Juridische vraag: is het klikken op een link een geldige overeenkomst?
ICT-jurist Arnoud Engelfriet geeft elke week antwoord op een interessante vraag over beveiliging, recht en privacy. Heb jij een vraag? Stuur hem naar juridischevraag@security.nl.
Vraag: Onlangs diende ik een aanvraag in bij een bedrijf. Ik kreeg een mail en moest op een link klikken om de bestelling te bevestigen. Toen keek ik even niet uit en klikte ik per abuis op die link. En nu zegt het bedrijf dat ik (als consument) vast zit aan die bestelling omdat zij niet kunnen zien of mijn klik opzettelijk of per ongeluk was. Wat nu?
Antwoord: Een overeenkomst komt volgens de wet tot stand doordat je een aanbod aanvaardt. Daarbij gelden in het algemeen geen eisen zoals schriftelijkheid. Zolang de handeling maar duidelijk bedoeld is als een akkoord, is het een akkoord.
Natuurlijk kun je per ongeluk zo'n handeling verrichten. Of je zegt voor de grap ja en de wederpartij hoort de ondertoon niet. De wet kent daarom de regel van art. 3:35 BW: als de wederpartij er redelijkerwijs op mocht vertrouwen dat je het serieus bedoelde, mag hij je eraan houden ook als jij het eigenlijk niet wilde doen.
De vraag is dus: mag de wederpartij bij het klikken op zo'n link concluderen dat je dat serieus bedoelde?
Specifiek bij zulke hyperlinks is geen jurisprudentie bekend, voor zover ik weet. Mijn gevoel zegt me dat je hier pech hebt als je per ongeluk op die link klikt. Er is geen manier om na te gaan dat je dit niet bedoelde en de handeling op zich is iets dat normaliter zeer bewust gebeurt. Ik vind het dan ook redelijk dat je als wederpartij concludeert dat de link met opzet en doelbewust is aangeklikt.
Natuurlijk moet de link wel expliciet aangemerkt zijn als "Klik hier om te bevestigen dat u een contract wil" en niet "Meer informatie" of "Ok" of zoiets nietszeggend.
Overigens, mogelijk dat je via de Wet koop op afstand de overeenkomst nog kunt ontbinden. Bij de meeste bestellingen (ook aanvragen voor diensten) kan dat tot 14 dagen na contractsluiting, en bij productleveringen tot 14 dagen na levering van het product.
Wat vinden jullie? Had je maar beter op moeten letten, of moet een bedrijf dat zo werkt er rekening mee houden dat mensen per ongeluk klikken?
Arnoud Engelfriet is ICT-jurist, gespecialiseerd in internetrecht waar hij zich al sinds 1993 mee bezighoudt. Hij werkt als partner bij juridisch adviesbureau ICTRecht. Zijn site Ius mentis is één van de meest uitgebreide sites van Nederland over internetrecht, techniek en intellectueel eigendom. Hij schreef twee boeken, De wet op internet en Security: Deskundig en praktisch juridisch advies.
maken met hooguit verlies aan verzendkosten. Opzettelijk of per ongeluk geklikt is helemaal niet relevant, je kunt de koop
altijd binnen de termijn ongedaan maken zonder opgaaf van redenen.
Maar ja dat gaat er natuurlijk wel vanuit dat je dat meteen doet en niet pas nadat er een tijd verlopen is en je hebt liggen
bekvechten met de leverancier. Dat maakt ook meer waarschijnlijk dat het feit helemaal niet is dat je per ongeluk geklikt
hebt, maar meer dat je na een tijdje toch spijt gekregen hebt en nu een uitvlucht zoekt. Ik neem aan dat de verkoper ook
bekend is met de wet koop op afstand en dus niet zou komen met "je zit er aan vast" als je meteen actie had ondernomen.
Wat een link in mail betreft: ik denk dat het niet slim is om dat te gebruiken, want het is niet uit te sluiten dat mails
onderweg door allerlei scanners gaan die wellicht een link zouden kunnen "ophalen" om daar dan een scan op te doen.
Het is dus niet zeker dat als een link "bezocht" is, dit gekomen is door een klik van de gebruiker. Als ik een link in een
mail zou plaatsen voor zo'n bevestiging dan zou ik linken naar een pagina waarop dan nog weer eens staat wat er gaande
is en nog weer een knop waarop geklikt moet worden.
Vergelijk het met een contract ondertekenen. Als je slim bent ga je daar even voor zitten. Je zet een paraaf op elke bladzijde (die je hopelijk eerst gelezen hebt), en uiteindelijk onderteken je op de gestippelde lijn. Dit is een hele andere handeling dan dat je even een boodschappenbriefje schrijft, ook al gebruik je wellicht dezelfde pen. Het onderscheid is duidelijk.
Bij linkjes? Het gebeurt mij meermaals per dag dat de browser ineens een pagina toont waarvan ik niet bewust gezegd had dat ik 'm wilde zien, en de eerstvolgende klik is dan ook "terug!"**
Daarnaast levert zo'n linkje nog veel meer problemen op. Hoe verwacht je dat ik bijhoud wat ik net ondertekend heb? Moet ik die webpagina opslaan, compleet met logos en alle andere dingen die erbij horen? Wat hoort er nou precies bij eigenlijk? En wat als jullie je website veranderen? Was dit nou de hele overeenkomst? Zodra er linkjes naar voorwaarden elders staan hebben we daar weer onzekerheid over. Is me wel eens overkomen dat ze helemaal niet eens werkten danwel naar een niet-beschikbare locatie verwijzen.
Dus nee. Simpelweg een linkje klikken is niet voldoende. Ik verwacht minstens een [x] accoord-vinkje en een [ik ga hiermee deze overeenkomst aan]-knop op de doelpagina, en een duidelijke aangave wat nou precies de hele overeenkomst is (houd het kort, wil het in een paar minuten kunnen lezen), en als je toch bezig bent, doe een document met het geheel voor mijn opslag.
Maar eigenlijk vind ik linkjes klikken uit emails een ontzettend affront. Stuur maar een offerte of een contract per email (in kale tekst dus) en ik onderteken het wel met mijn GPG sleutel. En onderteken het zelf ook, dank u. Dat is voor beide partijen duidelijk en scheelt gesteggel later.
Want daarom schrijf je contracten op: Dat je beiden weet waar je aan toe bent. Ga je met linkjes hannessen, ben je eigenlijk vooral bezig de ander te naaien. Dat is ook precies waarom "shrink-wrap"- en "click-through"-overeenkomsten zulke hatelijke dingen zijn.
* Zo was daar de "let's just all nod in agreement"-scene op Magrathea.
** Dit is dan ook de reden dat ik eigenlijk een optische drieknopsmuis zonder wiel wil hebben.
Volgens de wet: kopen op afstand, mag een koper binnen 14 dagen, zonder opgaaf van reden een product retourneren, of afzien van de koop. Ik vind de stelling dus eigenlijk vreemd aangezien het schriftelijkheidsbeginsel hier helemaal niet nodig is.
Dan weten we tenminste waar waar we over praten.
Als het een vaag/onoverzichtelijk mailtje is, lijkt het antwoord duidelijk.
Bevat het mailtje een duidelijke overeenkomst met onderaan de bevestigingslink, lijkt het antwoord ook duidelijk.
Uiteraart wel even je eigen naam, emailadres, woonadres, naam en adres van leverancier en evt. andere herleidbare gegevens even zwart maken (balkje).
onderweg door allerlei scanners gaan die wellicht een link zouden kunnen "ophalen" om daar dan een scan op te doen.
Het is dus niet zeker dat als een link "bezocht" is, dit gekomen is door een klik van de gebruiker. Als ik een link in een
mail zou plaatsen voor zo'n bevestiging dan zou ik linken naar een pagina waarop dan nog weer eens staat wat er gaande
is en nog weer een knop waarop geklikt moet worden.
Dit is een heel valide argument om alleen het opvragen van een link NIET als bevestiging van een bestelling te accepteren.
Overigens heeft ook de verkopende partij die mening:
Mocht je dus in een onbedoeld reflex op een link geklikt hebben dan kan je de aankoop hier nog afbreken.
Een beetje het "Windows" idee eigenlijk.
Druk op de delete knop om iets weg te gooien en krijg daarop de vraag "Weet u het zeker?"
onderweg door allerlei scanners gaan die wellicht een link zouden kunnen "ophalen" om daar dan een scan op te doen.
Het is dus niet zeker dat als een link "bezocht" is, dit gekomen is door een klik van de gebruiker. Als ik een link in een
mail zou plaatsen voor zo'n bevestiging dan zou ik linken naar een pagina waarop dan nog weer eens staat wat er gaande
is en nog weer een knop waarop geklikt moet worden."
Dus kun je stellen dat je software hebt draaien die pagina's scanned en analyseert in emails. Waarmee er geen sprake was van wilsovereenstemming maar je hebt helemaal niet geklikt.... Althans dat herinner je je nu :)
Druk op de delete knop om iets weg te gooien en krijg daarop de vraag "Weet u het zeker?"
Met ingang van 13 juni 2014 gelden er nieuwe consumentenregels waarmee de consument nog sterker staat.
Zo is o.a. de bedenktijd voor online of via de telefoon gesloten overeenkomsten naar 14 dagen gegaan.
Klikken op een link is een "online overeenkomst", dus de geschetste situatie valt hieronder.
Wettelijk gezien mag men het volgens mij dus binnen 14 dagen annuleren.
Bovendien is de volgende regel ingevoerd: "Als de verkoper de consument niet of onjuist informeert over de bedenktijd
wordt deze verlengd tot maximaal 12 maanden." Zo te lezen is ook dit in de geschetste situatie van toepassing:
in de mail stond waarschijnlijk niets vermeldt over de wettelijke bedenktijd.
Wegens deze nalatigheid van de aanbieder krijgt de consument nu zelfs een bedenktijd van een jaar.
In geval het mocht gaan over een regulier geleverde dienst, zoals een energiecontract of een telefoonabonnement,
dan moet dit ook nog eens met een handtekening van de koper onder een schriftelijk contract worden bevestigd.
Nu weet ik niet helemaal zeker of deze regels ook nog gelden als de consument eerst zelf een offerte heeft aangevraagd.
Maar ik heb nog nergens gevonden dat deze regels in dit geval niet zouden gelden. (en jullie?)
In ieder geval vind ik dat de manier waarop de koop moet worden gesloten wel voldoende bewust moet gebeuren.
Schept de manier van aankoop teveel een mogelijkheid tot "onbewuste impulsieve aankoop" of "per ongeluk aanklikken"
(zoiets kan bij koop op afstand te gemakkelijk gebeuren), dan moet er voldoende gelegenheid bestaan om dit terug te draaien. Bovendien moeten "vuile verkooptruukjes" van aanbieders aan banden worden gelegd.
Dat is denk ik ook de hoofdgedachte achter de genoemde wetten.
Mvg, cluc-cluc
Dus heb je ergens op geklikt of ergens iets ondertekend waar je later denkt dat je eigenlijk dit helemaal niet wilt.. gelijk je bank bellen en alle gegevens (naam, en bankrekening nummers) overhandigen met de mededeling dat dit bedrijf met deze gegevens geen geld van je rekening af mag boeken. Ze moeten dit bedrijf dus BLOKKEREN.
Je krijgt ongetwijffeld post en e-mails en wellicht ook telefoon van het bedrijf met het verzoek om te kijken of er iets misgegaan is en of je per acceptgiro wilt betalen en misschien krijg je ook wel dreigbrieven... maar zolang je niet betaalt en ook dit onmogelijk maakt en ook niet reargeert op hun schriftelijke en mondelinge verzoeken kan er volgens mij niks in gang gezet worden. Je geeft daarmee ook te kennen dat je NIET akkoord bent met de ondertekende intentie.
Ik heb jaren geleden dit advies zelf gekregen van iemand uit de financieele wereld omdat ik met een pensioen aandelen legiolease verhaal bijna ingestonken was, terwijl ik me dat helemaal niet kon permitteren bleek later. Ik werd later elke week wel brieven gestuurd of ik wou betalen en dat ze niets konden doen zonder mn handtekening of betaling.
eind-advies: niet reargeren op vragen van hun kant over waarom de betaling niet lukt.
Maar als ze je bellen gelden er de volgende regels.
1. Niets documenteren waarom je iets niet wilt. Gewoon geen interesse en klaar.
2. Geen excuses.
en verder stilte.!
Als je op dat moment belt of mailt met de melding dat het een vergissing was, zou het bedrijf al moeten aangeven dat je de bestellingen kan annuleren.
Dit omdat je daar recht op hebt onder de Wet koop op afstand, zoals Arnoud al aangeeft.
Daar zijn vast uitzonderingen in opgenomen, dus check wel of dat in dit geval opgaat (staat niet bij wat er is aangekocht).
Ik heb zelf laatst ook een product teruggestuurd.
Een via webshop gekochte TV was na een aantal dagen gebruik toch niet naar wens, en toen heb ik besloten van de aankoop af te zien.
Aangezien ik dit 10 dagen na levering aan heb gegeven, is het product zonder problemen teruggenomen door de webwinkel.
Ik heb wel de verzendkosten zelf moeten betalen.
Deze posting is gelocked. Reageren is niet meer mogelijk.
Specialiseer je in Forensisch ICT
Online informatieavond 19 november
Wil jij je specialiseren in digitaal forensisch onderzoek? Je kennis verbreden en tech-nische vaardigheden ontwikkelen? Ontdek de cursus- en opleidingsmogelijkheden van Hogeschool Leiden:
- Bachelor Informatica Forensisch ICT (deeltijd)
- Master Digital Forensics (vol- en deeltijd)
- Module Mobile Forensics
- Module Data Analytics
Interesse? Meld je aan!
Chief Information Security Officer
Utrecht heeft jou nodig! Als Chief Information Security Officer speel jij een cruciale rol in de bescherming van de digitale informatie van de gemeente Utrecht. Als geen ander weet jij welke dreigingen er zijn en kun je deze vertalen naar risico's die de gemeente en haar inwoners lopen. Solliciteer nu!
Cybersecurity Trainer / Streamer
Toe aan een nieuwe nieuwe job waarmee je het verschil maakt? In de Certified Secure trainingen laat je deelnemers zien hoe actuele kwetsbaarheden structureel verholpen worden. Ook werk je actief mee aan de ontwikkeling van onze gamified security challenges. Bij het maken van challenges kom je telkens nieuwe technieken tegen, van Flutter tot GraphQL, van Elastic Search tot Kubernetes.
