Het besluit van de ombudsman staat hier:
https://www.ombudsman.europa.eu/en/decision/en/176658Het is het lezen waard. Er zijn drie online workshops met experts gehouden. De resultaten van de eerste workshop zijn in een eerste concept van een "outcome document" verwerkt, met samenvattingen van de input van experts en referenties aan relevante documenten die ze hadden aangedragen. Daar hebben de experts op gereageerd, sommige schriftelijk, andere mondeling in de tweede workshop, en dat werd in de tweede versie van het document verwerkt. De derde workshop tenslotte diende om die versie aan te nemen.
Op zich is er niets mis met zo'n opzet. Maar wat opvalt is dat de eerste versie niet vrijgegeven is; dat de Commissie de documenten waaraan gerefereerd wordt alleen online heeft geraadpleegd en geen eigen kopieën ervan heeft bewaard, terwijl de document inmiddels kennelijk vaak niet meer te vinden zijn; dat ze e-mailcorrespondentie als niet relevant hadden bestempeld omdat die meer de organisatie gingen en niet over de inhoud, en dat de ombudsman die inmiddels niet meer kan inspecteren omdat de bewaartermijn van 2 jaar die de Commissie aanhoudt inmiddels verstreken is. Voor zoiets belangrijks als een voorstel voor ingrijpende wetgeving doen ze wel bijzonder weinig moeite om hun beslissingsproces achteraf controleerbaar te maken — of bijzonder veel moeite om het oncontroleerbaar te maken.
Over de geraadpleegde experts meldde de Commissie aan de ombudsman dat de lijst niet kan worden vrijgegeven wegens "data protection and public security reasons, given the nature of the issues discussed". Veel deelnemende bedrijven zouden bezorgd zijn over hun security en hun publieke imago. Er zou informatie zijn gedeeld die misbruikt kan worden. Technische details over hoe de detectie wordt aangepakt
door die bedrijven zou daders kunnen helpen detectie te omzeilen.
Het is in mijn ogen totale flauwe kul. Er wordt gevraagd naar
wie er deel hebben genomen, dat kan je vrijgeven zonder erbij te vertellen
wat ze aan vertrouwelijke informatie hebben gedeeld.
Het maakt verder duidelijk dat onder de experts commerciële partijen waren die oplossingen op dit gebied te verkopen hebben, anders zou die hele geheimzinnigheid nergens voor nodig zijn en zou er geen gevaar zijn dat daders op basis van informatie erover detectie zouden kunnen omzeilen.
We zien nu dat de nodige experts zonder commercieel belang publiekelijk roepen dat wat men wil technisch nog helemaal niet kan en ook de komende jaren nog niet kan, en experts met commercieel belang zeggen achter gesloten deuren dat het wel kan, en kennelijk vindt de EC die geloofwaardiger.
Wat zo'n lijst met deelnemers duidelijk kan maken is of er überhaupt wel onafhankelijke deskundigen deelnamen, of die kritische geluiden er wel waren, en als ze er waren, of die een substantiële stem hadden of een minderheid vormden. Door de lijst niet vrij te geven laadt de Commissie de verdenking op zich dat de hele exercitie weinig meer was dan een rondje leveranciers raadplegen. En leveranciers zeggen natuurlijk dat ze het kunnen, want anders verkopen ze niets.
De EU is geen commercieel bedrijf. In een democratie moeten belangrijke beslissingen en voorstellen op een controleerbare manier tot stand komen. Daartoe moet ook het gevolgde proces voldoende controleerbaar zijn. Wat hier gebeurd is is echt ver beneden de maat, een democratie onwaardig.