image

VNG: Invoering elektronisch stemmen op dit moment onmogelijk

dinsdag 29 augustus 2017, 08:04 door Redactie, 28 reacties

De invoering van elektronisch stemmen is gezien de kosten en problemen omtrent de veiligheid en effectiviteit op dit moment onmogelijk, aldus de Vereniging van Nederlandse Gemeenten (VNG). Minister Plasterk maakte vorige week het onderzoek bekend naar de invoering van elektronisch stemmen via een stemmenprinter en stemmenteller. Volgens het rapport zou de introductie van deze manier van stemmen tot 365 miljoen euro kunnen kosten, exclusief bijkomende kosten.

Plasterk had eind vorig jaar overleg met de VNG waar de kosten al werden genoemd. De VNG stuurde daarop in december een brief naar de minister. De organisatie is voorstander van elektronisch stemmen, maar heeft twijfels over de voorgestelde implementatie. "Aan de veiligheid van de stemmenprinter zijn serieuze risico's verbonden. De stemmenprinter kan volgens de deskundigen kwetsbaar zijn voor manipulatie, waardoor het stemgeheim in gevaar kan komen", zo schrijft de VNG.

De VNG twijfelt of alle beveiligingsrisico's wel voldoende kunnen worden afgedekt. "Als tijdens de stemming blijkt dat er stemprinters (kunnen) zijn gemanipuleerd moet er bovendien stante pede worden overgegaan op potlood en papier Dit heeft grote gevolgen voor het (verdere) verloop van de verkiezingen." Elektronisch stemmen zal volgens de organisatie het stemmen daarnaast voor sommige mensen ook complexer maken.

Een ander punt van kritiek zijn de kosten. Op het moment dat Plasterk met de VNG overlegde werden de kosten op 360 miljoen euro geschat, exclusief structurele kosten. Daarnaast had de minister op het moment van het gesprek geen dekking voor deze investering. "Dit alles constaterende lijkt de introductie van een printer én teller ons op dit moment niet mogelijk. De printer kan niet worden geïntroduceerd vanwege de daaraan verbonden problemen omtrent de veiligheid en effectiviteit plus de aanzienlijke kosten van deze apparatuur", zo laat de VNG in de brief aan Plasterk weten (pdf).

Reacties (28)
29-08-2017, 08:15 door Anoniem
"Op dit moment", oftewel "we houden ons wel weer vijf jaartjes koest en dan beginnen we overnieuw met zeuren." Hou nou gewoon op, vereniging van Nederlandse gemeenten. Dat jullie nog steeds "voorstander zijn" zonder enig overgebleven valide argument tekent jullie ten voeten uit. Net als de vereniging van Nederlandse burgemeesters, en weet ik welk gerelateerde andere clubjes jullie zo op laten draven voor jullie gedram.

Steek al die moeite liever in de burger betrekken bij de democratie. Zorgen dat iedereen snapt waarom we stemmen zoals we doen en hoe mee te doen, bijvoorbeeld als stemmenteller of als observator om "foutjes" als pvv-stemmen op de stapel pvda-stemmen op te merken en om een propere hertelling te vragen. Oh wacht, dat zou werkelijke legitimiteit opleveren, maar nog meer interactie met de burger kosten, en dat moeten we niet willen met z'n allen.
29-08-2017, 08:23 door Anoniem
Waar is de tijd gebleven van de grote technische uitdagingen ? Race to the moon etc...
29-08-2017, 08:49 door Anoniem
Kan iemand uitleggen waarom er een printer nodig zou moeten zijn? Dit is half-elektronisch stemmen.
29-08-2017, 09:34 door Anoniem
Door Anoniem: Kan iemand uitleggen waarom er een printer nodig zou moeten zijn? Dit is half-elektronisch stemmen.

Omdat er altijd een handmatige controle mogelijk moet zijn in geval van twijfel of een electronisch probleem.
29-08-2017, 09:39 door Anoniem
Tijdens de laatste verkiezingen voor de Tweede Kamer, kregen we als kiezer een complete krant voorgeschoteld, om daar ergens in de persoon van keuze te moeten vinden. Ik kon mij toen al niet aan de indruk onttrekken, dat dit een bewuste poging van beleidsbepalende ambtenaren is geweest om daarmee de discussie over elektronisch stemmen te beïnvloeden.
Het is namelijk niet de software die alleen gemanipuleerd kan worden, maar vooral de hardware is de zwakke schakel, die door niemand kan worden gecontroleerd. De enige controle die dan nog overblijft is de exitpoll.
29-08-2017, 10:00 door Anoniem
Door Anoniem: Kan iemand uitleggen waarom er een printer nodig zou moeten zijn? Dit is half-elektronisch stemmen.

Misschien wordt het tijd dat je je eens informeert over de democratie in Nederland en het stemproces in het bijzonder.

Dat iemand deze vraag moet stellen zonder daar zelf een antwoord op te kunnen geven, verontrust me.
Want wat weet je dan allemaal nog meer niet?

Misschien moet er op school maar weer eens meer en vaker aandacht gegeven worden aan dit onderwerp?
29-08-2017, 10:03 door Anoniem
Door Anoniem: Waar is de tijd gebleven van de grote technische uitdagingen ? Race to the moon etc...

Keep it simple.
Niet alles hoeft geautomatiseerd te worden.

Waar de Amerikanen miljoenen uitgaven voor een pen om mee te kunnen schrijven in de gewichtloze ruimte (dit heeft de ballpoint opgeleverd), gebruikten de Russen een simpel potlood.

Hetzelfde geld ook voor het stemproces. Potlood en papier werken, en hebben weinig negatieve effecten. Automatisering van het proces levert zowel hogere kosten, beveiligingsrisico's en controle problemen op.

Dus: Keep it simple. (Of kom zelf met het wondermiddel aanzetten).
29-08-2017, 10:11 door ph-cofi
Door Anoniem: Tijdens de laatste verkiezingen voor de Tweede Kamer, kregen we als kiezer een complete krant voorgeschoteld, om daar ergens in de persoon van keuze te moeten vinden. Ik kon mij toen al niet aan de indruk onttrekken, dat dit een bewuste poging van beleidsbepalende ambtenaren is geweest om daarmee de discussie over elektronisch stemmen te beïnvloeden. (...)
Ik denk dat dit een kenmerk was van een redelijk goed functionerend democratisch proces (er valt wat te kiezen). De ambtenaren zullen zelf geen partijen+kandidaten hebben verzonnen om een indrukwekkende lijst te maken, die partijen en personen willen oprecht allemaal iets met Nederland.

Kun je je zo'n formulier digitaal al voorstellen? Of een 50" beeldscherm in het stemhok, of scrollbars...
29-08-2017, 10:18 door buttonius
Ik zie een paar nare samenzwerings verhalen...
Door Anoniem 08:15: ... Oh wacht, dat zou werkelijke legitimiteit opleveren, maar nog meer interactie met de burger kosten, en dat moeten we niet willen met z'n allen.
Dit soort onzin leidt niet tot een zinnige discussie.

Door Anoniem 08:23: Waar is de tijd gebleven van de grote technische uitdagingen ? Race to the moon etc...
Het rapport van de commissie Korthals Altes (https://www.kiesraad.nl/binaries/kiesraad/documenten/rapporten/2007/09/27/eindrapport-commissie-korthals-altes-stemmen-met-vertrouwen/eindrapport-commissie-korthals-altes-stemmen-met-vertrouwen.pdf) geeft goed aan tussen welke klippen genavigeerd moet worden om een goed stemsysteem te realiseren.
Mijn eigen samenvatting van een goed stemsysteem is dat de kiezers zich ervan moeten kunnen overtuigen dat hun stem correct meetelt en dat zelfs verliezers van een verkiezing overtuigd zijn dat de uitslag een eerlijke weergave is van de keuze van de kiesgerechtigden. Dat is lastig te realiseren zonder papieren stembiljetten. De handmatige hertelbaarheid van papieren biljetten is heel belangrijk.

Door Anoniem 09:39: Tijdens de laatste verkiezingen voor de Tweede Kamer, kregen we als kiezer een complete krant voorgeschoteld, om daar ergens in de persoon van keuze te moeten vinden. Ik kon mij toen al niet aan de indruk onttrekken, dat dit een bewuste poging van beleidsbepalende ambtenaren is geweest om daarmee de discussie over elektronisch stemmen te beïnvloeden.
Het is namelijk niet de software die alleen gemanipuleerd kan worden, maar vooral de hardware is de zwakke schakel, die door niemand kan worden gecontroleerd. De enige controle die dan nog overblijft is de exitpoll.
Dat het stembiljet zo groot werd als een krant was een gevolg van een ongebruikelijk groot aantal partijen en kandidaten. Beleidsbepalende ambtenaren hebben daar geen enkele invloed op.
Er zijn overigens wel plannen om "getrapt" te stemmen. Daarbij moet de kiezer twee keuzes maken. Eerst aangeven welke op welke partij hij/zij stemt, vervolgens het rangnummer van de kandidaat van die partij aangeven. Zo'n stemformulier hoeft niet groter te zijn dan een A4tje en het is goed denkbaar dat je ze met een scanner kunt inlezen en tellen. Ook is het denkbaar dat blinden zelfstandig zo'n formulier invullen met assistentie van betrekkelijk eenvoudige technische hulpmiddelen. De grote tabel met alle partijen en kandidaten zal de binnenkant van elk stemhokje moeten behangen.
29-08-2017, 10:20 door Anoniem
Door Anoniem: Kan iemand uitleggen waarom er een printer nodig zou moeten zijn? Dit is half-elektronisch stemmen.
* Zodat je als stemmer zelf kunt controleren op wie je hebt gestemd.
* Zodat achteraf een controleerbare hertelling plaats kan vinden.
29-08-2017, 10:24 door Anoniem
Door Anoniem: Ik kon mij toen al niet aan de indruk onttrekken, dat dit een bewuste poging van beleidsbepalende ambtenaren is geweest om daarmee de discussie over elektronisch stemmen te beïnvloeden.
Onzin. Er loopt al een poosje onderzoek naar de bruikbaarheid van alternatieve layouts van stembiljetten, bijvoorbeeld een waarop niet per lijst alle kandidaten opsomt maar waar je het lijstnummer en het kandidaatnummer aankruist. Dat dat uitgebreid onderzoek vergt komt omdat men streeft naar een biljet waar de meest uiteenlopende groepen mensen mee uit de voeten kunnen, en dan moet je allerlei varianten uitgebreid testen met mensen uit die uiteenlopende groepen.

Bij politieke discussies over de enorme omvang van het laatste stembiljet is ook dat project genoemd als oplossing bij niet-elektronisch stemmen.
29-08-2017, 11:39 door Anoniem
Door Anoniem:
Door Anoniem: Kan iemand uitleggen waarom er een printer nodig zou moeten zijn? Dit is half-elektronisch stemmen.

Omdat er altijd een handmatige controle mogelijk moet zijn in geval van twijfel of een electronisch probleem.

Kan jij mij vertellen wanneer er geen twijfel is? Er is volgens mij ALTIJD twijfel bij de electronische telling https://www.youtube.com/watch?v=w3_0x6oaDmI. Dat zou betekenen dat je altijd alsnog alle stemmen met de hand moet gaan tellen. En dan heb je uiteindelijk een potlood van 365 miljoen euro ontwikkeld.
29-08-2017, 12:02 door [Account Verwijderd]
Door Anoniem: Tijdens de laatste verkiezingen voor de Tweede Kamer, kregen we als kiezer een complete krant voorgeschoteld, om daar ergens in de persoon van keuze te moeten vinden.
Waarschijnlijk ben je nog niet eerder of nog nooit de deur uit geweest voor parlementsverkiezingen.
Ik kan me niets anders herinneren dan zo'n - wat jij noemt - 'krant', en dat sinds 1977.
Ik kon mij toen al niet aan de indruk onttrekken, dat dit een bewuste poging van beleidsbepalende ambtenaren is geweest om daarmee de discussie over elektronisch stemmen te beïnvloeden.
irrelevante opmerking.
29-08-2017, 12:27 door Anoniem
Door Anoniem: Waar de Amerikanen miljoenen uitgaven voor een pen om mee te kunnen schrijven in de gewichtloze ruimte (dit heeft de ballpoint opgeleverd), gebruikten de Russen een simpel potlood.
Het is een mooi verhaal maar het is niet waar. De balpen bestond al. "De Amerikanen", als in de NASA, hadden vulpotloden besteld (voor een exorbitant bedrag). Het bedrijf wat de ruimtebalpen ontwikkeld heeft deed dat uit eigen initiatief. En toen ze beschikbaar waren, hebben zowel NASA als de Russen gewoon die pennen besteld, en voor de standaard quantumkorting gekregen.

Niet heel raar want potloden slijpen geeft zo'n rommel, en afgebroken stukjes potlood zijn ook niet fijn in je electronica, zeker niet als het allemaal gewichtsloos rondzweeft. Een balpen op zich is ook niet voldoende want die heeft zwaartekracht nodig om de inkt naar de bal te trekken, en als je pech hebt (want goedkope pen, zoals BIC, zonder prop achterin het inktreservoir) komt er lucht tussen bal en inkt en kan die luchtbel de inkt aan de achterkant het buisje uit duwen.

Hetzelfde geld ook voor het stemproces. Potlood en papier werken, en hebben weinig negatieve effecten.
Het proces is goed bekend en is vooraleerst transparant voor de leek. Want iedere stemmer moet zelf kunnen zien niet alleen hoe het stemproces werkt, maar ook dat het correct werkt.


Door ph-cofi: Ik denk dat dit een kenmerk was van een redelijk goed functionerend democratisch proces (er valt wat te kiezen).
Er was zoveel te kiezen dat de meeste kiezers een beetje de kluts kwijtraakten en dus maar op vertrouwde of tenminste bekende partijen stemden (met als grote uitzondering de pvda). En de politici klaagden vooraf al dat hiermee de stemtaart in wel hele kleine stukjes versnipperd ging worden (want bang voor hun niet-meer-zo-veilige pluche zeteltjes).

Ik denk ook niet dat veel keuze een kenmerk is dat het proces goed functioneert, het proces maakt het niet uit hoeveel keuzes je hebt, het is alleen maar het mechanisme waarmee je een keuze kenbaar kan maken.

Ik denk veeleer dat de vele keuzes een kenmerk zijn dat de gevestigde orde niet meer voldoet aan de wensen van het volk en er dan maar mensen het nu eindelijk maar zelf komen doen, maar tot dan toe nog zonder duidelijk kristallisatiepunt. Het is dus een indicatie dat er verandering in de lucht zit.


Door Anoniem: Er loopt al een poosje onderzoek naar de bruikbaarheid van alternatieve layouts van stembiljetten, [...]
Het referendumbiljet was wel weer creatief, trouwens.

Overigens vind ik het eigenlijk ook wel heel erg tijd voor een "geen van bovenstaanden"-optie (in het "een van de velen" biljet), waarmee je dus wel een geldige stem uitbrengt. Blanco heeft meer betekenissen dan "leuk die stemprocedure maar mijn kandidaat zit er niet bij", en niet stemmen of ongeldig stemmen zijn geen geldige stemmen.

Bij politieke discussies over de enorme omvang van het laatste stembiljet is ook dat project genoemd als oplossing bij niet-elektronisch stemmen.
Ik denk dat als de huidige politieke garde eens gaat wieberen de wildgroei aan partijen uiteindelijk wel zal slinken.


Door buttonius: Ik zie een paar nare samenzwerings verhalen...
En dat opmerken vind jij wel zinnige discussie?

Door Anoniem 08:15: ... Oh wacht, dat zou werkelijke legitimiteit opleveren, maar nog meer interactie met de burger kosten, en dat moeten we niet willen met z'n allen.
Dit soort onzin leidt niet tot een zinnige discussie.
Als de politiek en de ambtenarij hun geloofwaardigheid en daarmee hun legitimiteit kwijtraken, valt er heel weinig meer te discussieren. Dan is het tijd voor de bulldozers en een nieuwe garde. Je komt er dus als politicus of ambtenaar niet onderuit om je af te vragen of je nog wel geloofwaardig bent. Doe je dat niet, dan reflecteert dat slecht op heel de overheid. Gebeurt dat teveel, dan krijgt de overheid niets meer gedaan. Op dit moment is het zelfreinigend vermogen van de overheid bedroevend laag. Dit is een serieus probleem dat niet weggaat met wat opzichtig negeren.
29-08-2017, 13:29 door Anoniem
Waarom niet gewoon vanaf huis stemmen via een DIGID gekoppelde website? Hoeft niet zoveel te kosten ook....
29-08-2017, 13:43 door Anoniem
Grappig hoor, een brief van december 2016
29-08-2017, 14:03 door Anoniem
Door Anoniem: Waarom niet gewoon vanaf huis stemmen via een DIGID gekoppelde website? Hoeft niet zoveel te kosten ook....
Als je die vraag nou even zelf langs het eisenpakket voor 'stemmen' legt en kijkt op welke punten dat misgaat?

Ik geef je drie hints: Iedereen moet precies een keer kunnen stemmen. Iedereen moet anoniem kunnen stemmen. Het hele stemproces moet van begin tot eind inzichtelijk en navolgbaar zijn voor de leek.

Daarmee is je vraag zo ontzettend naïef dat het dicht op trollen zit, zeker gezien jouw duidelijke aanname dat per website stemmen een goed idee zou zijn.
29-08-2017, 14:13 door Anoniem
Door Anoniem: Waarom niet gewoon vanaf huis stemmen via een DIGID gekoppelde website? Hoeft niet zoveel te kosten ook....

anoniem: hoe ga je dan anoniem stemmen?

Zelfs met een pseudo identiteit zou ik het nog niet vertrouwen, evenals of iemand niet onder dwang en uit eigen vrije wil stemt...
maar dat zijn details, waar zou jij je druk om maken, toch?
29-08-2017, 14:24 door Anoniem
Door Anoniem: Waarom niet gewoon vanaf huis stemmen via een DIGID gekoppelde website? Hoeft niet zoveel te kosten ook....
Dat wordt erg lastig anoniem stemmen.
29-08-2017, 14:59 door Anoniem
Door Anoniem: Waarom niet gewoon vanaf huis stemmen via een DIGID gekoppelde website? Hoeft niet zoveel te kosten ook....

Dan hadden we ook wel gewoon thuis iets kunnen aankruisen en insturen....

Maar een van de pijlers onder de democratie is dat iedereen vrij en ongedwongen zijn of haar stem kan uitbrengen.

Thuis is het denkbaar dat de dominee/rabbi/imam/baas/schoonmoeder meekijkt en -bepaalt.
29-08-2017, 15:04 door [Account Verwijderd]
Door Anoniem: Waarom niet gewoon vanaf huis stemmen via een DIGID gekoppelde website? Hoeft niet zoveel te kosten ook....

Al zo vaak voorgesteld en daar is al zo vaak negatief op gereageerd: Dit is strijd met de kieswet sinds 1882.
Reden: DigiD is niet anoniem.
29-08-2017, 15:05 door Anoniem
Door Anoniem: Waarom niet gewoon vanaf huis stemmen via een DIGID gekoppelde website? Hoeft niet zoveel te kosten ook....

Zoals al eerder aangegeven:
Lees je in op het stemproces en de eisen daaromtrent.

Hint:
In landen waar iets dergelijks gebeurt, worden alle mensen in een wijk bij elkaar gedreven in een wijkcentrum en achter de computer gezet. Ze hoeven alleen maar in te loggen. Terwijl zij hun drankje gaan drinken klikt een behulpzame vrijwilliger wel op de gewenste kandidaat.

In Nederland zal het niet zo ernstig worden, maar er is serieuze angst dat in een gezin 1 persoon bepaalt wat de rest stemt.

Peter
29-08-2017, 15:13 door Anoniem
Waar de Amerikanen miljoenen uitgaven voor een pen om mee te kunnen schrijven in de gewichtloze ruimte (dit heeft de ballpoint opgeleverd), gebruikten de Russen een simpel potlood.
Volgens mij is dit een uitvinding van een Hongaar, en werd de ballpoint in de tweede wereld belangrijk.
29-08-2017, 18:46 door mcb
Volgens het rapport zou de introductie van deze manier van stemmen tot 365 miljoen euro kunnen kosten, exclusief bijkomende kosten.
Dat kost dus:
  meer dan 20 miljoen per Nederlander....
  of tussen 30 en 40 miljoen per stemgerechtigde....
  of meer dan 50 miljoen per uitgebrachte stem...
voor een systeem dat hooguit 1x per jaar gebruikt wordt. (d.w.z. 1x landelijke verkiezing, 1x gemeenteraad/stadsdeelraad, 1x europees parlement, 1x overig zoals referenda; vooropgesteld dat die niet op dezelfde dag vallen).

En na een aantal jaar opnieuw een kostenpost omdat het systeem een upgrade (bijv. nieuw OS) moet krijgen.
Volgens mij is een stapeltje potloden goedkoper.
29-08-2017, 19:11 door Ron625
Door mcb:
Dat kost dus:
  meer dan 20 miljoen per Nederlander....
het kost per Nederlander 365.000.000 / 17.000.000 = €21,47, je maakt een misrekening met 6 nullen .................
29-08-2017, 20:35 door Anoniem
Door Ron625:
Door mcb:
Dat kost dus:
  meer dan 20 miljoen per Nederlander....
het kost per Nederlander 365.000.000 / 17.000.000 = €21,47, je maakt een misrekening met 6 nullen .................

[sarcasme aan]
Nou dan heeft de VNG de kosten snel gedekt, toch?
Gewoon de belastingen per ingezetene met 2 tot 3 tientjes verhogen, en je hebt je dekking gevonden.

Nu alleen de risico's nog bagataliseren en de publieke opinie manipuleren en dan gaan met die banaan.
Bv door de regels en werkwijze van het stemproces niet langer bij de burgers te onderwijzen. Zie een aantal van de slimme reacties hierboven.
[/sarcasme uit]
29-08-2017, 22:29 door Ron625
Door Anoniem:Nu alleen de risico's nog bagataliseren en de publieke opinie manipuleren en dan gaan met die banaan.
Bv door de regels en werkwijze van het stemproces niet langer bij de burgers te onderwijzen. Zie een aantal van de slimme reacties hierboven.
Dan zal er eerst een aanpassing van de grondwet nodig zijn en dat kan pas wanneer het huidige kabinet het goedkeurt en na de volgende verkiezingen dat kabinet het ook goedkeurt.
29-08-2017, 23:11 door Anoniem
Door Anoniem: In Nederland zal het niet zo ernstig worden, maar er is serieuze angst dat in een gezin 1 persoon bepaalt wat de rest stemt.
Best kans dat dit lang en breed het geval is bij zekere gezinnen waar bijvoorbeeld moeders de vrouw hier kinderen gekregen heeft die ondertussen wellicht al volwassen zijn maar zij spreekt nog steeds geen Nederlands. Het zijn precies de gezinnen voor wie we rechtstreeks uit de zandbak religieuze voorgangers laten invliegen die zelf ook geen woord Nederlands spreken en --luidkeels, ook al verstaan wij ze niet-- normen en waarden uitdragen die vrij rechtlijnig op de onze staan.

Wellicht maar een half miljoen mensen ofzo, maar toch maar even goed voor een handvol zetels.


Door Ron625: Dan zal er eerst een aanpassing van de grondwet nodig zijn en dat kan pas wanneer het huidige kabinet het goedkeurt en na de volgende verkiezingen dat kabinet het ook goedkeurt.
Hoezo? nedap had toch mooi het land voorzien van stemmachines en er is geen grondwetswijziging aan te pas gekomen.
Reageren

Deze posting is gelocked. Reageren is niet meer mogelijk.