Er komt een referendum over de nieuwe Wet op de inlichtingen- en veiligheidsdiensten, ook bekend als de 'sleepwet', zo heeft de Kiesraad vandaag bekendgemaakt. Van de 417.000 handtekeningen die over een periode van zes weken werden opgehaald bleken er 384.000 geldig te zijn, waardoor de drempel voor het referendum van 300.000 geldige handtekeningen is gehaald.
De Referendumcommissie maakt binnenkort bekend wanneer het referendum plaatsvindt, maar volgens de Kiesraad is het waarschijnlijk dat het referendum wordt gecombineerd met de gemeenteraadsverkiezingen van 21 maart 2018. Het idee voor het referendum is afkomstig van vijf studenten van de Universiteit van Amsterdam. Volgens de studenten heeft de wet ingrijpende gevolgen voor de privacy van alle Nederlanders en is die ingevoerd zonder dat iedereen hiervan op de hoogte was.
De Nederlandse inlichtingen- en veiligheidsdiensten (AIVD en MIVD) krijgen met de nieuwe wet de bevoegdheid om ook kabelgebonden telecommunicatie te onderzoeken (pdf). Voordat de diensten dit mogen doen is toestemming van de minister en een onafhankelijke commissie met rechterlijke en technische achtergrond nodig, de zogeheten Toetsingscommissie Inzet Bevoegdheden (TIB). In het geval de bevoegdheden tegen advocaten en journalisten worden ingezet moet als extra waarborg de rechtbank Den Haag toestemming geven.
In het onlangs gepresenteerde regeerakkoord (pdf) laat het nieuwe kabinet het volgende over de nieuwe wet weten: “Van het willekeurig en massaal verzamelen van gegevens van burgers in Nederland of het buitenland ('sleepnet') kan, mag en zal geen sprake zijn. Daarom zal het kabinet bij de uitvoering strikt de hand houden aan de extra waarborgen in deze wet.” Zo zal de evaluatie van de wet eerder plaatsvinden. In eerste instantie zou de doeltreffendheid van de wet na 5 jaar worden beoordeeld, maar het kabinet stelt dat de evaluatie binnen 2 jaar zal plaatsvinden en wordt uitgevoerd door een onafhankelijke commissie. Het kabinet stelt verder dat als de evaluatie hiertoe aanleiding geeft, er aanvullende waarborgen worden voorgesteld om in de wet op te nemen en het toezicht hierop te versterken.
Het referendum over de wet is raadgevend. "De uitslag van het referendum is een advies en is niet bindend. Intrekking of instemming van de wet kan niet worden afgedwongen", zo laat de Kiesraad weten. Bij een opkomst van minimaal 30 procent van de kiesgerechtigden moet de regering zich wel opnieuw beraden over de nieuwe Wet op de inlichtingen- en veiligheidsdiensten.
De nieuwe Wet op de inlichtingen- en veiligheidsdiensten zou oorspronkelijk op 1 januari 2018 ingaan, maar dat gaat niet door, zo heeft minister Ollongren van Binnenlandse Zaken in een brief aan de Tweede Kamer laten weten (pdf). Volgens de minister is er meer tijd nodig om kandidaten voor de Toetsingscommissie Inzet Bevoegdheden (TIB) te vinden. Als mogelijk nieuwe datum voor de inwerkingtreding wordt nu 1 mei 2018 genoemd.
Deze posting is gelocked. Reageren is niet meer mogelijk.