De Nederlandse overheid werkt samen met Schiphol en andere internationale partijen aan een concept waarbij passagiers op luchthavens niet meer allemaal dezelfde beveiligingscontrole ondergaan, maar waarbij er dynamische controles worden toegepast. Dit moet voorkomen dat er middelen worden besteed aan mensen waarvoor dit wellicht niet nodig is. Door minder aandacht te besteden aan de passagiers met een laag risicoprofiel zou er meer tijd en capaciteit overblijven om te besteden aan de passagiers die een groter risico vormen.

"Dit vergt een paradigma-shift in het denken over de wijze waarop de beveiliging van de burgerluchtvaart al jaren vormgegeven wordt. Er is politieke durf nodig om niet alleen maar méér te doen, maar in sommige gevallen (op basis van een gedegen risico analyse) minder", zegt Sander Olivier, Directie Bewaking, Beveiliging, Burgerluchtvaart van de Nationaal Coördinator Terrorismebestrijding en Veiligheid (NCTV) in de vierde editie van het Magazine Nationale Veiligheid en Crisisbeheersing.

SURE!

Onder de titel SURE! wordt nu in internationaal verband een nieuw beveiligingsconcept ontwikkeld dat de principes van "risk based security" toepast. De kern van het SURE!-concept bestaat uit het idee dat beveiligingscontroles op luchthavens niet meer statisch maar dynamisch zijn, zodat ze kunnen worden aangepast aan de passagier die de controle ondergaat.

Door technische ontwikkelingen wordt het daarnaast mogelijk om risk based security concreet vorm te geven. Zo wordt er met fabrikanten samengewerkt aan beveiligingsapparatuur die kan wisselen tussen verschillende versies van de detectiesoftware, zodat passagiers een striktere of minder strikte controle kunnen ondergaan op basis van een risicoprofiel.

De keuze die bepaalt of een individu anders wordt gecontroleerd zal worden gemaakt op basis van generieke risicoprofielen, zoals bijvoorbeeld de bestemming of vlucht. Deze aanpak moet als voordeel hebben dat er maatwerk kan worden geleverd, zonder dat de beveiliging moet worden aangepast. Dit heeft weer als voordeel dat luchthavens geen aparte capaciteit voor bepaalde doelgroepen hoeven te reserveren, terwijl het daarnaast lastiger voor kwaadwillenden zou moeten worden om het controleproces te doorgronden.

Volgens Olivier zal het nog een aantal jaar duren voordat het eindresultaat klaar is, maar wordt het concept al stapje voor stapje op Schiphol verwezenlijkt. Het gaat dan bijvoorbeeld om maatregelen waardoor reizigers zo weinig mogelijk spullen uit hun tas hoeven te halen tijdens de controle. Zo vindt er nu een proef met apparatuur plaats die het mogelijk maakt om laptops tijdens het screeningsproces in de tas te houden.