Het kabinet heeft vandaag het 'Strategisch Actieplan voor Artificiële Intelligentie' aangekondigd en staat daarin onder andere stil bij cybersecurity en privacy. Het plan moet de Nederlandse economie concurrerend houden door AI te stimuleren op basis van het uitgangspunt dat mensen en bedrijven erop kunnen vertrouwen dat AI zorgvuldig wordt ingezet, aldus het ministerie van Economische Zaken (pdf).

Volgens het Actieplan heeft Nederland een goede uitgangspositie voor het benutten van de kansen van digitalisering in het algemeen en die van AI in het bijzonder. Er wordt dan gewezen naar de netwerken, datacenters en hostingproviders die in ons land actief zijn. Om te voorkomen dat er straks een situatie ontstaat waarin Nederland afhankelijk raakt van andere partijen wil het kabinet meer inzetten op AI.

Het gaat dan om het faciliteren van onderzoekers en bedrijven die met AI werken. Ook vindt het kabinet dat het mkb AI meer moet gaan toepassen en dat het aantal start-ups en scale-ups op het gebied van AI fors omhoog gaat. "Nederland moet stevige actie ondernemen om zich herkenbaar te positioneren in het AI-speelveld en een florerend AI-ecosysteem te creëren", zo stelt het Actieplan.

Cybersecurity

Eén van de onderwerpen die in het Actieplan aan bod komt is cybersecurity. Volgens het kabinet kan AI een grote impact hebben op cybercrime, 'systeemhacking' en cyberoorlogsvoering. "In het cyberdomein zal AI-technologie leiden tot nieuwe aanvalsmethodes, en nieuwe tegenmaatregelen. AI-technologieën gaan ervoor zorgen dat aanvalssystemen zelflerend gaan worden, en zich minder voorspelbaar gaan gedragen. Deze ontwikkeling gaat zich uiten in malware die zelf op zoek gaat naar systeemkwetsbaarheden, en zich qua vorm aanpast om detectie tegen te gaan."

Voor de nationale veiligheid kan AI ook gevolgen hebben, zo laat het Actieplan weten. Door steeds verdere koppeling van data, en de doorontwikkeling van analyse- en patroonherkenningstechnieken worden gebruikersprofielen scherper en alomvattend. Het kabinet laat dan ook onderzoek doen naar de impact van het gebruik van AI op de nationale veiligheid en de inzet van AI voor 'cyberweerbaarheid'.

Privacy

Eén van de uitdagingen die AI met zich meebrengt is de bescherming van fundamentele rechten als privacy, zo staat in het Actieplan vermeld. Bij de ontwikkeling van AI-toepassingen voor de overheid moet dan ook rekening worden gehouden met zaken als privacy. Dit is essentieel, want vertrouwen van burgers en bedrijven in AI is noodzakelijk voor een succesvolle ontwikkeling en implementatie van de technologie.

Uit onderzoek onder burgers blijkt dat men zich onder andere zorgen maakt over privacy, over verkeerde beslissingen op basis van onjuiste gegevens, over fouten die niet meer rechtgezet kunnen worden en over mensen die in bijzondere omstandigheden buiten de boot vallen. "Om het vertrouwen in AI te behouden is het cruciaal dat AI mensgericht is en zo wordt ingezet dat het bijdraagt aan welvaart en welzijn", stelt het Actieplan.

In opdracht van de minister voor Rechtsbescherming vindt er nu onderzoek plaats naar de risico's van het gebruik van gezichtsherkenningstechnologie voor de privacy van burgers en naar eventuele maatregelen om deze risico's te beperken. Dit onderzoek zou later dit jaar gereed moeten zijn.

"We moeten zorgen dat we niet geleefd worden door deze technologie, maar die voor ons laten werken. Met deze gecoördineerde kabinetsaanpak leggen we de basis voor een goede bijdrage van AI aan onze maatschappij, banen en inkomsten en zorgen we dat Nederland een innovatieve koploper blijft", zegt staatssecretaris Keijzer van Economische Zaken. Het actieplan bevat meer dan honderd acties die in verband met AI zijn of worden genomen.