Een Amerikaanse expert op het gebied van kunstmatige intelligentie is geschrokken nadat hij zijn profiel bij het omstreden gezichtsherkenningsbedrijf Clearview opvroeg. Begin dit jaar kwam The New York Times met een artikel over Clearview dat foto's van Facebook, LinkedIn en andere websites verzamelt voor het trainen van een gezichtsherkenningssysteem.

Daarmee kunnen politiediensten onbekende verdachten herkennen. Meer dan zeshonderd Amerikaanse politie- en opsporingsdiensten zouden vorig jaar van Clearview gebruik hebben gemaakt. Het bedrijf claimt meer dan 2200 klanten wereldwijd te hebben. Naar aanleiding van het artikel in de New York Times besloot AI-expert Thomas Smith zijn gegevens bij het bedrijf op te vragen. Clearview is zowel onder de AVG als Californische privacywetgeving verplicht om aan dataverzoeken van personen te voldoen.

Smith moest een formulier invullen en een kopie van zijn rijbewijs en een foto van hemzelf opsturen. Het profiel dat Clearview terugstuurde liet hem schrikken. "De diepte en verscheidenheid van de data die Clearview over me heeft verzameld is verbijsterend", aldus de AI-expert. Zijn profiel bevat een verhaal over hem uit 2012, alsmede een persoonlijk blog van hem en zijn vrouw van jaren terug. Ook zijn Facebookpagina was door Clearview aan zijn foto's gekoppeld, aangevuld met de namen van verschillende connecties.

Naar aanleiding van zijn Clearview-profiel besloot Smith zijn Facebookprofiel op privé te zetten. Daarnaast ontdekte hij dat sommige van de data die het bedrijf verzamelde ten onrechte aan hem werd gekoppeld. Zo bevatte zijn profiel een link van een compleet ander persoon. "Al deze data was opgehaald via een enkele afbeelding van mijn gezicht. Ik ben nooit opgepakt of veroordeeld voor een misdrijf. Clearview heeft deze data zonder mijn medeweten, en zonder rechtvaardiging of gerede aanleiding verzameld."

Volgens Smith zou je kunnen denken dat als je niets verkeerds doet het ook niet uitmaakt dat Clearview al deze data verzamelt. "Het probleem hiermee is dat "iets verkeerds" geen vast gegeven is. Clearview kan worden gebruikt om ernstige misdrijven te onderzoeken, maar ook om iedereen te identificeren die een politieke bijeenkomst of protest bijwoont, met alleen surveillancefoto's of afbeeldingen van social media."

"We gaan ervan uit dat we een bepaald niveau van anonimiteit hebben, zelfs in openbare ruimtes, maar de technologie van Clearview zet die aanname op zijn hoofd", aldus Smith. "Ik weet dat er nu veel speelt. Maar nu het coronavirus zich verspreidt gebruiken veel gezichtsherkenningsbedrijven de pandemie als reden om hun diensten uit te breiden, waaronder surveillance van het publiek. Soms kan dit tot nuttige veiligheidsmaatregelen leiden, maar we moeten ook bewust zijn van de privacygevolgen van deze uitbreiding en die actief in de gaten houden."