image

Kamervragen over algoritmen voor opsporen bijstandsfraude

woensdag 11 april 2018, 15:56 door Redactie, 16 reacties

D66 en SP hebben staatssecretaris Van Ark van Sociale Zaken en Werkgelegenheid vragen gesteld over algoritmen die gemeenten gebruiken voor het opsporen van bijstandsfraude. Volgens D66-Kamerlid Raemakers kunnen algoritmen nuttig zijn, maar kent het gebruik ook risico's.

"Intransparante algoritmes kunnen ook bepaalde groepen onevenredig benadelen, zeker als de gebruikte informatie gekleurd of onjuist is", aldus Raemakers. "Het is natuurlijk altijd goed om fraude op te sporen, maar het inzetten van die algoritmes biedt ook hier een risico." Het D66-Kamerlid vroeg Van Ark of inwoners van gemeenten die algoritmen inzetten inzicht krijgen in hoe de algoritmen werken en welke gegevens precies worden gebruikt. Ook wilde Raemakers weten of inwoners de gegevens op verzoek kunnen inzien en wijzigen als ze niet blijken te kloppen.

Verder werd de staatssecretaris gevraagd of de gemeenteraden van deze gemeenten op de hoogte van de toepassing van de data zijn en of zij voldoende inzicht hebben in de manier waarop de algoritmen worden ingezet. Afsluitend wees Raemakers naar de 'menselijke maat' bij de inzet van algoritmen. "Volgens de nieuwe Europese privacywet moet er namelijk altijd een menselijke beoordeling zijn en moet je een mens ter verantwoording kunnen roepen als een beslissing ingrijpende gevolgen heeft", aldus het Kamerlid.

Van Ark laat weten dat hij een voorstander van datagestuurd handhaven is. "Voor zover ik kan overzien, gebruiken gemeenten de gegevens die ze al in hun administratie hebben staan. Dat weten mensen dus ook, want vaak hebben ze die gegevens zelf aangeleverd. Het zijn gegevens die gemeenten nodig hebben voor het vaststellen van het recht op uitkering. Er mag inderdaad geen sprake zijn van automatische besluitvorming. Er kunnen wel data omhooggehaald worden, maar er moet altijd een persoon tussen zitten", antwoordde de staatssecretaris.

SP-Kamerlid Alkaya merkte op dat niet iedereen die een uitkering ontvangt als potentiële fraudeur moet worden behandeld. "Daarbij is het toch echt wel belangrijk dat die algoritmes openbaar zijn en ook door derden gecheckt kunnen worden, want er zijn natuurlijk organisaties die hier veel verstand van hebben. Daarom zou ik van de staatssecretaris toch wat scherper de harde toezegging willen dat die algoritmes ook openbaar worden en dat men niet alleen transparant is over het proces maar dat die algoritmes ook zelf openbaar worden gemaakt, zodat ook derden dit kunnen checken."

De staatssecretaris zegt dat hij het juist zou willen omdraaien. "Op het moment dat je uit een signalendatabase omhoogkomt en als, zoals ik zojuist ook tegen de heer Raemakers zei, door een persoon bij je wordt gecheckt of je terecht een uitkering ontvangt, is dat ook een kans om te laten zien dat daar wel degelijk sprake van is. Dat vind ik ook van belang voor het draagvlak en onze solidariteit, want iedereen die terecht een uitkering krijgt, zou zich daar niet voor moeten schamen." Wat betreft het gebruik van algoritmen merkt Van Ark op dat gemeenten aan Europese richtlijnen en landelijk beleid moeten doen.

Reacties (16)
11-04-2018, 16:16 door Anoniem
Stel je bent kwaadwillend. Wat is dan het eerste dat je doet, zodra deze algoritmes worden gepubliceerd :)

Stel je bent niet kwaadwillend. Wat kan jou die regels schelen? Laat ze lekker de BSN koppelen aan RDW en kadaster en wat buitenlandse bronnen. Je houdt je toch aan de regels?
11-04-2018, 17:24 door Anoniem
Door Anoniem: Stel je bent kwaadwillend. Wat is dan het eerste dat je doet, zodra deze algoritmes worden gepubliceerd :)

Stel je bent niet kwaadwillend. Wat kan jou die regels schelen? Laat ze lekker de BSN koppelen aan RDW en kadaster en wat buitenlandse bronnen. Je houdt je toch aan de regels?
Toen ik een uitkering aanvroeg waren ze zelfs op de hoogte van het feit dat ik een folder van de bank had aangevraagd over een spaarregeling. Ik moest echter wel persoonlijk komen uitleggen bij de aanvraag dat het maar om een folder ging en niet om de spaarregeling zelf. Ze lieten mij toen weten gekoppelde bestanden te gebruiken. Het lijkt erop dat de 2e kamer na 5 jaar pas wakker geworden is en stellen daar vragen over.
11-04-2018, 17:38 door karma4
Je BSN is bedoeld om een foutloze koppeling bij overheidsdiensten te kunnen maken. Zoiets proberen op enkel een naam levert te veel fouten en dus schade voor een ieder op,

De algoritmes zijn vrij eenvoudig en zou een ieder kunnen bedenken. Als voorbeeld:
https://www.inlichtingenbureau.nl/Pages/Productgroep.aspx Is de aanvraag en kwijtschelding terecht?
Als je wat verder kijkt zie dat een veel van de basisregistraties niet goed beschikbaar voor gemeentes en anderen afnemers. De centrale overheid (den Haag) heeft de verantwoordelijkheid met toets en handhaving wel gedelegeerd (kosten).
Vervolgens gaan toezichthouders dus de menselijke daarvoor aangewezen handhavers met die informatie aan de slag.

De commotie over onbegrijpelijke modellen in een techniek kan ik niet plaatsen. Ik heb geen achtergronden (data specialisten ICT techniek) kunnen vinden in die context wel het gangbare dbms werk met een vleugje analytics.

Een DBMS is natuurlijk al niet uit te leggen aan politici als ze al niet weten wat ICT is.
Natuurlijk rijdt niemand te hard op de weg. Al die snelheidscamera's zijn gewoon een privacy inbreuk op degenen die zich netjes gedragen. Maar waarom zijn er dan zoveel wegmisbruikers. Je kunt overdrijven dat iedereen je zou kunnen zien.
11-04-2018, 18:09 door Anoniem
In 2016 werd er voor ongeveer 150 miljoen euro gefraudeerd. Op een totaalbedrag van 77 miljard. Wat ongeveer neerkomt op 0,2%.

Dat dit soort minimale fraude continu in het nieuws is en door politici steevast aangegrepen wordt makkelijk te scoren, geeft wel aan hoe groot de haat vanuit de politieke laag richting bevolking precies is.

En zolang de gemiddelde miljoenenfrauderende zorgdirecteur nog mag vertrekken met een gouden handdruk, ben ik van mening dat we ons kapot zouden moeten schamen voor deze achterlijke obsessie met bijstandsfraude.

Maar helaas, je politieke prioriteiten op orde krijgen is in dit land nog nooit een belangrijke issue geweest.
11-04-2018, 19:21 door Anoniem
Door Anoniem: Stel je bent kwaadwillend. Wat is dan het eerste dat je doet, zodra deze algoritmes worden gepubliceerd :)

Stel je bent niet kwaadwillend. Wat kan jou die regels schelen? Laat ze lekker de BSN koppelen aan RDW en kadaster en wat buitenlandse bronnen. Je houdt je toch aan de regels?

Misschien toch even nagaan wat een algoritme is... leg vervolgens graag uit hoe een kwaadwillende dat nadelig toe kan passen...
11-04-2018, 20:15 door karma4
Door Anoniem: In 2016 werd er voor ongeveer 150 miljoen euro gefraudeerd. Op een totaalbedrag van 77 miljard. Wat ongeveer neerkomt op 0,2%. ....
Gaarne wat onderbouwing wat ik vind is enkel voor btw tegen de 4 miljard fraude. Het is het verschil wat er binnen zou moeten komen en wat er echt binnenkomt. https://ec.europa.eu/taxation_customs/sites/taxation/files/vat_gap_factsheet_2017.pdf Niet geheel reëel wat er zitten ook faillisementen en andere zaken bij. Toch wel een groot gat.
https://verantwoordingsonderzoek.rekenkamer.nl/2013/rijksbreed/themas/fraude/geen-harde-cijfers-over-omvang-fraude-wel-schattingen 1 miljard of 150 miljoen. Je bedoelt kennelijk https://www.rtlz.nl/opinie/column/stephan-okhuijsen/factcheck-het-onnodige-fiasco-rond-uitkeringsfraude Die 150 miljoen is de gevonden fraude. Daarmee hebben in ieder geval de 240 man hun salaris terugverdiend. Gevonden fraude is niet de totale fraude. Heb je nu 1% 10% of 80% gevonden. Dan moet je ook de rest exact weten en dat weet je niet.
11-04-2018, 22:17 door Anoniem
"Van Ark laat weten dat hij een voorstander"

Ehh het is een vrouw, hoor. En ik zie nergens iets staan over dat ze liever man geweest was of genoemd wil worden ofzo.
11-04-2018, 22:56 door Briolet
Door Anoniem:
Door Anoniem: Stel je bent kwaadwillend. Wat is dan het eerste dat je doet, zodra deze algoritmes worden gepubliceerd :)…

Misschien toch even nagaan wat een algoritme is... leg vervolgens graag uit hoe een kwaadwillende dat nadelig toe kan passen...

Als je weet welke kengetallen gecontroleerd worden, dan ga je daar mee knoeien. Je wilt dus zelden dat bekend wordt hoe je de steekproefsgewijze testen doet.

Kijk maar eens naar de controle op de voedingsindustrie. Je kunt nooit elk ingrediënt controleren, dus check je maar een paar sleutel-ingrediënten. Een fraudeur voegt dan alleen die stoffen toe.

Een recent voorbeeld is de melkfraude met melamine. Het is veel te duur om alle eiwitten in melk te controleren, daarom wordt doorgaans alleen het stikstofgehalte gecontroleerd, want eiwit is de enige stikstofbron in melk. Toen dit bekend werd, waren er een paar slimmeriken die het onschuldige melamine toevoegden. Dat is ook een stikstofbron zodat de testmethodes dit voor eiwit aanzagen. Het ging pas mis toen er verontreinigd melamine gebruikt werd en er doden vielen.
12-04-2018, 09:24 door Anoniem
Door Anoniem:
Misschien toch even nagaan wat een algoritme is... leg vervolgens graag uit hoe een kwaadwillende dat nadelig toe kan passen...
https://www.getdigital.eu/Algorithm.html
Helaas heeft dit een grote kern van waarheid, wat mij betreft goed als er meer openheid is over de inhoud ervan.
12-04-2018, 14:32 door Anoniem
Door karma4:
Door Anoniem: In 2016 werd er voor ongeveer 150 miljoen euro gefraudeerd. Op een totaalbedrag van 77 miljard. Wat ongeveer neerkomt op 0,2%. ....
Gaarne wat onderbouwing wat ik vind is enkel voor btw tegen de 4 miljard fraude. Het is het verschil wat er binnen zou moeten komen en wat er echt binnenkomt. https://ec.europa.eu/taxation_customs/sites/taxation/files/vat_gap_factsheet_2017.pdf Niet geheel reëel wat er zitten ook faillisementen en andere zaken bij. Toch wel een groot gat.
https://verantwoordingsonderzoek.rekenkamer.nl/2013/rijksbreed/themas/fraude/geen-harde-cijfers-over-omvang-fraude-wel-schattingen 1 miljard of 150 miljoen. Je bedoelt kennelijk https://www.rtlz.nl/opinie/column/stephan-okhuijsen/factcheck-het-onnodige-fiasco-rond-uitkeringsfraude Die 150 miljoen is de gevonden fraude. Daarmee hebben in ieder geval de 240 man hun salaris terugverdiend. Gevonden fraude is niet de totale fraude. Heb je nu 1% 10% of 80% gevonden. Dan moet je ook de rest exact weten en dat weet je niet.

Dat je een bedrag aan totale fraude ontdekt wil nog niet zeggen dat je dat ook terug kan vorderen. Gemiddelde terugvordering zit tussen de 10 tot 15 % in. Van die 150 miljoen hou je effectief nog 15 miljoen over. Meeste fraude onderzoeken zijn ook kansloos doordat er veel te veel mensen ingezet moeten worden en de pakkans relatief gering is en daarnaast moet de fraude nog terug gehaald kunnen worden wat in maar weinig gevallen lukt.
Witte boorden fraude, zoals het niet opgeven van appartementen en voor appartementen zeer lage WOZ waarden afspreken, kosten onze samenleving veel meer geld. Net als die schimmige achterkamer dealtjes in Brussel.Daar kun je waarschijnlijk half Afrika van te vreten geven. Maar goed, de focus ligt niet op het gebrek aan eigen integriteit maar vooral op die van bijstandsgerechtigden.
12-04-2018, 18:03 door Anoniem
Door Anoniem: Stel je bent kwaadwillend. Wat is dan het eerste dat je doet, zodra deze algoritmes worden gepubliceerd :)

Stel je bent niet kwaadwillend. Wat kan jou die regels schelen? Laat ze lekker de BSN koppelen aan RDW en kadaster en wat buitenlandse bronnen. Je houdt je toch aan de regels?

Sowieso zijn er andere redenen om zorgen over de regels te kunnen hebben. Helemaal bovenaan die lijst staat de zorg dat enerzijds mensen (dus ook programmeurs van algorithmes) nu eenmaal fouten maken, gecombineerd met de al even menselijke houding om de mogelijkheid van fouten in de eigen organisatie niet te zien, wat de failsafe uitschakelt. Interessant genoeg onderstreept een houding als hierboven alvast bij voorbaat laatstgenoemde zorg.

Wat mij betreft kan iemand die meent te moeten suggereren dat zorgen over overheidshandelen per definitie neer moeten komen op kwade wil op een aantal reacties rekenen:

1. Van mijn kant is het een politieke rode kaart. Wat betekent dat als ik iemand er op betrap, de bijbehorende partij mijn stem verliest tot de persoon van het politieke toneel verdwenen is. Overigens valt dit voor de meeste partijen wel mee, tot nu toe zijn alle rode kaarten binnen CDA en in mindere mate VVD zijn gevallen. Maar dat terzijde.

2. Er is een keuze in geval van fouten. In goede samenspraak, wederzijds respect en dito openheid de fout oplossen. Of een houding als hierboven. Dan vind ik alsnog de fout, maar bestaat ook de kans dat de Autoriteit Persoonsgegevens, eventuele andere organisaties en mogelijk de pers op CC gezet worden. Het is in dat geval niet aan mij om te bepalen of de kwestie een boete tot 20 miljoen of 4% van het jaarinkomen (afhankelijk van wat hoger is) waard is.

3. In deze situatie niet van toepassing, maar op een bewering dat iedereen wie zorgen uit of tegen is wel een crimineel zal zijn kan een aangifte wegens groepsbelediging volgen.
12-04-2018, 18:25 door karma4
Door Anoniem:

Dat je een bedrag aan totale fraude ontdekt wil nog niet zeggen dat je dat ook terug kan vorderen. Gemiddelde terugvordering zit tussen de 10 tot 15 % in. Van die 150 miljoen hou je effectief nog 15 miljoen over. Meeste fraude onderzoeken zijn ook kansloos doordat er veel te veel mensen ingezet moeten worden en de pakkans relatief gering is en daarnaast moet de fraude nog terug gehaald kunnen worden wat in maar weinig gevallen lukt.
Witte boorden fraude, zoals het niet opgeven van appartementen en voor appartementen zeer lage WOZ waarden afspreken, kosten onze samenleving veel meer geld. Net als die schimmige achterkamer dealtjes in Brussel.Daar kun je waarschijnlijk half Afrika van te vreten geven. Maar goed, de focus ligt niet op het gebrek aan eigen integriteit maar vooral op die van bijstandsgerechtigden.
Het terughaslpercentage ligt veel hoger dan jouw 10%. De impact is ook behoorlijk want langdurig.
Het proberen te bagataliseren van de cijfers is niet handig.

Slimmer was geweest om naar die grotere getallen te wijzen als penny wise pound foolish. Je weet dat ik het gedoe van belastingontwijking fout vindt. De grote commerciëlen zouden gewoon hetzelfde als het Mkb moeten afdragen. Dat is ca 25% over de winst. Google Apple Starbucks Bono gaan richting 0% met handige buitenlandse routes. Irish dutch.
Heb je ook nog volk dat staat te juichen Hoe fantastisch dat is, Oostenrijkse school.
13-04-2018, 08:38 door Anoniem
Door Anoniem:
Door Anoniem: Stel je bent kwaadwillend. Wat is dan het eerste dat je doet, zodra deze algoritmes worden gepubliceerd :)

Stel je bent niet kwaadwillend. Wat kan jou die regels schelen? Laat ze lekker de BSN koppelen aan RDW en kadaster en wat buitenlandse bronnen. Je houdt je toch aan de regels?
Toen ik een uitkering aanvroeg waren ze zelfs op de hoogte van het feit dat ik een folder van de bank had aangevraagd over een spaarregeling. Ik moest echter wel persoonlijk komen uitleggen bij de aanvraag dat het maar om een folder ging en niet om de spaarregeling zelf. Ze lieten mij toen weten gekoppelde bestanden te gebruiken. Het lijkt erop dat de 2e kamer na 5 jaar pas wakker geworden is en stellen daar vragen over.
Geen idee over welk land je het hebt, maar in Nederland is dit onmogelijk. Marketing informatie wordt NIET gedeeld met de overheid. Dat heeft zeker in dit geval ook geen zin, zolang je geen spaarrekening hebt, kan er ook geen geld staan op deze niet-bestaande spaarrekening. En van de rekeningen die je wel hebt, krijgt de overheid toch al een overzicht.
13-04-2018, 16:41 door Anoniem
Door Anoniem:
Door Anoniem:
Door Anoniem: Stel je bent kwaadwillend. Wat is dan het eerste dat je doet, zodra deze algoritmes worden gepubliceerd :)

Stel je bent niet kwaadwillend. Wat kan jou die regels schelen? Laat ze lekker de BSN koppelen aan RDW en kadaster en wat buitenlandse bronnen. Je houdt je toch aan de regels?
Toen ik een uitkering aanvroeg waren ze zelfs op de hoogte van het feit dat ik een folder van de bank had aangevraagd over een spaarregeling. Ik moest echter wel persoonlijk komen uitleggen bij de aanvraag dat het maar om een folder ging en niet om de spaarregeling zelf. Ze lieten mij toen weten gekoppelde bestanden te gebruiken. Het lijkt erop dat de 2e kamer na 5 jaar pas wakker geworden is en stellen daar vragen over.
Geen idee over welk land je het hebt, maar in Nederland is dit onmogelijk.

Onmogelijk als je in een papieren werkelijkheid leeft.
Advocaten (en rechters) zijn zeker ook helemaal niet nodig omdat we al een wetboek, politie en openbaar ministerie hebben.
De realiteit ontkennen omdat er op papier iets is afgesproken is op zijn minst nogal naief.
Wegkijken op het moment dat die werkelijkheid zich openbaart is struisvogelgedrag.
13-04-2018, 21:49 door Eric-Jan H te D
Maar vooralsnog kan een huisjesmelker die asociaal langs de randjes van de wet- en regel-geving opereert gewoon kamerlid van de VVD blijven.
13-04-2018, 22:11 door karma4
Door Eric-Jan H te A: Maar vooralsnog kan een huisjesmelker die asociaal langs de randjes van de wet- en regel-geving opereert gewoon kamerlid van de VVD blijven.
Inderdaad Slimmer om dat soort lui aan te pakken en wat bij te laten dragen. Levert veel meer op, kost minder inspanning.
Je zult er wel een paar goede advocaten bij nodig hebben, de doelgroep kent dat spel en hebben wat vriendjes her en der.
Reageren

Deze posting is gelocked. Reageren is niet meer mogelijk.