De Autoriteit Persoonsgegevens (AP) is tegen een wetsvoorstel waarmee het kabinet vreemdelingen wil kunnen verplichten om zich bij hun uitzetting te laten testen op besmettelijke ziektes. De AP adviseert het wetsvoorstel niet door te zetten, tenzij het kabinet het op een aantal punten verduidelijkt. Het gaat om het voorstel 'Wet testen bij vertrek'. "Vreemdelingen met een vertrekplicht die moeten terugkeren naar hun land van herkomst, kunnen straks gedwongen worden om een test te doen voor ernstige en besmettelijke ziektes, waaronder corona", zo laat het kabinet over het voorstel weten.

Het kabinet stelt dat het tijdens de pandemie onmogelijk bleek om sommige mensen Nederland uit te zetten, omdat zij een coronatest weigerden. Wanneer het land van herkomst een negatieve testuitslag als voorwaarde stelde konden deze personen het land niet in. Via het wetsvoorstel wil het kabinet, mochten er nieuwe coronavarianten of ziektes ontstaan, en dergelijke reisvoorwaarden weer gaan gelden, het mogelijk maken om mensen te verplichten een test te ondergaan.

Volgens de Autoriteit Persoonsgegevens moet een verplicht medisch onderzoek wel proportioneel zijn. "Het moet in redelijke verhouding staan tot het beoogde doel, namelijk het vaststellen of iemand een besmettelijke ziekte heeft. Het medisch onderzoek mag dus niet ingrijpender zijn dan strikt noodzakelijk." Landen van herkomst mogen wel voorwaarden stellen, maar Nederland mag die alleen opvolgen als ze proportioneel zijn. Iets dat nu niet duidelijk in het voorstel staat, aldus de AP.

"Het is misschien voorstelbaar dat een land wil weten of iemand een virus heeft zoals corona, maar een lichamelijke test bij zo’n persoon moet niet ingrijpender zijn dan noodzakelijk" zegt AP-vicevoorzitter Monique Verdier. "Als testen kan door met een wattenstaafje in de neus en de keel wat slijm af te nemen, dan is het niet redelijk om te verlangen dat iemand een uitgebreid bloedonderzoek ondergaat. De lichamelijke integriteit van mensen staat voorop."

Verder vindt de toezichthouder dat het wetsvoorstel beter duidelijk maken wat er gebeurt met de persoonlijke informatie van geteste personen. Er wordt door het kabinet wel gesproken over het tijdig verwijderen van gegevens, en over het vaststellen van wie precies de gegevens mogen inzien, maar het voorstel is te weinig specifiek. "Gegevens over iemands gezondheid zijn bijzonder privacygevoelig. Er moet uiterst zorgvuldig mee worden omgegaan. Daar hebben mensen recht op. Daarom moet het wetsvoorstel beter", zo laat Verdier weten.