en geheime diensten gegevens van klanten hebben opgevraagd. Staatssecretaris Teeven kon hier geen duidelijk antwoord op geven en minister Opstelten deed herhaaldelijk een "dringende appèl" op providers om vooral toch geen cijfers te publiceren.

Juridische analyse

Tijdens de juridische analyse werd gekeken voor welke gegevensvorderingen een geheimhoudingsplicht geldt, op welke gegevens de geheimhoudingsplicht ziet en of er een risico op strafrechtelijke aansprakelijkheid bestaat voor het uitbrengen van een transparantierapport. Onduidelijkheden over de huidige situatie zijn ontstaan doordat de geheimhoudingsverplichtingen uit drie niet gelijkluidende wettelijke bepalingen voortvloeien, en overtreding daarvan in drie afzonderlijke wetsbepalingen strafbaar is gesteld.

De Telecommunicatiewet verplicht bijvoorbeeld dat providers anonieme cijfers die iets zeggen over het aantal vorderingen van opsporingsdiensten en hoe vaak aan zo’n vordering is voldaan geheim moeten houden. De wetgever is echter onduidelijker over de geheimhoudingsverplichting uit het Wetboek van Strafrecht. Daarnaast is er ook nog de geheimhoudingsverplichting uit de Wet op de inlichtingen- en veiligheidsdiensten.

Aan de hand van de drie wettelijke bepalingen kwam strafrechtkantoor De Roos & Pen tot de conclusie dat het publiceren van cijfers over de verzoeken van opsporingsdiensten mag, op voorwaarde dat de cijfers niet herleidbaar zijn tot een specifiek onderzoek.

"Alle bedrijven die het goede voorbeeld van Leaseweb, BIT, XS4ALL en RIPE NCC nog niet volgen kunnen zich nu niet langer achter Opstelten & Teeven verbergen. Het appèl van hen kan met een gerust hart genegeerd worden. Dat moet ook, zeker zolang zij die oproep niet beter weten te motiveren", zegt Rejo Zenger van Bits of Freedom.