Door Anoniem: Ik denk op zich niet dat een Nederlander mijn voorkeur zou hebben. Nederlandse overheidsinstanties zijn te veel met hun PR bezig. Beeldvormingen en zo. En persberichten. Daarnaast zijn Nederlanders, zeker de laatste decennia, meer van wijzen dan van luisteren. Voor het luisteren ligt het oordeel al klaar.
Nou gaat het natuurlijk enkel om de voorzitter. Die hamertje tik moet gaan spelen. En zorgen dat er koffie is.
Maar Nederlanders zijn teveel met zichzelf bezig. En met dingen van zich af te praten. Je hebt iemand nodig op die plek die op de hele winkel wil passen. Die zijn nog maar heel dun gezaaid in Nederland. De rest ga ik niet over, dat zal de EU wel bepalen, en ik denk juist nu, gelukkig maar.
De voorzitter van EDPB doet wel meer dan hamertje tik spelen. Het is een invloedrijke positie. De laatste jaren is de EDPB zich meer gaan profileren en heeft krachtiger standpunten ingenomen. Zoals dat de AVG in bepaalde gevallen serieus genomen moet worden. Nee, niet lachen! Want dat is op zich al een heel opmerkelijk standpunt, gezien de manier waarop de AVG vanaf de inwerkingtreding (2018) van alle kanten is uitgehold tot een bijna lege huls.
Welke rol Wolfsen als vice-voorzitter bij de EDPB heeft gespeeld (bevordering krachtige standpunten of afzwakking van krachtige standpunten?) weet ik niet, want dat gebeurt allemaal achter de schermen, zonder enig democratisch proces en ook zonder de openbaarheid die bij rechtszaken... eh... zou moeten worden nagestreefd. De man is een politicus. Als burgemeester van Utrecht liet hij weinig moed of ruggengraat zien en kon hij niet overweg met contact met "het gewone volk". Maar dit sluit niet uit dat hij zijn draai beter kan vinden in de achterkamertjes van EDPB en misschien dat hij daar voor zichzelf meer ruimte ervaart om wat te doen voor het algemeen belang - in dit geval: het belang van privacy.
Probleem is dat wij, het grote publiek, dat allemaal niet weten. En dat nota bene de stemming wie de nieuwe voorzitter wordt, geheim is. Men vertrouwt het ons als "volk" niet toe om dat te weten... Dat duidt er overigens op dat het inderdaad een relevante post is. En dat men binnen dat gremium zoveel mogelijk gevrijwaard wil blijven van "politieke" invloed van buitenaf. Mogelijk ook om een tegenmacht te kunnen blijven vormen tegenover al die lobbies die privacy willen afbreken.
Als ik kijk naar de landen waar ze vandaan komen, dan wekt geen van de drie kandidaten bij mij enig enthousiasme. Nederland is het land van de übergefinancierde, übermachtige digitaliseringslobby ECP, die elke privacy wil reduceren tot schijnprivacy. Wolfsen is diep verweven met het corrupte Nederlandse poldernetwerk.
Finland is het land waar een grote meerderheid van de bevolking zich sociaal verplicht voelt (en deels geconditioneerd is) om te geloven dat de eigen overheid in beginsel te vertrouwen is - en die zich daardoor niet echt kan of wil voorstellen hoe diep de corruptie al woekert in andere landen, zoals Nederland. Dat (zelf)opgelegde (schijn)vertrouwen werkt binnen Finland in sommige gevallen zolang er geen serieuze interne tegenstellingen ontstaan, maar is totaal niet adequaat als het om EU-brede situaties gaat. Bovendien leidt dit verplichte vertrouwen ertoe dat er in Finland zonder enige tegenstand van hogerhand allerlei privacy-schendende digitale systemen over de bevolking kunnen worden uitgerold. Onder het stilzwijgende motto: "Voor de overheid kun je eigenlijk niets te verbergen hebben." De Finse equivalent van de AP is eveneens onderbezet, heeft lange wachttijden en laat dingen gebeuren die voldongen feiten creëren.
Bulgarije heeft een enorm corruptieprobleem. Waarschijnlijk is de privacy-autoriteit daar nog zwakker dan in Nederland en Finland. Ik ken de achtergond van de Bulgaarse kandidaat niet.
Toch zal ik te midden van alle politieke, morele, juridische en andere corruptie in de EU en haar lidstaten niet altijd volledige transparantie eisen. Als de EDPB het in zich heeft om zich te ontwikkelen tot een kern van verzet tegen de wijdverspreide minachting van de AVG (ook door rechters die deze wet zouden moeten toepassen maar die meewaaien met de winden van de politieke macht), dan kan zo'n verzetsgroep niet volledig transparant zijn. Geheimhouding is dan nodig om effectiever te kunnen functioneren. Alleen weet ik niet of de EDPB werkelijk voor privacy probeert op te komen, of zich toch in hoofdzaak richt op het instandhouden van een kosmetische illusie van privacy-bescherming.
De grote, nobele woorden die publiekelijk worden uitgesproken, zeggen op zichzelf namelijk niets. Hun werkelijke betekenis hangt af van welke deals er werkelijk tot stand komen - en dat gebeurt in de EU achter de schermen.
Als we de illusie loslaten dat we in een democratie of in een rechtsstaat zouden leven, dan maakt dat de weg vrij om iets positiever te kijken naar schimmige organisaties waarvan je, op basis van wat signalen hier en daar, een licht vermoeden hebt dat ze misschien af en toe iets goeds doen voor de bevolking, en in dit geval voor privacy.
Je kunt ernaar kijken zoals je in feodale of tribale tijden naar edellieden of stamhoofden keek. Een stamhoofd dat op grond van zijn persoonlijkheid respect en vertrouwen wist te winnen, kon mensen verenigen en daarmee politiek sterker worden. Maar een stamhoofd dat op grond van zijn akelige persoonlijkheid en gehaaide trucs mensen veel angst wist in te boezemen, kon dat ook.
Dat is eigenlijk de situatie waarin we in het post-democratische Europa terecht zijn gekomen. Er komt een geheime stemming waarin de clanhoofden van EDPB een nieuw stamhoofd gaan kiezen, een nieuwe primus inter pares.
Daarna zal ongetwijfeld de blijde boodschap worden bekendgemaakt dat de EDPB een geweldige nieuwe voorzitter heeft gekregen waar iedereen vertrouwen in heeft.
Of dat dan werkelijk zo is, kunnen buitenstaanders alleen achteraf proberen te reconstrueren aan de hand van de sporen die politieke achterkamertjesdeals gedurende de jaren achterlaten. Of het nu Wolfsen wordt of een andere kandidaat, over veertig jaar is er misschien een historicus die toegang krijgt tot documenten aan de hand waarvan geanalyseerd kan worden wat er anno 2023 eigenlijk speelde binnen en rond de EDPB, wat er op het spel stond en welke factoren bepalend waren bij de uitverkiezing van een nieuwe voorzitter, en hoe die nieuwe voorzitter vervolgens handelde.
M.J.