Steeds vaker maken overheden, bedrijven en burgers gebruik van sensoren in de openbare ruimte om op grote schaal data te verzamelen. Het gaat dan om bewakingscamera's, bewegingsmelders en wifi-trackers, zo stelt Geonovum, een bedrijf dat geo-informatie van de overheid toegankelijk maakt.

Sensoren hebben vaak iets van publieke infrastructuur nodig om hun werk te kunnen doen, aldus Geonovum. Denk aan wegen, lantaarnpalen, buitenmuren van openbare gebouwen, kabels en leidingen. Daar komt bij dat bij het inwinnen van die data een scala aan publieke belangen worden geraakt, zoals de privacy van burgers en te kunnen weten wat er in de publieke ruimte gemeten wordt, zo waarschuwt het bedrijf.

Ongeveer 95 procent van de openbare ruimte valt onder de verantwoordelijkheid van gemeenten. "Je zou dan ook verwachten dat het gebruik van sensoren in de openbare ruimte daar een hot topic zou zijn, maar tot voor kort was er van dit front weinig te melden. Gelukkig is er beweging aan de einder", zegt Marc de Vries van Geonovum op iBestuur. Een aantal gemeenten is nu bij elkaar gekomen om een verschillende dataprincipes te formuleren. Daarnaast is er een voorzet gedaan voor een 'gemeentelijke sensordata verordening', die als doel heeft om het inwinnen van data via sensoren transparant en beheersbaar te maken.

"Voor gemeenten is er veel onduidelijk en het is daarom belangrijk dat hier iets aan gebeurt", laat Olha Bondarenko, informatieadviseur van de gemeente Eindhoven, tegenover Binnenlands Bestuur weten. Ze merkt op dat er binnen de grenzen van de gemeente Eindhoven ook sensoren van particulieren bijkomen. "Maar daar weten we als gemeente niet altijd van omdat er nu geen regels zijn en het dus niet gemeld hoeft te worden." Dat geldt ook voor sensoren waar bedrijven gebruik van maken, zoals in het geval met Exterion Media dat camera's in reclameborden verborg. "Nu zijn deze sensoren door een oplettende voorbijganger ontdekt, maar je kan als gemeente moeilijk ingrijpen als je niet weet wat er gebeurt", aldus Bondarenko. Een verordening zou hierbij moeten helpen.