Facebook en Google zijn geen liefdadigheidsinstellingen, ze verdienen grof geld aan de data van hun gebruikers, zo stelde Rohit Chopra, commissaris bij de Amerikaanse toezichthouder FTC, vorige week tijdens een hoorzitting voor een commissie van het Huis van Afgevaardigden. De hoorzitting ging over de rol van data en privacy in de concurrentie tussen bedrijven.

Chopra kaartte drie zaken aan. Ten eerste dat data bepaalde eigenschappen heeft die het doet verschillen van andere middelen. Daarnaast dat de meeste online diensten die claimen gratis te zijn, dit helemaal niet zijn en gebruikers met hun data laten betalen. Als laatste ging de FTC-commissaris in op de concurrentie tussen bedrijven. Door de dominante positie van de techreuzen in de digitale wereld kunnen mensen en bedrijven ze niet vermijden wat concurrentie bemoeilijkt.

Data

In tegenstelling tot metaal of mineralen is data geen eindige bron. "Elke seconde wordt er meer persoonlijke data gecreëerd. Onze locatie, onze zoekopdrachten en onze gesprekken kunnen allemaal worden vastgelegd", aldus Chopra, die op eigen titel sprak. Daarnaast wordt data niet op de traditionele wijze geconsumeerd. Data kan worden gekopieerd en gedeeld. Wanneer het ene bedrijf geld verdient aan de informatie die uit data afkomstig is, kunnen andere partijen er ook waarde uit halen.

Data wordt ook waardevoller naarmate je er meer van verzamelt. "Als je data over een groter deel van de bevolking verzamelt, krijg je niet alleen inzicht in een individu of bedrijf, je kunt ook waardevolle inzichten verkrijgen over anderen die met hen omgaan of gemeenschappelijke eigenschappen delen", liet Chopra de commissie weten.

Niet gratis

De FTC-commissaris ging ook in op het bedrijfsmodel van techreuzen zoals Facebook en Google. Volgens Chopra worden online diensten te vaak als "gratis" bestempeld, terwijl dit niet het geval is. "Bedrijven zoals Google en Facebook zijn geen liefdadigheidsinstellingen. Ze runnen gigantisch winstgevende gedragsgebaseerde advertentie-ondernemingen, gebouwd op het verzamelen van enorme hoeveelheden data van gebruikers."

Het advertentiemodel van Facebook en Google draait op het continu verzamelen van persoonlijke data. "Deze diensten hebben een prijskaartje en je betaalt ervoor met je data", ging Chopra verder. Hoewel mensen niet met keiharde dollars betalen, wisten Facebook en Google vorig jaar miljarden dollars aan advertentie-inkomsten binnen te halen. "Dit houdt in dat we extreem waardevolle assets aan deze bedrijven overhandigen. Een econoom zou zeggen dat de echte prijs om deze diensten te gebruiken negatief zou moeten zijn: dat zij eigenlijk ons zouden moeten betalen."

Vanwege de dominantie van partijen zoals Facebook en Google kunnen ze gebruikers en bedrijven met allerlei complexe en draconische voorwaarden akkoord laten gaan, terwijl ze tegelijkertijd nieuwe partijen uit de markt kunnen houden, merkte Chopra op. De FTC-commissaris pleitte dan ook voor optreden door beleidsmakers en toezichthouders om eerlijke concurrentie mogelijk te maken (pdf).