Ik gebruik eigenlijk overal random alfanumeriek, welke ik opschrijf. Zie
https://www.security.nl/posting/470888#posting470988.
Voor GnuPG gebruik ik wel een passphrase (uit mijn hoofd), omdat het dreigingsmodel anders is. Ik bescherm niet alleen mijn eigen mailtjes, maar ook die van degenen die mij mailen met GnuPG. Dat schept een verwachting bij degene waarmee ik mail. Ook heb ik een wachtwoord wat ik onthoud voor mijn Windows computer zelf, omdat iemand die bij mijn computer kan, ook bij mijn opgeschreven wachtwoorden kan. Dit wachtwoord is meer om gasten uit mijn computer te houden (voornamelijk zodat ze geen malware infecties kunnen veroorzaken of rare sites kunnen bezoeken).
Maar het meeste schrijf ik dus op. Lekker lui omdat ik niets hoef te onthouden. Ik heb ook nog een offsite backup van mijn opgeschreven wachtwoorden. En in Thunderbird kan je je wachtwoorden gewoon uitlezen met toegang tot je profiel, hoewel daar ook een passphrase op kan, maar dat vind ik lastig om in te voeren elke keer als ik mijn mail wil checken. Mijn wachtwoord voor security.nl ligt bij mijn computer omdat ik die relatief vaak nodig heb en ik elke keer weer uitlog (dat is voldoende tegen online dreigingen). Het wachtwoord is wel complex.
Nog een aanvulling op de post waarnaar ik bovenaan link: GnuPG 1.4.x wordt een beetje uitgefaseerd dus het is voor nieuwe gebruikers misschien handig om je in versie 2.1 te verdiepen als je er iets mee wilt. Enigmail werkt ook niet meer met GnuPG 1.4.x ondertussen. Ook was er een (klein) probleempje met de RNG in GnuPG versie 1.4.20 en ouder. Die had niet zoveel entropie als de bedoeling van de programmeurs was.
Ik verander alleen mijn wachtwoorden als er een hack is geweest en ik voer ze niet in op (openbare) computers die ik niet zelf beheer. Het wachtwoord van mijn modem heb ik bijvoorbeeld al jaren niet meer ingevoerd dus die kan in die tijd ook niet gestolen zijn door een keylogger of andere malware. Iets wat bij een wachtwoord manager (in de cloud!) wel het geval zal zijn. Is je keyring gestolen samen met je master passphrase, dan zal je
alles moeten veranderen. Dit is bij opschrijven minder het geval. Ook heeft papier geen last van bitrot ;-)