Als redacteur van Security.nl sta je vreemd te kijken als je niet één, maar twee keer in korte tijd zelf het slachtoffer van pinpasfraude wordt. Het onderwerp krijgt op de site veel aandacht, dat kon niet voorkomen dat een van onze redacteuren twee keer na het pinnen bij een NS-Station een andere pinpas moest aanvragen. Volgens Frank Engelsman van fraudebestrijder Ultrascan zijn er tot eind september minstens 288 skimpogingen op NS-automaten geweest. “Welke daarvan succesvol zijn geweest weten wij niet.”

De fraudebestrijder zegt de NS te hebben gewaarschuwd voor aanvallen op de kaartjesautomaten. “De NS is al sinds vorig jaar maart op de hoogte van grote aantallen skimgevallen in het openbaar vervoer in Engeland en wij hebben er voor gewaarschuwd dat het naar Nederland zou komen.” De NS heeft het echter vertikt om pro actieve maatregelen te nemen, zo gaat Engelsman verder.

Ideaal doelwit
NS Stations zijn een ideaal doelwit voor skimbendes. Er zijn voldoende vluchtwegen aanwezig, de observatie van de betreffende automaat kan onopvallend plaatsvinden, de automaten verwerken een stabiel hoog aantal transacties en er is geen professionele inbreker nodig, zoals bij de detailhandel het geval is. Ultrascan becijfert de schade die skimbendes veroorzaken op minimaal een miljoen Euro per week. “En daarmee is de schatting van Ultrascan dat er dit jaar voor meer dan 52 miljoen zal worden geskimd zeer laag.” De schade van skimpogingen op NS-automaten is de fraudebestrijder nog aan het onderzoeken. Een andere mogelijkheid is dat de NS of transactieverwerker Currence openheid van zaken geeft. De vraag is of men dit zal doen, maar Engelsman denkt dat de overheid dit kan afdwingen.

Hollands Spoor
De eerste keer dat onze redacteur geskimd werd was in maart op NS-station Hollands Spoor. Eind augustus was het weer raak. Volgens de betrokken bank was de skimaanval dit keer bij NS Station Den Haag centraal gepleegd, maar afschriften wijzen uit dat dit niet het geval was en wederom Hollands Spoor de plek van het misdrijf was. We vroegen de bank hoe het kan dat een station werd genoemd waar niet was gepind. Een reactie hebben we nog niet ontvangen. Wel merkte een medewerker op dat als de bank een pinpas blokkeert, het in 9 van de 10 gevallen om een echt incident gaat.

De NS laat in een reactie weten dat het de politie is die dit soort zaken uitzoekt, en niet de vervoerder. Woordvoerder John Krijgsman erkent dat er inderdaad geskimd wordt en niet alleen bij de NS, maar bij alle automaten in Nederland, ook bij de Banken. Op de vraag dat Ultrascan de NS gewaarschuwd zou hebben, zegt Krijgsman dat het probleem al veel langer bekend is en de vervoerder ook al veel langer met haar anti-skim maatregelen bezig is. Waar die maatregelen uit bestaan wil de NS niet zeggen.

Maatschappelijk problemen
Volgens Krijgsman leidt de NS geen schade door de skimmers. "Skimming is geen NS-probleem, maar een maatschappelijk probleem in het betalingsverkeer op dit moment. Dat overal waar je gebruik maakt van elektronisch betalen met pin, er daar sprake is van skimming, dus ook bij ons." De pinpasfraudeurs worden meestal opgemerkt na meldingen van banken, het eigen personeel dat skimapparatuur ontdekt of reiziger die skimming opmerken. “We hebben onze reizigers sinds vorig jaar extra alert gemaakt. Zowel via stickers als screensavers.”

Pincode
In tegenstelling tot de beruchte HFT201 automaten in de detailhandel, waarbij de criminelen meteen de pincode en de inhoud van de magneetstrip opslaan, hebben ze bij de NS nog steeds de pincode nodig. Als ze die niet kunnen afkijken is er niets aan de hand, aangezien ze dan alleen de magneetstrip hebben gekopieerd. “Bij de NS moeten ze dan het toetsenbord manipuleren, en dat is voor zover ik weet nog niet voorgekomen”, gaat Krijgsman verder. Hij adviseert reizigers daarom het toetsen van de pincode via hun hand of portemonnee af te schermen. “Ik toets mijn pincode blind in op gevoel.”

Hoeveel NS klanten het afgelopen jaar slachtoffer van skimming waren kan Krijgsman niet zeggen. “Die melden zich bij hun bank en de schade wordt door de banken gedragen.” Daarom zou de NS geen zicht op de problematiek hebben. Wel laat de vervoerder weten voortdurend bezig te zijn met nieuwe anti-skimming apparatuur te ontwikkelen en testen. “Dit is een typisch voorbeeld van criminelen die je te slim proberen af te zijn, waarop wij weer reageren."

Politie pakt fraudeurs
Skimming vond laatst ook op het NS-station te Gouda plaats, maar ook Middelburg werd getroffen. Een onbekend aantal reizigers werd na het pinnen bij de automaat slachtoffer van pinpasfraudeurs. Een van de slachtoffers zag hoe de criminelen 1400 euro van zijn rekening vanuit Engeland opnamen Volgens Currence die in Nederland het betalingsverkeer regelt, worden bij NS regelmatig passen geskimmd, maar is het systeem wel honderd procent veilig.

Ondanks alle negatieve berichten was er deze week ook goed nieuws. Afgelopen dinsdag konden Delftse agenten in een tram op weg naar Rijswijk een 20-jarige Duitser aanhouden. Omstanders zagen dat de man vanaf een pinautomaat aan het NS-station een apparaatje haalde en vervolgens in de tram stapte. Uit het door de agenten ingestelde onderzoek bleek dat de man een zogenoemd skimapparaat over de pinautomaat had geplaatst om bank- en pingegevens van klanten te kopiëren. Later die dag kon de politie in Den Haag een tweede verdachte van 23 jaar aanhouden. Volgens de politie zijn in de regio Haaglanden meerdere malen burgers door deze skimmethode gedupeerd, zoals ook onze redacteur meemaakte.

Update
Een lezer stuurde ons de volgende foto van een Postbank automaat in Zoetermeer. Het scherm geeft een andere afbeelding dan de gebruikte paslezer. Toch was er volgens de oplettende voorbijganger niets aan de hand.