Privacyactivist Michiel Jonker zal in de zaak over de Arnhemse afvalpas niet naar het Europees Hof voor de Rechten van de Mens (EHRM) stappen, zo heeft hij laten weten. Jonker wilde naar het Hof gaan met een verzoek om de eind juni gedane uitspraak van de Raad van State (RvS) te corrigeren.
De RvS oordeelde dat de Autoriteit Persoonsgegevens een dwangsom die het de gemeente Arnhem had opgelegd wegens een afvalsysteem in 2019 weer mocht opheffen. De ondergrondse containers in Arnhem beschikten tussen juli 2014 en medio 2017 over een scannersysteem, dat alleen met een elektronische afvalpas met de adresgegevens van de pashouder kon worden geopend.
De verzamelde persoonsgegevens werden verwerkt in een centraal datasysteem van de gemeente. Jonker, inwoner van Arnhem, maakte hier bezwaar tegen omdat hij vond dat op deze manier zijn privacy werd geschonden. Er volgde een lang juridisch gevecht van drie jaar. Na een uitspraak van de voorzieningenrechter in augustus 2017 legde de Autoriteit Persoonsgegevens een last onder dwangsom op aan de gemeente.
De gemeente had al voor het opgelegd krijgen van de dwangsom besloten om te stoppen met de afvalpas en de ondergrondse containers open te maken. In maart 2019 besloot de Autoriteit Persoonsgegevens de last onder dwangsom op te heffen. Kort daarna ging de gemeente weer over tot het afsluiten van de afvalcontainers en is er weer een afvalpas nodig om de containers te openen. Daarop diende Jonker een bezwaarschrift in bij de Autoriteit Persoonsgegevens, dat door de toezichthouder werd afgewezen.
De Arnhemmer ging hier tegen in beroep, maar verloor de zaak. Daarop spande Jonker hoger beroep aan bij de Raad van State, maar die gaf hem ook ongelijk. Volgens de Raad van State voldoet de verwerking van gegevens met het nieuwe systeem aan de regels en wordt de AVG bij het opheffen van de last niet overtreden. Ook vindt de RvS dat de rechtbank dit oordeel voldoende heeft gemotiveerd.
Jonker wilde daarop naar het Europees Hof voor de Rechten van de Mens stappen, maar ziet daar nu toch vanaf. Aanleiding is Protocol 15 dat per 1 augustus 2021 in werking is getreden. Dit protocol bepaalt onder andere dat verzoekschriften van burgers door het EHRM niet-ontvankelijk worden verklaard als er volgens het Hof onvoldoende sprake is van "significante schade" die als gevolg van een bepaalde maatregel optreedt. In dit geval gaat het dan om schade die de Arnhemse adresgebonden afvalpas zou aanrichten.
"Ik wist tot voor kort niks van dit Protocol. Het blijkt al in 2013 te zijn opgesteld, maar is nu door voldoende landen geratificeerd om in werking te treden. Het Protocol breekt de procesrechten van Europese burgers bij het EHRM nog verder af, en daarmee ook de kansrijkheid van een verzoek van mij bij dat mensenrechtenhof. In feite leidt dit protocol ertoe dat er geen Europese rechtsbescherming meer bestaat zolang er in de ogen van EHRM-juristen nog geen ernstige schade is geleden", zegt Jonker tegenover Stichting Privacy First, die Jonker de afgelopen jaren in deze zaak steunde.
"De afvalpas was, of is, een poging om mensen met machinale middelen te controleren en aan te sturen. Dat is een techno-solutionistische benadering, waarbij mensen worden gereduceerd tot een soort robots of laboratorium-ratten", laat Jonker verder weten. "De enige manier hoe techno-solutionisme zelfs maar in theorie zou kunnen werken, is als je afscheid neemt van humaniteit en van de rechtsstaat. In Arnhem hebben we gezien dat mensen simpelweg hun vuilniszakken op straat dumpten, omdat het de gemeente niet lukte om ze genoeg te manipuleren en bang te maken."
Deze posting is gelocked. Reageren is niet meer mogelijk.