Door Briolet: Door EersteEnigeEchte M.J. - EEEMJ: Er is trouwens door privacy-activisten gevochten om ervoor te zorgen dat AH een persoonsgebonden bonuskaart niet verplicht mocht stellen. Die rechtszaak is een casus die van belang is (of was?) voor de jurisprudentie over de zogeheten "horizontale werking" van privacy-regels. Die regels gelden daardoor niet alleen in de relatie tussen overheden en burgers, maar ook tussen twee particuliere partijen (zoals AH en zijn klanten).
Dat lijkt me een kansloze rechtszaak. De bonuskaart geeft een bonus aan vaste klanten. Volgens mij is dat dan per definitie een kaart waarbij je de identiteit van de houder kent. Hoe bepaal je anders dat iemand een vaste klant is? De tijd dat de dame aan de balie elke klant persoonlijk kende, is al lang voorbij.
Het is ook geen verplichte kaart, zoals je stelt. Je kunt er voor kiezen die kaart niet te gebruiken bij je boodschappen.
Die rechtszaak is al lang geleden gewonnen door een klant/privacy-activist en verloren door AH. De reden was met name het grote machtsverschil tussen AH (de grootste supermarktketen van Nederland, waar veel mensen nauwelijks omheen kunnen) en de klanten. Dat was in de ogen van de rechter een reden waarom klanten bescherming verdienen tegen een systeem waarmee AH hen door middel van kortingen die alleen bonuskaarthouders kregen, onder druk kon zetten om hun persoonsgegevens aan de supermarkt prijs te geven. Vandaar dat AH gedwongen werd om ook anonieme bonuskaarten te (blijven) uitgeven.
De rechter erkende destijds dus dat prijsdruk op klanten die het niet breed hebben, een indirecte manier kan zijn om hen toch te verplichten.
De bonuskaart is geen bewijs dat je een vaste klant bent. Het is alleen een manier om met korting producten aan te kunnen schaffen. Ik meen me te herinneren dat AH er destijds niet voor koos om een strikt onderscheid te maken tussen "vaste" en andere klanten. Want de supermarkt wilde geen potentiële klanten van zich vervreemden door hen structureel hogere prijzen in rekening te brengen.
AH baalde destijds enorm van die rechterlijke uitspraak. Sindsdien hebben allerlei winkelketens geprobeerd deze uitspraak linksom of rechtsom te omzeilen met bepaalde klantregistratiesystemen. In hoeverre dat gelukt is, weet ik niet. Maar als men mij in winkels aanbiedt om mij op te nemen in een loyaliteitssysteem (waarvoor ik mij moet registreren) en ik vraag of ik daar dan prijsvoordeel mee krijg, dan zijn de antwoorden vaak nogal vaag. Soms wordt er met toezending van een nieuwsbrief of glossy gewerkt, waarin dan weer "voordeelcoupons" zitten (niet op naam, maar in de praktijk toch vooral bruikbaar voor de abonnees die zich hebben laten registreren). Dat soort werk...
(Ik zeg dit even uit mijn hoofd, zonder het opnieuw op te zoeken.) M.J.