Door Xavier Ohole: Gevoelsmatig denk ik een gewaarschuwd mens telt voor twee dus hoe zou een app die alleen waarschuwt nou tot méér besmettingen moeten leiden?
En extra ziekenhuisopnames. En extra doden. Om meerdere redenen.
1) Van de CoronaMelder-gebruikers die dicht in de buurt van een besmettelijke persoon zijn geweest, worden er véél meer
niet door hun app gewaarschuwd, dan wel. App-gebruikers zijn nooit op de hoogte gebracht van dit grote probleem (want dan zouden potentiële nieuwe gebruikers kunnen afhaken). Integendeel, Hugo de Jonge loog in de Tweede Kamer: "Dus die app werkt fantastisch, als je hem gebruikt."
2) Herhaaldelijk bleek uit onderzoeken in opdracht van VWS dat de meeste van de
wél door de app gewaarschuwde gebruikers, zolang zij (nog) geen symptomen hadden/hebben, zich
niets van die waarschuwingen aantrekken en/of zich niet (laten) testen (dat laatste blijkt ook klip en klaar uit de "factsheets"). Veel te weinig mensen weten dat de meeste besmette personen al twee dagen besmettelijk zijn vóórdat zij klachten krijgen -
als zij al klachten krijgen. Niet zo vreemd, want ook dat is nauwelijks gecommuniceerd. Wel de slogan "Bij klachten: blijf thuis en laat je testen". Gevolg: een belangrijk beoogd doel van CoronaMelder, namelijk
eerder mogelijk besmette mensen waarschuwen dan de GGD kan met BCO, ging door falende voorlichting zo de vuilnisbak in.
3) Dat werd versterkt doordat, toen CoronaMelder werd ingevoerd en door velen werd geïnstalleerd, je je nog niet kon laten testen na een app-waarschuwing; dat kon pas als je
ook klachten had. Pas in februari 2021 mocht je je direct na een app-melding laten testen (als de uitslag negatief was moest je na 5 dagen nogmaals testen). Maar slechts 4 maanden later (juni 2021) hoefden gevaccineerden die door hun app gewaarschuwd waren, zich niet meer te laten testen (alsof gevaccineerden niet besmettelijk kunnen zijn). Testen-voor-toegang en zelftests hielpen ook bepaald niet, omdat je met een positieve uitslag van die tests niet mag uploaden; een positieve GGD-testuitslag is vereist.
4) Het duurde tot 14 oktober 2021 (meer dan één jaar na de landelijke introductie) voordat het mogelijk werd om, na het zien van je positieve testuitslag op coronatest.nl, direct te kunnen uploaden. D.w.z. niet meer vertraagd doordat je moest wachten tot een overbelaste GGD'er je belde - en geluk moest hebben dat die GGD'er voldoende vertrouwen had in die app om je überhaupt om een code te vragen en je vertelde dat je daarna ook nog even zelf op een knop moest drukken.
5) De meeste smartphone-gebruikers hebben er geen flauw benul van wat zo'n kastje wel en niet kan. Uit de onderzoeken in opdracht van VWS blijkt namelijk ook dat een aanzienlijk
én toenemend percentage van de (nog resterende) app-gebruikers denkt dat zij niet besmet kunnen raken
omdat zij CoronaMelder gebruiken en/of dat zij zich niet aan de bekende maatregelen hoefden/hoeven te houden
zolang hun app niet waarschuwt. En zich dus
ook niet hoeven te (laten) testen als zij een beetje snotteren.
6) Tijdens lockdowns "vindt" de app vooral huisgenoten, collega's en bekenden (daar heb je geen app voor nodig). Door VWS ingehuurde wetenschappers beweerden telkens dat de app beter zou werken buiten lockdowns, maar dan gaan minder mensen de app actief gebruiken (en installeren als zij een nieuwe smartphone kopen). In metalen rijtuigen (trein, tram etc.), waar velen langer dicht bij onbekenden zitten, zijn er zoveel reflecties dat de relatie tussen signaalsterkte en afstand compleet zoek is.
7) En
als CoronaMelder waarschuwt, blijkt in verreweg de meeste gevallen dat de gewaarschuwde niet besmet is (als je dat één of twee keer hebt meegemaakt, geloof je het wel). En in de weinige gevallen dat de gewaarschuwde
wel besmet blijkt te zijn, waarschuwt CoronaMelder meestal
te laat - namelijk als de betrokkene al besmettelijk is.
Tekenend vind ik een reactie onder
https://www.nu.nl/tech/6167398/coronamelder-steeds-minder-gebruikt-en-daardoor-is-de-app-steeds-minder-nuttig.html:
16-11-2021, door Merel8992: Ik ben positief getest gisteren en heb een coronamelder app. Maar ik heb ervoor gekozen om alle contacten die ik de laatste dagen heb gehad persoonlijk te bellen en dit te melden. Ik heb dit gedaan omdat ik in het verleden al een paar keer een melding kreeg via dezelfde app en dit niet klopte.
Ik ken de meeste, zo niet alle, studies. Zij bestaan uit een aaneenschakeling van veel te rooskleurige aannames tot ordinaire propaganda. In de "factsheets" werd essentiële (gewoon beschikbare) informatie bewust weggelaten omdat daaruit zou blijken hoe weinig CoronaMelder bijdraagt; in plaats daarvan wordt nietszeggende of misleidende informatie getoond.
Hoe zou CoronaMelder wel kunnen helpen?In theorie kan zo'n app het aantal besmettingen per dag laag houden en lockdowns voorkomen, mits:
a) Een
zeer groot deel van een bevolking die app gebruikt en diens smartphone altijd bij zich draagt (met BLE en de GAEN API actief, draaiende app, geen vliegtuigstand/accuspaarstand etc.). M.i. gaat dit in Nederland nooit lukken zonder gebruiksplicht (en zelfs dan moet ik nog zien wat daarvan terechtkomt);
en
b) Door hun app gewaarschuwden moeten allemaal onmiddelijk lang genoeg in zelfisolatie gaan, ondanks dat minder dan 10% daadwerkelijk besmet zal blijken te zijn. Ook werkgevers, ZZP'ers, examenkandidaten etc. moeten dit accepteren (de overheid zou het salaris kunnen doorbetalen, recht op herexamen geven etc). Dit zal helder moeten worden gecommuniceerd en er zal draagvlak voor moeten bestaan (of je moet dit op de een of andere manier willen en kunnen afdwingen);
en
c) Door de app gewaarschuwden moeten zich onmiddelijk laten testen. Bij een positieve uitslag (die er snel moet zijn) moeten zij allemaal onmiddellijk "waarschuwingen" uit hun app uploaden, zodat hun "contacten" zo snel als mogelijk (voordat ook zij besmettelijk zijn) worden gewaarschuwd. En als/zolang zij negatief testen,
elke dag opnieuw testen. Afhankelijk van de variant (d.w.z. de gemiddelde tijd tussen besmetting en vindkans bij een test) en het aantal besmettingen per dag, kun je mensen na n dagen met negatieve uitslag "vrijlaten". Vermoedelijk is 5 dagen na het laatste contact voldoende.
En voor plekken waar je onbekenden ontmoet en de app niet of niet goed werkt (OV, andere plaatsen met veel metaal, locaties met veel RF storingen of plekken waar je je smartphone niet bij je mag of kunt hebben, zoals zwembaden en sauna's) en waar onvoldoende afstand wordt gehouden en/of geen persoonlijke beschermingsmiddelen worden gebruikt, zijn andere oplossingen noodzakelijk. Die locaties zul je, bij veel besmettingen, moeten sluiten of daar een ander "contact-registratie" systeem realiseren.
Zelfs als
elke Nederlander CoronaMelder zou gebruiken (en zou uploaden na een positieve testuitslag), zou -bij de huidige instellingen- meer dan 25% van de mensen
niet door hun CoronaMelder worden gewaarschuwd na minstens 15 minuten binnen ca. 1,5 meter van een besmet persoon te zijn geweest (en mogelijk besmet te zijn geraakt). Die meer dan 25% is allesbehalve verwaarloosbaar en bovendien kun je in minder dan 15 minuten en/of op grotere afstand besmet raken. Om zoveel mogelijk te voorkomen dat besmette personen het virus doorgeven, lijkt het mij verstandig om de tijdsduur te verkorten en de BLE gevoeligheid te vergroten (dit heeft natuurlijk minder zin naarmate minder dan 100% van de Nederlanders met die app rondloopt). Dit zal
wél tot gevolg hebben dat nog veel meer mensen, bij b), in zelfisolatie gaan zonder besmet te zijn.
In Nederland is aan
geen enkele van de bovenstaande drie voorwaarden voldaan, en dat gaat m.i. ook nooit (meer) gebeuren. Een stompzinnig testbeleid, denken dat privacy het enige probleem is (gevolgd door Android die vereist dat "locatie" aanstaat), kinderziektes waaronder "spookmeldingen", aanvankelijk niet werken op oudere iPhones, twee dagen stop vanwege een Android lek, ondoordachte procedures, waardeloze communicatie, ongewenste effecten verzwijgen en voortdurend liegen dat die app veel effectiever is dan ie is, hebben de zaak alleen maar verergerd.
Daardoor was de,
écht door de app gerealiseerde,
positieve bijdrage
verwaarloosbaar. Iedereen die de in de onderzoeken vastgestelde
negatieve effecten (denken dat je je niet aan maatregelen hoeft te houden en niet hoeft te laten testen zolang de app niet waarschuwt, en indien de app wel waarschuwt die meldingen negeren tot je symptomen krijgt) niet domweg ontkent, zal inzien dat de
negatieve "bijdrage" van CoronaMelder veel groter is dan de positieve.