Dit werd in 2019 al bekokstoofd.
https://www.privacyfirst.nl/aandachtsvelden/mobiliteit/item/1158-rondetafelgesprek-tweede-kamer-over-toegang-tot-ov-data.html en met name:
https://www.privacyfirst.nl/images/stories/ov-chipkaart/2019-10-07-def-Impressie-rondetafelgesprek-Toegang-tot-OV-data.pdfMomenteel ligt de roof van data van OV-reizigers ter beoordeling voor aan het Europese Hof voor de Rechten van de Mens (EHRM). Zie:
https://www.privacyfirst.nl/aandachtsvelden/mobiliteit/item/1155-rechtszaak-over-privacy-anonieme-ov-chipkaart.htmlZie ook:
https://www.security.nl/posting/603293/CBS+gaat+data+uit+overheidsregisters+combineren+met+big+datahttps://www.security.nl/posting/633937/CBS+laat+externe+toegang+tot+privacygevoelige+data+onderzoekenhttps://www.security.nl/posting/685132/CBS+zoekt+nieuwe+databronnen+voor+het+maken+van+statistiekenEen reactie onder dit laatste artikel raakt de kern:
Opdoeken van het doelbindingsprincipe bij gebruik van private data, daar gaat het hierbij om. Data, ook private data, worden verzameld met een expliciet doel. Die data dan weer voor andere doeleinden gebruiken betekent dat de data gebruikt gaan worden voor een niet oorspronkelijk doel. Indien dat gebeurt is er toestemming nodig van de individuen waar de data betrekking op hebben.
Er zijn slechts zeer beperkte uitzonderingen in de AVG en UAVG op basis waarop het zonder toestemming wel zo kunnen.
Stap 1: Translink verzamelt zonder noodzaak en zonder toestemming van burgers hun privé-data (over hun persoonlijke reis- en betaalgedrag), via de niet-anonieme "Anonieme" OV-chipkaart;
Stap 2: CBS wil een dealtje met Translink maken om ook de hand te kunnen leggen op die geroofde gegevens, die zich nu in formeel "private" handen bevinden, en verwijst daarbij naar "de CBS-wet" en "Europese verordeningen" als stok achter de deur.
Stap 3 (prognose): Na een zeer ondoorzichtig onderhandelingsproces tussen CBS en Translink, worden de geroofde gegevens door Translink geheeld door ze ter beschikking te stellen aan CBS.
Ik zie dit bericht daarom als een teken dat het CBS de bovenhand heeft gekregen of (definitief) probeert te krijgen in de concurrentiestrijd tussen CBS en Translink om in Nederland de belangrijkste data-hub te worden. Of eigenlijk: de poging van Translink om een serieuze concurrent van het CBS te worden, lijkt te worden afgeslagen.
Slachtoffer van deze beide organisaties zijn de burgers (OV-reizigers), wiens privacy aan stukken wordt gescheurd.
Eerst wordt de privatisering van het OV gebruikt om reizigers hun recht op privacy te ontnemen (want ze hebben zogenaamd een privaat "contract" afgesloten met de vervoerbedrijven en op die formalistische grond moeten ze hun persoonsgegevens gedwongen afstaan). Vervolgens is die privatisering voor CBS als data-rover lastig, want CBS heeft alleen legaal toegang tot "overheidsregisters" en publieke data. Dus nu probeert CBS "de CBS-wet" en "Europese verordeningen" wat breder te gaan interpreteren om Translink onder druk te kunnen zetten. Dus opeens even geen formalistische interpretatie meer, maar een materiële interpretatie waarbij "OV-data" (inclusief geroofde privé-data van reizigers) opeens worden beschouwd als een soort overheidsdata.
De data-graaiers meten met twee maten. De wet wordt formeel opgevat als ze dat kunnen gebruiken om burgers hun data af te troggelen, dan moeten die burgers niet zeuren want formeel is het zus-en-zo geregeld. Maar de wet wordt opeens materieel opgevat als het om de ambities van zo'n data-graaier zelf gaat (in dit geval: CBS).
Van de eenheid van het recht blijft op deze manier natuurlijk weinig over, en daarmee blijft er van de rechtsstaat ook weinig over. Het is een bijzondere vorm van klassenjustitie, waarbij politiek belangrijke organisaties (zoals CBS) voor elkaar (proberen te) krijgen dat de wet in hun geval wat "anders" wordt toegepast. Onze "rechters" zullen daar wel in meebuigen.
M.J.
P.S. Zojuist gelezen in de nieuwsbrief d.d. 23 juni 2022 van toezichthouder AP (onderstreping van mij):
"De Europese privacytoezichthouders stellen in een advies aan de Europese Commissie een aantal verbeteringen voor van het huidige voorstel voor de Data Act. De toezichthouders wijzen erop dat de Data Act geen afbreuk mag doen aan de bescherming van persoonsgegevens die de AVG biedt.
Ook vinden ze dat overheden geen te ruime bevoegdheid moeten krijgen om persoonsgegevens op te eisen van private partijen."
Het CBS maakt deel uit van de overheid. Ik vraag me af of de verhoudingen bij nader inzien anders liggen dan mijn hierboven beschreven inschatting. Zou het kunnen dat het CBS een laatste poging doet om grip te krijgen op de OV-data die in handen zijn van het formeel "private" Translink, maar op dat punt de strijd juist lijkt te verliezen? Het is tekenend voor de corporatistische (en dus niet democratische) staatsvorm die Nederland inmiddels heeft aangenomen, dat ik als gewone burger alleen maar kan raden wat er nu werkelijk speelt bij onze beslissers.