De AIVD heeft de afgelopen tien jaar tegen zeker 331 personen bijzondere bevoegdheden ingezet, maar de werkelijke cijfers liggen waarschijnlijk hoger, zo laat minister Brekelmans van Defensie weten. De inlichtingendiensten zijn verplicht om burgers te informeren als er een bepaalde bijzondere bevoegdheid, zoals een gerichte tap, tegen hen is ingezet.
Eind juli meldde de Commissie van Toezicht op de Inlichtingen- en Veiligheidsdiensten (CTIVD) dat de MIVD gedurende een lange periode niet aan de notificatieverplichtingen heeft voldaan. "Doordat er niet wordt genotificeerd, wordt aan betrokken personen de mogelijkheid ontnomen om beroep in te stellen of een klacht in te dienen. Dit beperkt het grondrecht om geschillen met de MIVD voor te leggen aan een onafhankelijke en onpartijdige rechter of klachtenorganisatie", aldus de CTIVD.
De toezichthouder verzocht de inlichtingendienst om te laten weten wanneer de achterstand met betrekking tot de notificatieverplichting is weggewerkt en hoe de MIVD weer controle krijgt op dit proces. Naar aanleiding van de constatering door de CTIVD stelden NSC-leider Omtzigt en PVV-leider Wilders het kabinet Kamervragen. Zo wilden Omtzigt en Wilders weten hoe vaak sinds 2014 bijzondere bevoegdheden, waarvoor de notificatieplicht geldt, tegen een persoon zijn ingezet en hoe vaak er een notificatiebesluit genomen had moeten worden.
Brekelmans antwoordt dat onder de Wet op de inlichtingen- en veiligheidsdiensten (Wiv) 2017 de diensten verplicht zijn om vijf jaar na beëindiging van de inzet van bepaalde bijzondere bevoegdheden te onderzoeken of de persoon tegen wie deze bevoegdheden zijn ingezet hiervan op de hoogte kan worden gebracht of dat de in wet genoemde gronden dit in de weg staan.
"Gelet op de wettelijke plicht tot geheimhouding wordt in het openbaar niet ingegaan op de modus operandi van de diensten. Het openbaar maken van dergelijke informatie gaat ten koste van het goed functioneren van de diensten en daarmee ten koste van de bescherming van de nationale veiligheid. Daarom doen wij geen uitspraken over de hoeveelheid, aard en ontwikkeling van bepaalde, jegens een persoon ingezette, bijzondere bevoegdheden, waarop artikel 59 Wiv 2017 van toepassing is", voegt de minister toe.
De AIVD deed van 2014 tot en met 2023 in totaal 331 notificaties. De MIVD kwam uit op twaalf. "Daarbij moeten wij de kanttekening maken dat de opgelopen achterstand ten aanzien van het aantal te notificeren personen door de MIVD ziet op de periode vanaf 2019. Het daadwerkelijk aantal te notificeren personen zal waarschijnlijk dus hoger liggen dan de huidige cijfers. In het jaarverslag van de MIVD zullen de ingehaalde notificaties per jaar worden uitgesplitst", merkt Brekelmans op. Ook bij de AIVD is sprake van een achterstand, veroorzaakt door het volume, gaat de minister verder.
Brekelmans stelt dat niet alle personen tegen wie bijzondere bevoegdheden zijn ingezet worden ingelicht. Zo wordt de notificatieplicht uitgesteld of vervalt die als het informeren van de betreffende persoon ervoor zorgt dat bronnen of werkwijze van een dienst, waaronder die van andere landen, worden onthuld. Ook kunnen personen niet worden ingelicht als dit de betrekkingen met andere landen of met internationale organisaties ernstig kan schaden. Daarnaast vindt er geen notificatie plaats als de persoon in kwestie niet meer te vinden is.
Je bent niet ingelogd en reageert "Anoniem". Dit betekent dat Security.NL geen accountgegevens (e-mailadres en alias) opslaat voor deze reactie. Je reactie wordt niet direct geplaatst maar eerst gemodereerd. Als je nog geen account hebt kun je hier direct een account aanmaken. Wanneer je Anoniem reageert moet je altijd een captchacode opgeven.