Als de plannen doorgaan beschikt Nederland over enige tijd over een nieuwe organisatie voor satellietinterceptie: de Nationale SIGINT Organisatie (NSO). SIGINT staat voor signal intelligence. De ministeries van Binnenlandse Zaken en Defensie onderhandelen momenteel over de precieze inrichting van de nieuwe organisatie. Tot voor kort was ongerichte satellietinterceptie voorbehouden aan de Militaire Inlichtingendienst MID. De ‘oude’ Binnenlandse Veiligheidsdienst BVD mocht weliswaar ook gebruik maken van de capaciteit voor satellietinterceptie, maar was daarvoor afhankelijk van de medewerking van de MID. Met voor de BVD als vervelend bijeffect dat de MID precies op de hoogte was van de interesses van de BVD en uiteraard ook kennis kon nemen van de inhoud van het ten behoeve van de BVD afgeluisterde satellietverkeer.
Met de nieuwe wet op de inlichtingendiensten veranderde de taakstellingen van de MID en BVD, die nu MIVD (militaire inlichtingen en veiligheidsdienst) en AIVD (algemene inlichtingen en veiligheidsdienst) heten. De AIVD mag nu ook zelf het satellietverkeer ongericht scannen. Daarmee lag voor de AIVD de weg open om dat te kunnen doen zonder dat de hinderlijke oortjes van de militaire inlichtingencollega’s hiervan iets kunnen opvangen. Die wens van de AIVD kreeg een stevig steuntje in de rug na de aanslagen van 11 september in de Verenigde Staten. Het kabinet besloot tot een substantiële uitbreiding van de satellietinterceptiecapaciteit voor de terreurbestrijding. Meer mensen en meer middelen zullen worden ingezet voor de satellietinterceptie, die nu onder andere via het afluisterstation in Zoutkamp plaatsvindt.
De nieuw op te richten NSO, die onder het ministerie van defensie zal gaan vallen, moet deze nieuwe wensen mogelijk maken. Grofweg betekent het dat deze organisatie het beheer overneemt van de fysieke afluisterapparatuur voor ongerichte satellietinterceptie (die tot nu toe onder de MID hing). De MIVD en AIVD kunnen vervolgens geheel los van elkaar afluisteropdrachten aan de NSO verstrekken, zonder dat de beide organisaties van elkaar weten waar de interesses liggen, of wat de inhoud is van de afgetapte gesprekken. Waterdichte schotten kortom, tussen de beide inlichtingendiensten, waartussen de wedijver volgens waarnemers alleen maar is toegenomen sinds beide organisaties gelijkwaardige bevoegdheden hebben gekregen op inlichtingen- en veiligheidsgebied.
Op de achtergrond speelt nog de wens van de politie om ook het satellietverkeer te kunnen afluisteren. Het gaat daarbij echter om het gericht aftappen van satellietverkeer (het ongericht aftappen van satellietverkeer is voorbehouden aan de inlichtingendiensten). Het gericht aftappen door de politie op basis van een last van de Officier van Justitie zou via een aparte voorziening ook door de NSO geregeld moeten worden. De politie zou vooral geïnteresseerd zijn in zware criminelen, die zich op het snijvlak van drugshandel, wapenhandel en terrorisme bewegen en intensief gebruik maken van satelliettelefoons. Complicerende factor is echter dat er binnen het Ministerie van Justitie onenigheid bestaat over de wettelijke mogelijkheden om de politie gericht satellietverkeer te laten aftappen. Volgens de ene jurist biedt de huidige wetgeving daarvoor genoeg aanknopingspunten, volgens anderen zou daar echter een nieuwe bevoegdheid in de wet voor moeten komen. De werkgroep ‘gegevensuitwisseling en terrorismebestrijding’ constateerde onlangs ook dat niet duidelijk is of de huidige bevoegdheden voor de politie om af satellietverkeer gericht te tappen voldoende zijn.
Deze posting is gelocked. Reageren is niet meer mogelijk.