Ziekenhuizen zijn niet goed voorbereid op ict-storingen waardoor de veiligheid van patiënten in het geding kan komen, zo stelt de Onderzoeksraad Voor Veiligheid (OVV) op basis van eigen onderzoek. Aanleiding voor het onderzoek waren verschillende ict-storingen waar ziekenhuizen in 2018 mee te maken kregen.
Door deze storingen hadden artsen geen toegang meer tot patiëntendossiers en moest belangrijke informatie, zoals laboratoriumuitslagen, handmatig vastgelegd en telefonisch doorgegeven worden. Dit leidde tot veel vertraging en de kans op het maken van fouten werd veel groter. Ook werden behandelingen uitgesteld, patiënten verplaatst en opnamestops aangekondigd. Volgens de OVV zijn ziekenhuizen zo gedigitaliseerd dat het leveren van goede zorg zonder ict bijna niet meer mogelijk is. "Eén defect onderdeel of verkeerde netwerkinstelling kan de primaire zorgprocessen in een ziekenhuis uren- of zelfs dagenlang stilleggen. De kwaliteit en veiligheid van de zorg voor patiënten kan hierbij in het geding komen", aldus de Onderzoeksraad (pdf).
Het gaat dan onder andere om de beschikbaarheid van patiëntinformatie. Alle onderzochte ziekenhuizen maakten gebruik van een digitaal patiëntendossier. Bij een storing heeft ziekenhuispersoneel geen toegang tot deze dossiers en moet dan handelen op basis van klinische verschijnselen, het eigen geheugen of de informatie die een patiënt geeft. "Dit kan leiden tot niet optimale besluiten en daarbij horende risico’s voor de patiëntveiligheid", waarschuwt de OVV.
Het onderzoek laat verder zien dat er tijdens een storing veel aandacht voor patienten is, maar er na afloop nauwelijks wordt gekeken wat de gevolgen waren. "Er moet meer aandacht besteed worden aan risicovolle situaties, óók als dat niet heeft geleid tot schade of letsel, juist om daar in de toekomst van te leren", zo adviseert de Onderzoeksraad.
Voor zover bekend bij de Onderzoeksraad zijn er geen voorvallen bekend waarbij een cyberaanval heeft gezorgd voor ict-uitval in een Nederlands ziekenhuis. "Kort voor publicatie van dit onderzoek vond een cyberaanval plaats op een Nederlands ziekenhuis. Op 15 januari 2020 hebben hackers namelijk een poging gedaan in te breken in de digitale systemen van het Medisch Centrum Leeuwarden. Het ziekenhuis besloot daarop alle dataverkeer met de buitenwereld tijdelijk af te sluiten", zo laat de OVV in een voetnoot weten. In het verleden zijn echter verschillende Nederlandse ziekenhuizen door malware getroffen en ondervonden hiervan hinder.
Om ervoor te zorgen dat ziekenhuizen beter zijn voorbereid doet de OVV verschillende aanbevelingen die ervoor moeten zorgen dat de risico's van ict-storingen beter in beeld worden gebracht. Zo moeten ict-systemen periodiek worden getest, moet er na elke ernstige ict-storing een evaluatie plaatsvinden, moet er een praktisch handvat worden ontwikkeld voor het omgaan met de risico's van ict-storingen en moet er in regionaal verband worden gekeken of bij een ict-storing de veiligheid van patiënten voldoende is geborgd.
Deze posting is gelocked. Reageren is niet meer mogelijk.