De Nederlandse overheid heeft geen recht om China op internetcensuur aan te spreken, aangezien soortgelijke praktijken hier ook plaatsvinden. Dat lieten Jacob Appelbaum (foto) en Roger Dingledine van het Tor Project gisteren tijdens de afsluiting van de tweede dag van het Nationaal Cyber Security Center Congres in Den Haag weten.

Tor is software waarmee internetgebruikers anoniem kunnen internetten en waardoor websites niet kunnen zien waar bezoekers vandaan komen. Wereldwijd zouden er zo'n 600.000 dagelijkse gebruikers zijn, hoewel dit niet precies valt te zeggen. In Nederland is het gebruik de afgelopen jaar flink gestegen, ook al betreft het nog steeds een kleine groep gebruikers. In 2011 ging het nog om 2.000 Nederlandse gebruikers, begin dit jaar stond de teller op 14.000.

Geen backdoor
Appelbaum en Dingledine lieten weten dat Tor voor iedereen is bedoeld, zowel activisten in totalitaire regimes, als soldaten op het slagveld. Deze verscheidenheid is meteen ook de sterkte van Tor. Als alleen inlichtingendiensten het zouden gebruiken, zou iemand die dit verkeer ziet meteen weten van welke groep het verkeer afkomstig is. Door de mengelmoes aan gebruikers is dat bij Tor veel lastiger.

"Het is ontwikkeld zonder backdoor en dat is belangrijk. Als we er eentje in Tor zouden verstoppen, zouden we serieuze problemen krijgen. Het is geen geval van ons tegen de staat. Het is een kwestie van iedereen en het Zeta-kartel."

Nederlandse Politie
Dingledine had vorige week naar eigen zeggen een 'goed gesprek' met de Nederlandse politie. "Tijdens mijn verblijf hier had ik een afspraak met de regionale politie en zal ik binnenkort met de Nationale Politie spreken."

Tijdens het overleg dat zo'n drie a vier uur duurde sprak Dingledine over hoe Tor werkt en wie het gebruikt. "Eén van de onderwerpen die altijd naar voren komt is dat ook terroristen het gebruiken en of we daardoor terroristen niet helpen."

Volgens de Tor-ontwikkelaar hebben terroristen helemaal geen Tor nodig om anoniem te internetten. Er zouden namelijk genoeg andere mogelijkheden zijn om onopgemerkt met elkaar te communiceren. "Er zijn zoveel trucs die voor een kleine groep mensen een korte periode werken." Tor is echter voor iedereen bedoeld, en moet daarnaast een lange periode blijven werken.

"Het probleem dat we nu hebben is dat de bad guys het fantastisch op internet doen, maar de good guys, of de definitie daarvan, hebben veel meer tools nodig." Een ander onderwerp dat altijd met Tor genoemd wordt is kinderporno. Dingledine sprak ook hierover met de politie.

Een politiefunctionaris vertelde tegenover de ontwikkelaar dat een meisje in de VS vanwege Tor in gevaar zou kunnen zijn. Aan de andere kant is er een meisje in Syrië dat nog leeft vanwege Tor. "Hoe kiezen we tussen het meisje in de VS en het meisje in Syrië. Wie is belangrijker." Dat is volgens Dingledine de verkeerde keuze en discussie.

"Als je Tor wegneemt van de wereld, help je niet het meisje in de VS. Ze heeft nog steeds criminelen om zich heen en heeft nog steeds problemen. Tor wegnemen lost dit niet op. Tor wegnemen zorgt wel voor meer dode mensen in Syrië. Er zijn veel manieren om tegen dit soort dingen aan te kijken en we moeten er zeker meer over spreken."

Censuur
Sommige landen blokkeren de toegang tot de Tor-website voor hun burgers. Een voorbeeld is Oman, liet Appelbaum weten. Hij stuurde een e-mail naar de autoriteiten in het land dat er een fout was, aangezien de website werd geblokkeerd en Tor allerlei positieve doeleinden heeft. Hij kreeg een antwoord dat het geen fout was.

Opmerkelijk aan de e-mail was de autoriteiten hun eigen censuur moesten omzeilen om Appelbaum een antwoord te geven. De e-mail bevatte de string torproject.org, wat in het land geblokkeerd wordt.

"We kunnen denken dat het alleen daar een probleem is. Maar het interessante is dat jullie dezelfde technieken gebruiken om The Pirate Bay te blokkeren. En dat is een fascinerend iets, omdat het veel nevenschade met zich meebrengt. Misschien is dat niet de juiste keuze, misschien is censuur een probleem op zichzelf. Een probleem dat verder gaat dan de potentiële schade die een website mogelijk aanricht. Als je overeenkomsten hebt met landen als Oman, dan moet je nog een keer goed naar jezelf kijken."

"Het is een vraag of we willen denken over de fundamentele mensenrechten, waarvan we met name in het westen zeggen dat ze zo belangrijk zijn", aldus Appelbaum, die verder opmerkte dat westerse landen soortgelijke tactieken hanteren als de landen waar censuur heerst. "Dat is verontrustend."

Als mensen over technologie praten denken ze niet na over filosofie en politiek. "Als jullie minister van buitenlandse zaken naar China gaat, en zegt dat de Chinese overheid een slechte overheid is omdat het het internet censureert, dan antwoorden ze terecht dat ze hun burgers willen beschermen, 'net als de Nederlandse overheid doet. Jullie censureren je internet, waarom richt je dan je pijlen op ons'. Het heeft een verstrekkend effect als westerse regeringen denken dat censuur oké is. Het ondermijnt een hoop buitenlandse beleidsdoelen."

Blue Coat
Een bedrijf dat tijdens de presentatie ongenadig hard aan de schandpaal werd genageld was het Amerikaanse Blue Coat. Dit bedrijf levert Deep Packet Inspection (DPI)I-oplossingen waarmee landen als Birma, Syrië en andere totalitaire staten hun burgers censureren. "Veel van deze technologie is afkomstig van westerse bedrijven die het prima vinden om geld te verdienen aan het aan de macht houden van een dictator."

Blue Coat zou weten dat de technologie door dit soort landen wordt ingezet. Het zou zelfs engineers hebben die opzettelijk het Tor-verkeer proberen te ontcijferen. "Als je onderdeel van een Europees land bent en je gebruikt Blue Coat, dan help je direct met het financieren van genocidale regimes." Volgens Appelbaum zou ook de gemeente Den Haag Blue Coat gebruiken.

Anoniem
Een ander voorbeeld wat Appelbaum gaf was een Iraanse Tor-gebruiker die andere Iraniërs instructies gaf om anoniem te internetten. Daarbij adviseerde deze gebruiker naast Tor ook andere oplossingen. "Iedereen die de andere oplossingen gebruikte is inmiddels dood. Daarom adviseer ik alleen nog Tor", aldus de gebruiker.

Om ervoor te zorgen dat meer mensen Tor kunnen gebruiken, en dit op de juiste manier doen, is er nu ook de Tails LiveCD zodat mensen eenvoudig vanaf een cd of USB-stick anoniem kunnen internetten. Ook is er een Tor-versie voor Android-toestellen genaamd Orbot.

Zelf zal Appelbaum deze Tor-versie niet gebruiken, aangezien hij niet over een mobiele telefoon beschikt. "Het dragen van een mobiele telefoon is een slecht idee, maar mensen doen het toch. Het is gewoon een tracking-apparaat waarmee je kunt bellen."