Gegevens van Nederlandse studenten zijn steeds vaker bij Amerikaanse clouddiensten opgeslagen. Driekwart van alle leergegevens van studenten staan nu bij Microsoft of Amazon, zo blijkt uit onderzoek van onderzoekers van de TU Delft, Max-Planck-Instituut en de Technische Universiteit in Wenen.
Voor hun onderzoek keken Tobias Fiebig, Seda Gürses en Martina Lindorfer naar het cloudgebruik van universiteiten in verschillende landen vanaf 2015. Ze publiceerden vorig jaar het onderzoek "Heads in the Clouds: Measuring the Implications of Universities Migrating to Public Clouds" (pdf). Daaruit bleek dat Nederlandse universiteiten eerder geneigd zijn om publiek cloudproviders te gebruiken, terwijl Duitse en Franse onderwijsinstellingen eerder voor eigen oplossingen kiezen.
Stond in 2015 nog een kwart van de studentgegevens in de cloud, dat is inmiddels naar 75 procent gestegen. Het gaat dan om studieprestaties en persoonsgegevens, maar ook onderzoeksgegevens en digitale lessystemen. "Universiteiten moeten weloverwogen beslissingen nemen over de softwarebedrijven waarmee ze samenwerken. Door technische, financiële en bestuurlijke afhankelijkheden kan de manier waarop onderwijs gegeven wordt veranderen. Daar maak ik me zorgen over", zegt Gürses tegenover Delta, het journaliste platform van de TU Delft.
Volgens Gürses bestaat het risico dat de universiteiten de gegevens van studenten en onderzoekers doorgeven aan de tech-industrie en dat studenten en onderzoekers ten prooi vallen aan adverteerders. "Het betekent ook dat we onze studenten in de armen van de technologiereuzen drijven. Zij zullen niet vertrouwd raken met andere systemen", zo laat ze weten. Als voorbeeld noemt Gürses de digitale leeromgeving Brightspace die de TU Delft gebruikt. "De gegevens daarop worden verwerkt door Amazon in Ierland. Studenten moeten een schending van hun privacy accepteren als ze onderwijs willen volgen. In dit geval bestaat er niet zoiets als geïnformeerde toestemming."
Eerder dit jaar waarschuwde Koninklijke Nederlandse Akademie van Wetenschappen (KNAW) voor de snelle digitalisatie van het wetenschapsbedrijf, waardoor de universiteiten zich "met huid en haar" hebben overgeleverd aan big tech. "De toenemende mate van digitalisatie dwingt ons echter ook om kritisch na te denken over de groeiende afhankelijkheid van universiteiten van big tech", zo stelt de KNAW.
De Universiteiten van Nederland (UNL) laat tegenover het Financieele Dagblad weten dat het in de onderhandelingen met techbedrijven collectief academische waarden in contracten vastlegt. Fiebig noemt dit ‘naïef’: "De techbedrijven zeggen in feite: we beloven geen misbruik van jou te maken, zolang je maar in een positie komt waar je niet kunt weigeren als we dat wel doen." De onderzoeker merkt op dat het geld dat Nederlandse universiteiten aan Amerikaanse techreuzen betalen ook gebruikt kan worden om zelf oplossingen te ontwikkelen.
Deze posting is gelocked. Reageren is niet meer mogelijk.