Door Anoniem op 17-02-2024 om 22:16 uur: Maar kun je dat die mensen zelf kwalijk nemen?
Zij zijn vaak ook maar een radertje in het ook voor hen vaak ondoorzichtig proces/systeem.
In sommige gevallen ook nog eens uitbesteed aan derden.
M.a.w.: ze doen maar een kunstje. Ze staan mensen te woord, via een script of a.d.h.v. een index met standaard antwoorden, Wijkt het probleem daar van af, dan slaan ze dicht. (Denk maar aan een KPN helpdesk als schrijnend voorbeeld)
En vaak worden ze afgerekend op het te lang bezig zijn met een individuele klant. Dan worden ze als traag gezien.
Hiermee wil ik het niet goed praten, maar als je al iemand de schuld wilt geven, dan is het de leiding van de organisatie die die "besparingen" doorgevoerd heeft, en daarbij kwaliteit uit het oog heeft verloren.
Wacht maar tot AI-bots massaal ingezet gaan worden als eerste lijn. Dan ga je pas echt huilen. Scripted antwoorden, zonder enig inlevingsgevoel. En contact met levende personen zal dan steeds schaarser worden. Want die kosten geld. (...)
Dat blijft een moeilijke vraag. Er is sprake van allerlei schakeringen van moed en lafheid.
Aan het positieve uiterste van dat spectrum tref je Alexei Navalny, met zijn enorme moed en toewijding aan zijn zaak, die eergisteren werd gedood door het Russische regime. Je kunt niet van iedereen verwachten dat hij/zij even moedig en toegewijd is als Navalny.
Over het negatieve uiterste wil ik het nu niet eens hebben, daar zijn te veel voorbeelden van, zowel in de geschiedenis als heden ten dage.
Maar in de ruimte daartussenin is het mijns inziens nooit een excuus dat je "slechts een radertje in het systeem bent". Dat vind ik bijvoorbeeld geen excuus voor de Russische politie-agenten die de afgelopen dagen mensen hebben arresteerd die een roos legden bij een gedenkplaats voor Navalny. En ook niet voor "helpdesk-"medewerkers die klanten of burgers op basis van scripts manipulatief bejegenen en grof en dwingend worden als bellers zich daardoor niet (meteen) laten afschepen.
Ik heb zelf verschillende malen in mijn leven de moed gevonden om me niet op te stellen als een radertje in het systeem. Ik was soms heel bang, maar deed het toch. En ik betaalde soms een prijs - in verschillende opzichten. Niet alleen in termen van concreet nadeel, maar ook in termen van sociale relaties. Veel mensen zijn bang om in de ogen van derden geassocieerd te raken met iemand die de waarheid durft te spreken (er is groepsdruk om zo iemand uit te stoten, want zo iemand vormt een bedreiging voor een groep waarvan de saamhorigheid is gebaseerd op de instandhouding van leugens en taboes). Ze trekken zich terug van zo'n waarheidsspreker of geven op subtiele manieren signalen aan derden dat ze weliswaar aardig en beleefd met je blijven omgaan, maar natuurlijk wel aan de volgens hen "goede" (lees: voor hen veilige) kant van de lijn blijven.
Ik heb er ook iets voor teruggekregen. Ik kan met een relatief rechte rug over straat lopen, zonder me inwendig voor mezelf dood te schamen. Natuurlijk, ik heb ook compromissen gesloten, maar niet al te schandelijke, en ik probeer in ieder geval niet voor mezelf te doen alsof dat geen compromissen waren. Ik kan oprecht contact met bepaalde mensen leggen "die wat van de wereld hebben gezien", omdat ze zien en voelen dat ik geestelijk onafhankelijk ben, en dus niet met ze zal omgaan zoals de overweldigende meerderheid van systeemslaven en -halfslaven met ze omgaat.
Een inspiratiebron voor mij - en tegelijk een bron van troost - is de filosofe Susan Neiman, van wie ik enkele boeken heb gelezen. Uit Wikipedia:
Neiman mist in de (Netflix-)series positieve rolmodellen, die vooral het goede willen doen voor de mensheid en niet een superheld met bovenmenselijke krachten. Volgens haar maakt de focus die tegenwoordig op het slechte ligt ons cynisch en minder open voor nieuwe mogelijkheden en dromen. Hoe minder inspirerende persoonlijkheden we voorgeschoteld krijgen die de wereld een beetje beter willen maken, des te meer lijken idealen een sprookje. Wanneer Neiman in haar werk pleit voor "een moreel besef", krijgt ze het verwijt naïef te zijn. Politici en media noemen haar pleidooi voor een betere wereld niet realistisch. Maar wat ze erdoorheen hoort, is dat we minder van de wereld moeten verwachten. Dat stemt haar somber.
Niettemin meent ze dat er wereldwijd wel degelijk overeenstemming bestaat over onderwerpen als rechtvaardigheid, eerlijkheid en bedrog, diefstal en andere misdaden. Ongeacht hun cultuur, betoogt Neiman, willen mensen dat wie goed doet, goed ontmoet. Dat het kwaad zichzelf straft en niet beloond wordt. Ze stemt in met de ‘’banaliteit van het kwaad’’, zoals beschreven door Hannah Arendt. Mensen die tot kwaad vervallen, omdat ze lui zijn en alleen maar denken aan de bevrediging van hun verlangens op de korte termijn.
Het kwaad is, volgens Neiman, ook zichtbaar in stille rampen die zich over de mensheid voltrekken, zoals de opwarming van de aarde. Deze is niet gepland en niet gewenst. Het gaat allemaal in kleine stapjes, die soms, op het moment zelf, vooruitgang kunnen lijken, maar niemand lijkt over de gevolgen na te denken. Ook dat is de "banaliteit van het kwaad": wegkijken en bingewatchen.
Natuurlijk ben ik het met je eens dat wie aan de leiding staat van een organisatie (bijv. een bank), een grotere morele verantwoordelijkheid heeft voor wat die organisatie als geheel doet. Maar ook wie lager in de hiërarchie staat, heeft mogelijkheden om verzet te plegen tegen kwaadaardigheid. Een helpdeskmedewerker kan bijvoorbeeld om te beginnen eerlijk en empathisch zijn tegenover klanten, en dus niet proberen om zo'n klant onder de tafel te praten. Alleen al die eerlijkheid is een kleine vorm van verzet tegen het onrecht dat door zo'n grote organisatie structureel in praktijk wordt gebracht.
Het is als het ware het verschil tussen een politieagent die toekijkt wanneer iemand een roos bij een gedenkplaats legt, en een politieagent die zo'n herdenker hardhandig aanpakt en arresteert.
Natuurlijk is het de vraag of je überhaupt "helpdeskmedewerker" moet willen zijn, als jouw werkelijk functie bij een bepaalde organisatie in de praktijk niet primair is om te helpen, maar om orde te handhaven, d.w.z "klanten" (lees: doelwitten) en juridische risico's te neutraliseren. Maar als je geld nodig hebt en er is geen andere optie, dan kun je zo'n functie aanvaarden maar in de uitoefening ervan verzet plegen tegen de machthebbers die jou betalen om mensen te onderdrukken.
Onze huidige maatschappij is zo ingericht dat het je moeilijk wordt gemaakt om duidelijk te zien wanneer je zelf meewerkt aan het aanrichten van schade (het doen van kwaad). Het wordt je makkelijk gemaakt om in bepaalde propaganda te geloven die zegt dat als je gehoorzaamt en niet te veel vragen stelt, je goed bezig bent. Dus is het zaak jezelf goed te blijven informeren en niet blindelings allerlei propaganda te geloven. En om, als je voor een goed doel probeert op te komen, ook niet blind te worden voor de mogelijke schaduwkanten van jouw eigen onderneming.
Ik heb zelf ooit een functie gehad waarin ik rechtstreeks contact had met klanten die op bepaalde punten van mij afhankelijk waren. Ik was altijd eerlijk tegen ze, ook als ik ze een negatieve boodschap moest vertellen. Tegelijk deed ik wel echt mijn best om een positief resultaat voor ze te bewerkstelligen. Dat werd gewaardeerd. Soms probeerde een klant wel om mij onder druk te zetten, maar als ik dan vriendelijk mijn grenzen aangaf, bijvoorbeeld door op het gemeenschappelijke belang van een goede oplossing te attenderen, dan hield zo'n poging snel op. Hoewel het in de ogen van sommige collega's "een moeilijke groep" was, heb ik met die klanten nooit problemen gehad. Omdat ze voelden dat ze een aanspreekbare mens tegenover zich hadden, dus geen script-slaaf, geen "player", geen apparatsjik of "bot".
Wat betreft de toekomstige inzet van AI-bots, begrijp ik welke ellende dat kan opleveren voor klanten/burgers. Ik denk dat overheden wettelijk verplicht moeten worden om mensen met mensen te woord te blijven staan. Diezelfde plicht moet gelden voor bedrijven met tien of meer werknemers (incl. "ZZPers" die geacht moeten worden gelijk te staan aan werknemers met een dienstverband).
Uiteindelijk denk ik dat empathie en creativiteit zulke vitale onderdelen zijn van probleemoplossende communicatie, dat overheden en bedrijven er zelf achter zullen komen dat menselijke communicatie loont, omdat die uiteindelijk zowel goed is voor de efficiëntie als voor de klanttevredenheid. Het zal op enig moment ook meer status (glamour) krijgen. Mensen met een AI-bot te woord staan is zo sjofel. Mogelijk ook fraudegevoelig, als mensen leren hoe ze AI-bots kunnen manipuleren. En als AI-bots echt een ondoordringbare muur worden, dan gaan mensen eromheen werken en krijg je "dystopische arrangementen". Maar het kan wel een aantal jaren duren voordat zulk inzicht breed doorbreekt. In de tussentijd kunnen veel mensen slachtoffer worden.
M.J.