Grote socialmedia- en streamingbedrijven, waaronder Facebook, YouTube en TikTok, houden zich bezig met grootschalige surveillance van gebruikers, zo stelt de Amerikaanse toezichthouder FTC op basis van een eigen onderzoeksrapport (pdf). Via de surveillance verzamelen de bedrijven grote hoeveelheden informatie van gebruikers om daar vervolgens aan te verdienen. Gebruikers, en dan met name kinderen, worden daardoor niet goed beschermd.

De FTC deed onderzoek naar negen bedrijven: Amazon, Meta, YouTube, X, Snap, ByteDance, Discord, Reddit en WhatsApp. De bedrijven moesten informatie verstrekken over de manier waarop ze persoonlijke en demografische informatie van gebruikers van hun platforms verzamelen, tracken en gebruiken, om zo te bepalen welke advertenties en content ze laten zien. Ook moesten de bedrijven uitleggen hoe ze algoritmes en data-analytics op persoonlijke en demografische data toepassen.

"Het rapport laat zien hoe socialmedia- en videostreamingbedrijven enorme hoeveelheden data van Amerikanen verzamelen om daar miljarden dollars per jaar aan te verdienen", zegt Lina Khan van de FTC. "Hoewel lucratief voor de bedrijven, brengen deze surveillancepraktijken de privacy van mensen in gevaar, bedreigen hun vrijheden en stellen ze bloot aan allerlei kwalijke zaken, van identiteitsdiefstal tot stalking." Daarbij maakt de FTC zich vooral zorgen over de slechte bescherming van kinderen en tieners door sommige van de bedrijven.

De businessmodellen van veel van de onderzochte bedrijven drijven op de grootschalige verzameling van gebruikersgegevens om die via gerichten advertenties te verzilveren, aangezien dit voor het grootste deel van hun omzet verantwoordelijk is. Deze prikkels tot grootschalige dataverzameling staan op gespannen voet met de privacy van gebruikers en vormen daardoor risico's voor hun privacy. Zo maken sommige van de bedrijven gebruik van privacy-invasieve trackingtechnologieen, zoals pixels, om persoonlijke informatie te verzamelen en gerichte advertenties te tonen.

De systemen van de bedrijven verwerken persoonlijke informatie van zowel gebruikers als niet-gebruikers van hun platforms. Die hebben vaak geen manier om zich voor de gegevensverwerking af te melden. Op basis van het onderzoeksrapport stelt de FTC dat er wetgeving moet komen om de surveillance aan banden te leggen en datarechten aan gebruikers toe te kennen. Verder zouden bedrijven de hoeveelheid verzamelde data moeten beperken en geen gevoelige gegevens via privacy-invasieve trackingmethodes moeten verzamelen.