Coalitiepartijen D66 en ChristenUnie zijn kritisch over het gebruik van telecomdata voor de bestrijding van het coronavirus, zoals het kabinet heeft voorgesteld. Via een noodwet moeten telecomproviders verplicht worden om gegevens aan het RIVM af te staan.
Volgens het ministerie van Volksgezondheid kan het RIVM met de telecomdata bij een eventuele toename van het aantal besmettingen in een gebied sneller handelen, door de regionale GGD te waarschuwen. De data die het RIVM ontvangt bestaat uit een telling, per uur, per gemeente, van het totaalaantal mobiele telefoons dat daar aanwezig is vanuit welke gemeente. Daarbij wordt voor buitenlandse nummers ook een verdeling gemaakt naar herkomst op basis van het telefoonnummer.
Volgens D66-Kamerlid Kees Verhoeven beschikt de overheid al over allerlei middelen, zoals de anderhalvemeterregel en doorgevoerde beperkingen in het openbare en sociale leven, waarmee het virus grotendeels onder controle is gekregen. "Wat wordt voorgesteld is om alle data van alle mensen met een mobiele telefoon te verzamelen, zonder dat duidelijk is wat er precies mee bereikt moet worden en daar ben ik als Kamerlid en controleur van de regering heel kritisch over", aldus Verhoeven tegenover BNR.
"Het is nog nooit gebeurd dat de Nederlandse overheid heeft gezegd dat het van iedereen op elk moment moet kunnen weten waar die persoon is geweest en dat kan op basis van telefoondata, want die maken ongelooflijk vaak per dag koppeling met een zendmast en daardoor kun je als overheid op basis van deze data achterhalen waar iedereen is geweest", aldus Verhoeven.
De regering liet weten dat het de telecomgegevens alleen wil gaan gebruiken om mensenstromen in kaart te brengen, maar in dat geval is deze data helemaal niet nodig, gaat Verhoeven verder. Het Kamerlid vindt dat de regering naar alternatieven moet kijken en duidelijk moet uitleggen waarom het zo'n vergaande maatregel wil invoeren en dat is niet gebeurd. Als mogelijk alternatief wijst Verhoeven naar Google Maps, dat al mensenmassa's bijhoudt of de inzet van fysiek toezicht op straat dat kan zien of het te druk wordt.
"Ik zie niet de meerwaarde van deze ingrijpende stap", merkt Verhoeven op. "Het is fundamenteel in een rechtsstaat dat je goed nadenkt in hoeverre je wilt ingrijpen in de persoonlijke vrijheid van mensen en als je telecomgegevens van dertien miljoen Nederlanders gaat verzamelen zonder een duidelijk doel dan is het onverstandig als de Tweede Kamer zegt dat het wel goed komt en het hier en daar wel zou kunnen helpen. Dat is niet proportioneel", laat het D66-Kamerlid weten.
Volgens Verhoeven is het een beetje zoeken naar de logica van het voorstel. "Ik heb een beetje het gevoel na die app waar ook een paar weken lang mee gegoocheld werd, en ook een Europees voorstel, dat iedereen zoiets heeft 'we moeten iets met data', terwijl volgens mij de oplossing is verstandige maatregelen, goed monitoren, vrijwilligheid, afstand houden, mondkapjes en als er een tweede golf uitbreekt moeten we dan weer schakelen naar nieuwe maatregelen."
Vanuit de ChristenUnie is er kritiek op de termijn van de noodwet die het verzamelen van de telecomgegevens mogelijk maakt. Die vervalt namelijk na maximaal een jaar. ChristenUnie Eppo Bruins gaat een voorstel voor een periode van drie maanden indienen. "Het zal vast nuttig en nodig zijn", zegt Bruins tegenover De Telegraaf. "Maar voor mij blijft deze situatie het tijdelijke abnormaal en niet het nieuwe normaal."
Deze posting is gelocked. Reageren is niet meer mogelijk.