D66 en GroenLinks willen opheldering van demissionair minister Dekker voor Rechtsbescherming over een nieuwsbericht dat de Nederlandse politie gebruik heeft gemaakt van de gezichtsherkenningssoftware van Clearview. Vorig jaar liet minister Grapperhaus van Justitie en Veiligheid nog weten dat de Nederlandse politie niet met de software van Clearview heeft gewerkt. Eerder had minister Dekker gesteld dat voor zover bekend de Nederlandse opsporingsdiensten geen zaken doen met het bedrijf.

Clearview verzamelde foto's van Facebook, LinkedIn en andere websites voor het trainen van een gezichtsherkenningssysteem. Dit systeem bevat een database van drie miljard verzamelde afbeeldingen. Daarmee kunnen politiediensten onbekende verdachten herkennen. Meer dan zeshonderd Amerikaanse politie- en opsporingsdiensten zouden van Clearview gebruik hebben gemaakt.

Tijdens een Algemeen Overleg in de Tweede Kamer over digitalisering werd vorig jaar afgesproken dat het ministerie van Binnenlandse Zaken een onderzoek zou doen naar het gebruik van de Clearview-gezichtsherkenningssoftware door overheidsdiensten. Het ministerie deed een uitvraag bij 470 verschillende organisaties, zoals gemeenten, provincies, waterschappen, ministeries, agentschappen en zelfstandige bestuursorganen.

336 organisaties gaven antwoord en lieten weten dat ze geen gebruik hebben gemaakt van de diensten van Clearview of hiervoor plannen hebben. "Ik maak hierbij de kanttekening dat het niet uit te sluiten is dat een individuele medewerker voor zichzelf een proefaccount van Clearview heeft aangemaakt. Dit is echter nergens onderdeel van het beleid", aldus Knops.

Vorige week kwam BuzzFeed News met berichtgeving dat de Nederlandse politie in 2020 Clearview heeft gebruikt of geprobeerd. In totaal zou de politie tussen de vijftig en honderd keer via de gezichtsherkenningssoftware zoekopdrachten hebben uitgevoerd. "Was u op de hoogte van het gebruik Clearview AI binnen de politie en overheid? Zo ja, waarom heeft u de Kamer hier niet over geïnformeerd? Zo nee, hoe is het mogelijk dat ondanks verschillende verzoeken vanuit de Kamer om het gebruik van Clearview AI te inventariseren, dit vervolgens niet naar boven is gekomen?", vragen D66-Kamerlid Van Ginneken en GroenLinks-Kamerlid Bouchallikh.

De minister moet ook duidelijk maken hoe de afweging is gemaakt of de concrete toepassing van gezichtsherkenning en het verwerken van biometrische gegevens wel in lijn was met mensenrechten en de Algemene verordening gegevensbescherming (AVG). "Is het gebruik van Clearview AI überhaupt verenigbaar met de AVG?", vragen de Kamerleden verder. Die willen tevens weten of er gebruik gemaakt is van door Clearview gemaakte matches in strafzaken en welke impact dit heeft op de rechtmatigheid van deze zaken.

Knops is ook gevraagd welke stappen hij gaat ondernemen om ervoor te zorgen dat er in de toekomst niet zomaar gebruik kan worden gemaakt van Clearview en soortgelijke bedrijven. "Wat gaat u ondernemen om de onrechtmatige verzameling van biometrische gegevens een halt toe te roepen?", vragen Van Ginneken en Bouchallikh als laatste. De minister heeft drie weken om de Kamervragen te beantwoorden.

De Belgische politie zou volgens de cijfers van BuzzFeed News ook met de software van Clearview hebben gewerkt, maar dat wordt door de Belgische Federale politie ontkend. Daarnaast laat de Federale Politie tegenover Data News weten dat er momenteel ook geen plannen zijn om Clearview formeel te gebruiken.