De overheid moet uit zichzelf transparant zijn over het gebruik van algoritmes en wanneer die een rol hebben gespeeld bij besluitvorming of in de aanloop daarnaartoe, zo vindt de Autoriteit Persoonsgegevens. Daarnaast moeten rechters en bezwaarcommissies alerter zijn op het toepassen van algoritmes en de risico's hiervan.

Tijdens een bijeenkomst in de Week van de Rechtsstaat sprak AP-voorzitter Aleid Wolfsen onder andere over het gebruik van algoritmes bij de fraudebestrijding door de Belastingdienst en DUO. "Het had veel leed kunnen voorkomen als deze organisaties transparanter waren geweest over deze algoritmes. En als rechters actiever en nieuwsgieriger waren geweest." Wolfsen vindt dat de overheid duidelijk moet uitleggen op welke wijze algoritmes bij het nemen van besluiten zijn gebruikt. Vervolgens zou de rechter overheidsbesluiten moeten kunnen controleren op bijvoorbeeld discriminatie, ook bij algoritmes.

"Daarom is actieve transparantie over het gebruik van algoritmes belangrijk. Zo kunnen burgers, advocaten en rechters daar alert op zijn”, aldus Wolfsen. De AP-voorzitter vindt dat rechters extra alert zouden moeten zijn bij ieder vermoeden dat er bij of in de aanloop naar een besluit een algoritme is gebruikt, bijvoorbeeld voor risicoselectie. De rechter zou dan ook voorbij het geschil moeten kijken waarvoor iemand naar de rechter is gestapt en toetsen op welke wijze een algoritme is toegepast, ook als advocaten of burgers daar niet om vragen.