Minister Plasterk van Binnenlandse Zaken kan niet uitsluiten dat Nederlandse internetgebruikers in opdracht van de NSA door de Britse geheime dienst GCHQ zijn bespioneerd. Dat liet de minister weten op vragen van D66 en SP naar aanleiding van berichtgeving van The Intercept.

Uit documenten van klokkenluider Edward Snowden zou blijken dat de GCHQ het surfgedrag van internetgebruikers van over de hele wereld wilde opslaan. De SP-fractie vroeg Plasterk of kan worden uitgesloten dat de Britse geheime dienst deze spionageactiviteiten op verzoek van de NSA heeft uitgevoerd. Iets waar de minister nee op antwoordt. "Inlichtingen- en veiligheidsdiensten doen over en weer geen mededelingen over hun werkwijze", zo laat hij weten.

De SP wilde ook weten of de minister niet bang is dat 'bevriende' geheime diensten in Europa teveel in andere landen spioneren en te weinig samenwerken in de strijd tegen terrorisme. Daar is Plasterk niet bang voor. "De AIVD werkt internationaal nauw samen met collegadiensten, bijvoorbeeld in het kader van de bestrijding van terrorisme." De aard van de samenwerking met buitenlandse diensten wordt daarbij aan de hand van verschillende criteria bepaald.

Op de vraag of de minister bereid is de Kamer vertrouwelijk te informeren over welke activiteiten van 'bevriende' geheime diensten tegen Nederlandse burgers bij de AIVD bekend zijn zegt Plasterk (pdf) dat hij in het openbaar geen concrete mededelingen kan doen over het aantal waargenomen gevallen van inlichtingenactiviteiten die door buitenlandse geheime diensten in Nederland zijn uitgevoerd.

VPN

De fractie van D66 vroeg onder andere wat Nederlandse burgers kunnen doen om zich tegen dit soort profiling te beschermen. Bijvoorbeeld door een VPN of browserplug-ins zoals Disconnect of Ghostery te gebruiken en of Plasterk bereid is om het gebruik van dergelijke middelen te bevorderen. Hierbij stelt de minister dat gebruikers met een breed scala aan middelen, zoals bijvoorbeeld de browserplug-in HTTPS Everywhere, zoveel mogelijk kunnen afdwingen dat beveiligde verbindingen worden gebruikt.

Wat betreft VPN-gebruik laat hij het volgende weten: "Een Virtual Private Network-verbinding (VPN) is versleuteld tussen de gebruiker en de VPN-server, maar niet op het verdere traject naar de website. VPN biedt daarom alleen bescherming tijdens deze eerste fase. Om veilig gebruik te maken van een openbaar wifi-netwerk adviseert het NCSC thans reeds om altijd gebruik te maken van een VPN om de eigen verbinding te beveiligen." Het gebruik hiervan wordt volgens Plasterk dan ook al bevorderd.