Door Anoniem: Mbt een aantal reaguurders (je weet zelf wel of je je aangesproken voelt):
Wanneer het over de oorzaken van de gierende onvrede en gillende opstandigheid in de maatschappij gaat, zijn er altijd twee verhalen, die zelden of nooit naast elkaar worden gezet.
Het eerste narratief is sociaal-economisch. We hebben het over grote groepen die zich al decennia gekleineerd voelen, over het hoofd gezien of miskend, door een bestuurlijke en zakelijke elite, die de blik stevig op de grote wereld heeft gericht, en onze kleine wereld vergeten is – of daar achteloos aan voorbij gaat. Dat is de ontevreden burger, die zich te lang niet gezien weet.
Maar vlak naast hem staat de burger die zich niets meer laat zeggen. Dat is de burger die alles wat zijn eigenbelang in de weg zit als vijandig beschouwt, als repressie van buitenaf. Maatschappelijke uitdagingen die een gezamenlijke inspanning vereisen, zoals de klimaatcrisis of een minder ongelijke samenleving, of een verenigd front tegen de terreur van Rusland, worden weggeduwd door bestuurders af te schilderen als vijandige aliens die bezig zijn hun totalitaire bewind te vestigen. Wat je niet uitkomt, word je van bovenaf ‘opgelegd’. "Ik heb nergens om gevraagd!"
Er is een groeiende groep burgers die de overheid ziet als het Kwaad zelf, waarmee niet meer te onderhandelen valt. Kritiek leveren heeft geen enkele zin, schelden, intimideren en denigreren, is het nieuwe maatschappelijke debat. Het is de arrogantie van de onmacht.
"Wappies United". Je kon erop wachten: de oorlog in Oekraïne heeft zich, nu het Covid-beleid als symbool van totalitaire repressie aan kracht verliest, gevoegd bij de obsessies met een door-en-door vijandige overheid, die de burger onderdrukt en nu wil meeslepen in een desastreuze oorlog. Die sowieso door de NAVO is uitgelokt.
De eerste groep wil beter maken, de tweede alleen maar kapot maken.
Een stukje historisch perspectief:
Vanaf de late jaren negentig was de mantra van de middenpartijen dat de overheid zich moest terugtrekken uit de samenleving – en dat de samenleving daar enorm van zou opknappen. Niet alleen zou de markt zijn zegenende werk kunnen doen, ook de burger zou weer „in zijn eigen kracht” gezet worden. Onze eeuwige minister-president verkondigde een decennium lang dat we het zelf moesten opknappen. En voor een visie moest je al helemaal niet bij hem zijn. Zoek het lekker zelf uit.
Dat deden veel mensen en toen er op een gegeven moment om regie gevraagd werd, draagvlak gezocht moest worden voor de aanpak van eindeloos vooruitgeschoven grote kwesties, toen de overheid ineens wel autoriteit opeiste tijdens de Covid-pandemie, bleek een flinke groep Nederlanders dat als een aanslag op hun individuele vrijheid te zien.
(C) Bas Heijne
Egoisme prevaleert boven samenwerken.
Met dank aan het blunderende/falende regerings-beleid van de laatste 30 jaar.
Het wordt tijd dat de jojo een tegenbeweging maakt, en de uitgeschoten marktwerking/liberalisering terug gedraait wordt.
Met alle consequenties van dien.
Het tweede narratief, wat ik het
individueel-psychologische narratief zou willen noemen, van "een burger die alles wat zijn
eigenbelang in de weg zit als vijandig beschouwt, als repressie van buitenaf", is het narratief dat door de staat wordt gebruikt om elke kritiek op haar beleid te diskwalificeren, namelijk als afkomstig van een groep doorgeslagen egoïsten die nauwelijks nog gevoel kunnen opbrengen voor het grotere geheel, de samenleving, waarvan zij deel uitmaken en die harerzijds hun bestaan ook mogelijk maakt.
Maar waar komt deze "egoïstische" burger die alleen nog aan zijn eigenbelang denkt vandaan? Zou daar niet een verband kunnen zijn met het tekortschieten van de staat om het belang van de individuele burger voldoende te waarborgen? Het is ook zinvol om het sociaal-economische narratief hiermee te verbinden.
Wanneer de staat door omstandigheden, zoals de coronapandemie, maatregelen neemt die het eigenbelang van grote groepen burgers onder druk zetten (lockdown, avondklok) dan zal zij deze diep ingrijpende interventies zeer goed moeten beargumenteren en de noodzaak daarvan achteraf moeten kunnen verdedigen in de trant van: wij hebben onderzoek gedaan naar de effectiviteit van onze maatregelen/ beleid en zijn tot de volgende conclusies gekomen ....
Dan weten de burgers dat de staat weliswaar sterk interveniërt, maar dat ze goede argumenten daarvoor heeft gehad, die ze later wetenschappelijk wel of niet heeft kunnen bevestigen.
Transparantie van het beleid dus.
Zien wij, burgers, iets van dien aard verschijnen? In de verste verte niet.
De staat geeft daarmee te kennen dat zij
op voorhand weet wat werkt en dat haar beleid effectief is voor de opgegeven doelstellingen.
Dit kun je arrogantie noemen en regentesk. Het interveniëren van de staat in het leven van haar burgers (= hun eigenbelang) is daarmee een gegeven wat niet meer ter discussie gesteld kan worden.
Hoe moeten (benadeelde) burgers hierop reageren? Op een staat die zichzelf als
alwetend opstelt en niet de (staats)noodzaak meer voelt om haar gedrag te verdedigen (t.a.v. de grondwet bijvoorbeeld)?
Een beroep doen op de rechtsstaat (die al ongeveer in elkaar gestort is door de toeslagenaffaire en het gaswinningsschandaal)?
Jij mag het zeggen.