image

Juridische vraag: mag je iemands tuin ongevraagd fotograferen?

woensdag 4 februari 2015, 10:45 door Arnoud Engelfriet, 7 reacties

ICT-jurist Arnoud Engelfriet geeft elke week antwoord op een interessante vraag over beveiliging, recht en privacy. Heb jij een vraag? Stuur hem naar juridischevraag@security.nl.

Vraag: Mag iemand ongevraagd foto's van tuinen maken op een stiekeme wijze en er dan snel vandoor gaan als ik ze betrap? Is dat niet in strijd met het portretrecht?

Antwoord: Ik weet niet precies wat "stiekem" betekent, maar als ze fotograferen vanaf de openbare weg zonder rare trucs met hoge ladders dan is dit toegestaan.

Het portretrecht kun je inroepen als je herkenbaar op de foto staat. Daarvoor hoef je niet per se met je gezicht op de foto te staan, maar er moet wel een mens op staan. Een huisdier of een huis is geen mens, en daarbij geldt dus het portretrecht niet.

Als bij de publicatie de naam van de eigenaar wordt genoemd, dan zou er heel misschien een beroep op de privacywet (Wet bescherming persoonsgegevens) gedaan kunnen worden om zo de publicatie tegen te houden. Maar dat lijkt me niet heel sterk, zeker niet als het alléén de naam is. Dat lijkt me onder vrije nieuwsgaring te vallen.

Ook voor huizen of tuinen geldt geen portretrecht. Eén rechter verklaarde het ooit onrechtmatig om foto’s van een huis te maken zonder dat te vragen, met de motivatie dat de kantonrechter "het zelf ook niet leuk zou vinden" om zijn huis zomaar in een commerciële folder terug te zien. Dat werd in hoger beroep terecht ongedaan gemaakt. "Leuk vinden" is juridisch geen argument. Er was geen sprake van inbreuk op de privacy of op het eigendomsrecht (het "ongestoord genot" van je eigendom is deel van dat recht).

Als iemand ongevraagd je terrein betreedt en dán foto's maakt, dan kun je er wel wat tegen doen: dat zou erfvredebreuk zijn en dan kun je ze sommeren weg te gaan. Helaas houdt het daar dan wel op, want je kunt vervolgens niet zomaar eisen dat ze ook de foto's vernietigen. Je zou dan moeten aantonen dat publiceren van de foto je privacy als eigenaar van het terrein schaadt, en dat zal niet meevallen.

Arnoud Engelfriet is ICT-jurist, gespecialiseerd in internetrecht waar hij zich al sinds 1993 mee bezighoudt. Hij werkt als partner bij juridisch adviesbureau ICTRecht. Zijn site Ius mentis is één van de meest uitgebreide sites van Nederland over internetrecht, techniek en intellectueel eigendom. Hij schreef twee boeken, De wet op internet en Security: Deskundig en praktisch juridisch advies.

Reacties (7)
04-02-2015, 14:21 door [Account Verwijderd]
Wat een hoge schutting en een waakhond allemaal niet kan oplossen...
04-02-2015, 16:13 door Anoniem
Prachtig argument, maar wanneer ze snel wegrennen, kun je er beter melding van maken bij de politie. Dit valt onder verdacht gedrag en kan wijzen op het verzamelen van gegevens t.b.v. een inbraak.
04-02-2015, 18:13 door mcb - Bijgewerkt: 04-02-2015, 18:14
Zijn er afwijkende regels voor bijzondere en/of beveiligde objecten?
Een enkele foto van Paleis Soestdijk (vanaf de openbare weg) zal niet zo'n probleem zijn maar veel foto's maken van de Nederlandse Bank of de Amerikaanse ambassade kan toch enige (al dan niet terechte) weerstand oproepen.
04-02-2015, 18:57 door Anoniem
Auteursrecht misschien?

Het fotoblad Focus had jarenlang op een van de achterste pagina's altijd dit soort foto rechtenkwesties die het besprak, waaronder het auteursrecht op een gebouw of een omgeving, staat mij bij.

Wordt hier dan ook niet (wel) de mogelijkheid van een beroep op het auteursrecht overgeslagen?

Wanneer jij een heel bijzonder tuinontwerp hebt gemaakt en een ander denkt daar geld aan te kunnen verdienen door dat te fotograferen en dat vervolgens op een of andere manier (commercieel) te publiceren, zou je misschien je kunnen beroepen op het auteursrecht omdat jij de maker, de architect bent van dat bijzondere tuinontwerp.

Iets dergelijks speelt toch ook bij allerlei architectuur?
Bij de Zwaan (Erasmusbrug) in Rotterdam of vele oude treinstations in binnen en buitenland waar je echt niet zomaar zonder toestemming mag fotograferen of filmen voor bijvoorbeeld een (bruids)reportage of met als doel op andere wijze aan die foto's of film te verdienen.
Toestemming vereist van de eigenaar kan je al gauw op overtuigende wijze duidelijk worden gemaakt.

Tegen ongevraagd digitaal hergebruik van digitale publicaties zijn allerlei oplossingen denkbaar.
Laten je daar eens in idee door inspireren.
Ah, oplossing...

Breng een goed zichtbaar copyright teken aan in je tuinontwerp.
Of laat een kleurig zijl ontwerpen in de vorm van een grote C, groot genoeg om je vijver mee af te dekken of er zelfs omheen te leggen.

Vele leuke doeltreffende mogelijkheden denkbaar.
;)
05-02-2015, 14:27 door Anoniem
Auteursrecht misschien? (#2)

Het betreffende Focus beeldrecht artikel kan ik niet vinden op het internet, mijn papieren archief is niet zo georganiseerd dat ik het een twee drie bij de hand heb.

Wel gevonden in de gauwigheid op het internet :

Charlotte’s Law & Fine Prints
22 november 2011 - Mag ik alles zomaar fotograferen?
http://www.charlotteslaw.nl/2011/11/mag-ik-alles-zomaar-fotograferen/

Ius mentis
Fotograferen van kunst op openbare plaatsen
http://www.iusmentis.com/auteursrecht/nl/foto/openbarekunst/

Hoe de vraag van de vraagsteller zich verhoudt tot de constateringen in beide artikelen kan een jurist als @ Arnoud vast veel beter beoordelen dan ik.
Je tuin lijkt mij in ieder geval geen openbare plaats, misschien helpt dat al bij het beschermen van het vermeende beeld/auteursrecht dat je hebt op je eigen tuin ('mits' je dan ook kan aantonen dat het om een kunstwerk gaat).

Het achteraf opsporen van overtredingen (het fotograferen) lijkt me een onmogelijke exercitie (met uitzondering van het elke dag bestuderen van de camerabeelden van je tuin ;).
05-02-2015, 16:42 door Anoniem
"Mag iemand ongevraagd foto's van tuinen maken op een stiekeme wijze en er dan snel vandoor gaan als ik ze betrap? Is dat niet in strijd met het portretrecht? "

- Sinds wanneer is portretrecht van toepassing op tuinen ?
- Wat versta je onder ''stiekeme wijze'', is dat niet een beetje subjectief (zeker zonder verdere uitleg) ?
- Wat heeft de vraag of iemand er vandoor gaat te maken met de vraag of het juridisch wel/niet mag ?

De vraagstelling vind ik raar. De vraag had gewoon kunnen zijn "Mag iemand ongevraagd foto's van tuinen maken''. De rest van de vraag lijkt mij irrelevant.
09-02-2015, 12:07 door Anoniem
Of onderstaande opsomming helemaal juridisch waterdicht is weet ik niet, maar het lijkt allemaal redelijk en billijk.

1. U mag, vanaf de openbare weg, alles en iedereen fotograferen, tenzij er ter plaatse een specifiek wettelijk verbod geldt. Dat wil zeggen dat u als fotograaf rustig uw gang kunt gaan op straten, trottoirs, pleinen, parken, overheidsgebouwen welke open zijn voor het publiek en alle publieke voorzieningen zoals bibliotheken, zwembaden en sportfaciliteiten. Echter, militaire objecten mogen in het algemeen niet zo maar worden gefotografeerd.

2. U mag fotograferen op privéterrein als dat terrein is opengesteld voor het publiek, maar u dient daarmee te stoppen zodra de eigenaar of beheerder u dat verzoekt. Dat wil zeggen dat u in winkelcentra, winkels, restaurants, banken, bussen, treinen, stations, en hotellobby's mag fotograferen. Sommige musea, winkelcentra en sportfaciliteiten hebben echter huisregels of gedragsregels die het fotograferen beperken of verbieden. Deze huisregels kunnen worden uitgelegd als het eerdergenoemde "verzoek van de eigenaar".

3. Eigenaren van particuliere eigendommen die niet voor het publiek zijn opengesteld kunnen fotografie op hun eigendom verbieden, maar het fotograferen van hun eigendom vanaf een voor het publiek toegankelijke plaats kunnen zij u niet verbieden.

4. Wie zich op een voor het publiek toegankelijke plaats bevindt mag zonder voorafgaande toestemming worden gefotografeerd, tenzij de fotograaf redelijkerwijs kan verwachten dat de privacy van de gefotografeerde in ernstige mate wordt geschonden. U mag iemand dus wel ongevraagd fotograferen in een telefooncel maar niet in het kleedhokje van een zwembad.

5. Er wordt veel onzin over verkondigd maar het is toch echt in vrijwel alle gevallen toegestaan om vanaf de openbare weg of vanaf een voor het publiek toegankelijke plaats onderstaande onderwerpen te fotograferen:
a. Ongevallen, branden, criminele activiteiten, zolang uw aanwezigheid geen belemmering is voor hulpverlening of opsporing,
b. Kinderen, beroemdheden, wetshandhavers, openbare functionarissen,
c. Bruggen, infrastructuur, transportfaciliteiten, monumenten, openbare gebouwen,
d. Woonhuizen, commerciële en industriële gebouwen.

6. Openbare orde en veiligheid zijn vrijwel nooit een reden om fotograferen te belemmeren of te verbieden. Fotograferen vanaf de openbare weg of vanaf een voor het publiek toegankelijke plaats kan nimmer worden beschouwd als terroristische dreiging, spionage of staatsgevaarlijke activiteiten.

7. Particulieren en private organisaties (zoals beveiligingsbedrijven) kunnen u het maken van foto's niet zo maar belemmeren of verbieden. Zij kunnen u niet tegen uw wil uw bewegingsvrijheid ontnemen of u staande houden, tenzij u betrokken bent bij een ernstig misdrijf dat in hun aanwezigheid is gepleegd. Als iemand u desondanks bij het fotograferen belemmert, overtreedt die persoon de wet en maakt zich mogelijk schuldig aan een misdrijf.

8. Degene die u bedreigt, uw apparatuur confisqueert, u staande houdt, arresteert of u op enige wijze schade toebrengt puur om het feit dat u fotografeert, maakt zich schuldig aan een misdrijf. Wetshandhavers mogen dit uitsluitend doen indien er tegen u een gerede verdenking van een strafbaar feit bestaat of indien u wordt gearresteerd.

9. U bent niet verplicht om, aan wie dan ook, uw identiteit aan te tonen of een reden geven voor het feit dat u ergens fotografeert, tenzij u dat wordt gevraagd door een wetshandhaver in functie.

10. Niemand kan u dwingende foto's die u hebt gemaakt te vernietigen, tenzij hiertoe een gerechtelijk bevel is uitgevaardigd.

NB: Dit gaat of FOTOGRAFEREN, of men de gemaakte foto's ook mag publiceren is een heel ander vraagstuk.
Reageren

Deze posting is gelocked. Reageren is niet meer mogelijk.