Het Mensenrechtencomité van de Verenigde Naties maakt zich zorgen over de Wet op de inlichtingen- en veiligheidsdiensten 2017 (Wiv 2017), zo laat het in een nieuw rapport weten. Het mensenrechtenorgaan houdt toezicht op de naleving van het Internationale Verdrag inzake Burgerrechten en Politieke Rechten.

Periodiek wordt ieder land dat partij is bij dit verdrag door het VN Mensenrechtencomité beoordeeld. Begin juli moest de Nederlandse regering zich bij het comité over diverse zaken verantwoorden, zoals antiterreurmaatregelen, toegang tot de rechtspraak en de gaswinning in Groningen. Een ander onderwerp dat de revue passeerde was de Wiv 2017, die de AIVD en MIVD nieuwe bevoegdheden geeft voor het onderscheppen en opslaan van internetverkeer van de kabel, alsmede een uitgebreidere hackbevoegdheid.

Het VN Mensenrechtencomité heeft verschillende zorgen over de wet. Zo mogen de inlichtingendiensten op grote schaal data verzamelen, ook aangeduid als de bulk-bevoegdheid. "Het is met name verontrustend dat de wet geen duidelijke definitie geeft van bulkdataverzameling voor onderzoeksgerelateerde doeleinden, duidelijke gronden voor het uitbreiden van de bewaartermijn van verzamelde informatie en effectieve onafhankelijke beschermingsmaatregelen tegen bullkdatahacking", aldus de kritiek van het comité (pdf).

Dat maakt zich, bij de afwezigheid van een uitgebreide notificatieplicht voor de CTIVD, ook zorgen over de beperkte praktische mogelijkheden om klachten in te dienen. Volgens het comité moet de regering de wet herzien en ervoor zorgen dat de definities en bevoegdheden en beperkingen voor het uitoefenen ervan in lijn met het verdrag zijn en dat de onafhankelijkheid en effectiviteit van de CTIVD en Toetsingscommissie Inzet Bevoegdheden wordt versterkt.

Privacystichting Privacy First had de inlichtingenwet alsmede andere onderwerpen bij het comité aangekaart. De stichting betreurt dat het comité deze andere onderwerpen in haar eindoordeel niet heeft meegenomen. "Niettemin toont de rapportage van het comité vandaag aan dat het thema privacy ook bij de Verenigde Naties steeds hoger op de agenda staat", zegt Vincent Böhre, directeur van Privacy First.