Volgende week dinsdag start de rechtszaak die cliënten en behandelaren in de GGZ en verschillende stichtingen tegen de Nederlandse Zorgautoriteit (NZa) hebben aangespannen over het opeisen van gevoelige gegevens van GGZ-cliënten. Psychiaters en psychologen zijn door de NZa verplicht om om privacygevoelige vragenlijsten over hun cliënten aan de Zorgautoriteit aan te leveren.

De lijsten beslaan een brede verzameling sociale en mentale problemen, die de behandelaar een score moet geven. Behandelaren die de vragenlijsten niet aanleveren riskeren een dwangsom van de NZa. Vertrouwen in de GGZ, een coalitie van cliënten en behandelaren in de GGZ, Platform Burgerrechten, Stichting KDVP en LOC Waardevolle Zorg, stellen dat dit een onacceptabele inbreuk op de vertrouwelijkheid en kwaliteit van de geestelijke gezondheidszorg is.

"De vragenlijsten geven een diep indringend beeld van de problemen van GGZ-cliënten. Zij kunnen niet langer vrijuit spreken met hun therapeut als deze informatie niet binnen de muren van de spreekkamer blijft. Het vertrouwen tussen cliënt en behandelaar als basis voor een goede behandelrelatie wordt hiermee ondermijnd", aldus Vertrouwen in de GGZ.

Met de scorelijsten bouwt de NZa aan een algoritme dat per cliënt moet voorspellen hoeveel zorg deze nodig heeft. "De NZa stelt dat dit algoritme noodzakelijk is om de wachtlijsten in de GGZ korter te maken", laat Vertrouwen in de GGZ weten en staat ook op de website van de NZa. Volgens de actiegroep is er geen wetenschappelijke onderbouwing voor een dergelijk gebruik van deze vragenlijsten. "Academici wijzen er al geruime tijd op dat het in de GGZ niet mogelijk is om per cliënt te voorspellen hoeveel zorg deze zal gebruiken. Het gebruik van deze methode werd om die reden eerder in het Verenigd Koninkrijk en Australië gestaakt."

Verder stelt Vertrouwen in de GGZ dat met het opeisen en gebruiken van de data inbreuk wordt gemaakt op de wetgeving over het medisch beroepsgeheim, de Algemene verordening gegevensbescherming (AVG) en het Europees Verdrag voor de Rechten van de Mens. Op 28 januari zal de Rechtbank Utrecht de vorderingen van Platform Burgerrechten, Stichting KDVP en LOC Waardevolle Zorg behandelen. De vorderingen van de behandelaren en de cliënten zullen later nog worden behandeld.