image

Juridische vraag: mag pc-reparateur aangifte van illegale software doen?

woensdag 22 juli 2015, 11:58 door Arnoud Engelfriet, 21 reacties

ICT-jurist Arnoud Engelfriet geeft elke week antwoord op een interessante vraag over beveiliging, recht en privacy. Heb jij een vraag? Stuur hem naar juridischevraag@security.nl.

Vraag: Als je je pc voor reparatie aanbiedt, kan men daarbij bijvoorbeeld zien dat je illegale software gebruikt. Of, als je pech hebt, dat je echt illegale zaken hebt staan (gestolen bedrijfsgegevens, terroristische literatuur, kinderporno, vul maar in). Mogen ze daar aangifte van doen? Ze hebben toch een geheimhoudingsplicht als opdrachtnemer?

Antwoord: Als je een pc ter reparatie aanbiedt, dan is het logisch dat de reparateur kennis neemt van bepaalde informatie of onderdelen als dat relevant is voor de inhoud. Een expliciete geheimhoudingsplicht kent de wet niet. Er is wel de "zorgplicht van een goed opdrachtnemer", waar je "wees discreet over privézaken van je klant" best onder kunt rekenen.

Zie je iets strafbaars, dan mag een ieder daar aangifte van doen. Dat staat los van die zorgplicht, het recht aangifte te doen als je kennis hebt van een strafbaar feit bestaat altijd. Het is dus toegestaan. Of het handig is en of het echt wat oplevert, is dan weer een andere vraag.

(Een aangifte doen is niet verplicht, behalve bij een setje zeer ernstige misdrijven zoals een dreigende aanslag op regering of Koningshuis. Ook bij moord, doodslag, hulp bij zelfdoding en bij abortus, mensenroof en verkrachting geldt deze plicht. Voor kinderporno strikt gesproken niet, tenzij je die foto’s aanvoert als bewijs van verkrachting en dan dáár aangifte van doet.)

Wanneer je illegale software aantreft, is strikt gesproken sprake van een strafbaar feit: opzettelijke inbreuk op het auteursrecht is immers een misdrijf, zo staat in de Auteurswet. Er zal echter niets met die aangifte worden gedaan, want het staand beleid van het OM is om alleen te vervolgen bij grootschalige commerciële inbreuk, bedreigingen voor de volksgezondheid en banden met georganiseerde misdaad. Dat betekent natuurlijk niet dat aangifte niet mág maar het voelt wel wat zinloos. Plus, je bent gegarandeerd die klant kwijt. Ik zou dat dus afraden.

Arnoud Engelfriet is ICT-jurist, gespecialiseerd in internetrecht waar hij zich al sinds 1993 mee bezighoudt. Hij werkt als partner bij juridisch adviesbureau ICTRecht. Zijn site Ius mentis is één van de meest uitgebreide sites van Nederland over internetrecht, techniek en intellectueel eigendom. Hij schreef twee boeken, De wet op internet en Security: Deskundig en praktisch juridisch advies.

Reacties (21)
22-07-2015, 12:14 door Anoniem
al tijd melden.
en zeker kinderporno
22-07-2015, 12:34 door Anoniem
Mogen ze daar aangifte van doen? Ze hebben toch een geheimhoudingsplicht als opdrachtnemer?

Strafbare feiten vallen daar niet onder ? Wel kan je je afvragen of de reparateur zelf je privacy heeft geschonden. Zeker indien de dubieuze bestanden niet in een folder staan waar de reparateur iets te zoeken heeft. Rondsnuffelen op systemen van klanten is immers niet de bedoeling.

Stel overigens voor het moment even dat die geheimhoudingsplicht wel op gaat; dan nog is het een afweging. Indien ik zou weten dat iemand op grote schaal kinderporno zou verzamelen, dan zou ik aangifte doen *ongeacht* of de persoon in kwestie mij zou kunnen aanklagen voor schending van de geheimhoudingsplicht.

Immers kan je ten alle tijde besluiten voor jezelf om de wet te overtreden, en eventuele gevolgen te aanvaarden, indien je het belang groot genoeg vindt. Indien iemand dat doet, dan zijn wettelijke beperkingen hoe dan ook irrelevant......
22-07-2015, 12:42 door Anoniem
Een andere reden om geen aangifte te doen is, omdat het vaststellen van illegale software mogelijk een teken is van onzorgvuldig of onrechtmatig handelen. Wanneer een reparateur een defecte ventilator of ander onderdeel van een pc moet herstellen, is de noodzaak om naar iets anders op het systeem te kijken niet gegeven. Het opstarten van het systeem om het reageren van de ventilator te testen is terecht, maar daarvoor hoeft er niet op de pc te worden gekeken.

Bovendien is het al dan niet legaal zijn van software meestal alleen door onderzoek vast te stellen. En dat onderzoek mag alleen plaats vinden, wanneer de reden voor de werkzaamheden dergelijke handelingen rechtvaardigt. Dat iemand b.v. fotoshop op zijn systeem heeft, is geen reden om de legaliteit te onderzoeken.
22-07-2015, 13:47 door Briolet
Door Anoniem: Bovendien is het al dan niet legaal zijn van software meestal alleen door onderzoek vast te stellen.

Dat is ook het eerste wat ik dacht. Bij mijn legale software zou ik niet weten hoe ik kan zien of dat serienummer gekocht is, of elders verkregen is. En ik heb ook software zonder serienummer, maar volgens de licentie mag ik die maar op één PC installeren. Een reparateur kan dat niet beoordelen.

Wel kan ik me voorstellen dat een reparateur bij een steeds crashend systeem tot de conclusie komt dat dit door geïnstalleerde software komt. Dan ga je natuurlijk kijken welke software er op staat en zoekt de boosdoener misschien als eerste bij potentieel illegale software.
22-07-2015, 20:14 door Ron625
Los van de vraag hoe je kunt constateren, is en blijft het een vorm van diefstal.
Bij constatering van b.v. winkeldiefstal, is een burger arrest mogelijk, maar hoe zit het met software?
22-07-2015, 23:09 door mcb - Bijgewerkt: 22-07-2015, 23:13
Door Ron625: Los van de vraag hoe je kunt constateren, is en blijft het een vorm van diefstal.
Bij constatering van b.v. winkeldiefstal, is een burger arrest mogelijk, maar hoe zit het met software?
Een burgeraanhouding mag alleen in geval van heterdaad. (art 53 wetb. strafvordering)http://www.wetboek-online.nl/wet/Wetboek%20van%20Strafvordering/53.html
Bij "diefstal" van software staat het er al op en is dus geen geval van heterdaad.
Heterdaad zou het alleen zijn als je ziet dat de software op dat moment daadwerkelijk wordt geinstalleerd en moet je dan al weten dat het een illegale versie is.
Ik denk overigens niet dat de politie komt opdraven als je 112 belt en er melding van maakt.
23-07-2015, 11:21 door Ron625
Door mcb:
Een burgeraanhouding mag alleen in geval van heterdaad. (art 53 wetb. strafvordering)http://www.wetboek-online.nl/wet/Wetboek%20van%20Strafvordering/53.html
Wat is heterdaad, het installeren, of het gebruik van?
In het laatste geval zou het laden van een driver ook heterdaad kunnen zijn.
Volgens mij is hier een heel groot grijs gebied.
23-07-2015, 11:21 door Ron625
[Verwijderd]
23-07-2015, 13:21 door mcb
Door Ron625:
Wat is heterdaad, het installeren, of het gebruik van?
http://www.wetboek-online.nl/wet/Wetboek%20van%20Strafvordering/128.html
Ontdekking op heeter daad heeft plaats, wanneer het strafbare feit ontdekt wordt, terwijl het begaan wordt of terstond nadat het begaan is.
Ontdekking op heterdaad gaat over het moment van het plegen van een strafbaar feit.
We kennen het downloadverbod.
Als iemand wordt betrapt tijdens het downloaden (het illegaal verkrijgen) levert dat heterdaad op.

In het geval deze juridische vraag gaat heterdaad niet op omdat het strafbare feit al gepleegd is.
Een burgeraanhouding mag dus niet. Aanhoudingen (na onderzoek) mag alleen door politie en justitie (art 54 wetb.strafv.).
Het enige wat een burger mag doen, is wat Arnoud beschreven heeft.
23-07-2015, 16:47 door Eric-Jan H te D
Als fraudeurs overeenkomsten met hun slachtoffers kunnen afsluiten waarbij het doen van aangifte en mededelingen worden uitgesloten, dan kan een dergelijke overeenkomst met je reparateur misschien een uitkomst bieden.
24-07-2015, 10:58 door Anoniem
Als fraudeurs overeenkomsten met hun slachtoffers kunnen afsluiten waarbij het doen van aangifte en mededelingen worden uitgesloten, dan kan een dergelijke overeenkomst met je reparateur misschien een uitkomst bieden.

Contractuele bepalingen welke strijdig zijn met de wet zijn per definitie ongeldig. Zo kan je geen afspraak maken over het niet mogen doen van aangifte m.b.t. strafbare feiten.
25-07-2015, 10:38 door Anoniem
En wat als je op diezelfde pc met kwalijke zaken ook nog spyware en keyloggers , van waarschijnlijk politie / justitie of defensie , aantreft ?
Moet je dit dan ook melden aan de klant ?
25-07-2015, 11:36 door Briolet
Door mcb:…Ontdekking op heterdaad gaat over het moment van het plegen van een strafbaar feit…

…In het geval deze juridische vraag gaat heterdaad niet op omdat het strafbare feit al gepleegd is.

In de meeste licenties staat dat voor het gebruik een licentie nodig is en niet voor het installeren. Zo gezien overtreedt je de licentie op elk moment dat je de software gebruikt en is elk gebruik een 'heterdaad'.
Op het moment dat een reparateur deze software tegenkomt, zal het natuurlijk niet in gebruik zijn.
25-07-2015, 12:58 door mcb
Door Briolet:
Door mcb:…Ontdekking op heterdaad gaat over het moment van het plegen van een strafbaar feit…

…In het geval deze juridische vraag gaat heterdaad niet op omdat het strafbare feit al gepleegd is.

In de meeste licenties staat dat voor het gebruik een licentie nodig is en niet voor het installeren. Zo gezien overtreedt je de licentie op elk moment dat je de software gebruikt en is elk gebruik een 'heterdaad'.
Op het moment dat een reparateur deze software tegenkomt, zal het natuurlijk niet in gebruik zijn.
Uiteraard ben ik het met je eens dat de EULA wordt overtreden bij gebruik. In sommige EULA's staat zelfs dat software op slechts een bepaald aantal pc's geinstalleerd mag zijn en iedere pc extra, is een overtreding.

Maar een EULA is een contract tussen partijen en geen wet.
Volgens mij is het woord "heterdaad" (zoals bedoeld in wetb.v.strafv.) hier niet van toepassing.
27-07-2015, 15:14 door Anoniem
Door mcb:
Door Ron625: Los van de vraag hoe je kunt constateren, is en blijft het een vorm van diefstal.
Bij constatering van b.v. winkeldiefstal, is een burger arrest mogelijk, maar hoe zit het met software?
Een burgeraanhouding mag alleen in geval van heterdaad. (art 53 wetb. strafvordering)http://www.wetboek-online.nl/wet/Wetboek%20van%20Strafvordering/53.html
Bij "diefstal" van software staat het er al op en is dus geen geval van heterdaad.
Heterdaad zou het alleen zijn als je ziet dat de software op dat moment daadwerkelijk wordt geinstalleerd en moet je dan al weten dat het een illegale versie is.
Ik denk overigens niet dat de politie komt opdraven als je 112 belt en er melding van maakt.

Politie, 112 bellen? Moet je mee oppassen, die gasten dragen pistolen en dat is gevaarlijk, er gebeuren steeds meer
schietongelukken.

:-) Grapje.

Maar nee, je mag daar nog niet eens 112 voor bellen.

112 is enkel voor levensgevaarlijke situatie, en niet voor dit soort dingen.
Dus logisch dat ze hier niet voor komen.

Had je moeten weten domoor
27-07-2015, 16:10 door Briolet
Door Anoniem: 112 is enkel voor levensgevaarlijke situatie
Even recht zetten, want dat klopt niet. 112 is er voor spoedeisende zaken. Dat is iets anders en omvat meer dan alleen levensbedreigende zaken. b.v. ook een inbraak die gaande is.
28-07-2015, 11:53 door Anoniem
Stel je bent reparateur en je vindt informatie over een komende terreuraanlag. Zou je dan deze gegevens doorspelen aan justitie? Zo zijn er vele ethische dilemma's te bedenken. De een zal het doen de ander kijkt niet eens op een PC maar repareert de hardware. Ik denk dat het mogelijk moet zijn om aangifte te doen. Privacy wordt daarmee ondergeschikt aan de wet.
28-07-2015, 12:43 door Anoniem
Zou jij je machine met de erin aanwezige HDD ter reparatie aanbieden? Hier een absolute No-Go (als in: die disk is encrypted, die mogen ze er wel bij hebben, maar access krijgt niemand).
31-07-2015, 13:09 door Anoniem
Door Anoniem:
Mogen ze daar aangifte van doen? Ze hebben toch een geheimhoudingsplicht als opdrachtnemer?

Strafbare feiten vallen daar niet onder ? Wel kan je je afvragen of de reparateur zelf je privacy heeft geschonden. Zeker indien de dubieuze bestanden niet in een folder staan waar de reparateur iets te zoeken heeft. Rondsnuffelen op systemen van klanten is immers niet de bedoeling.

Door Anoniem: Zou jij je machine met de erin aanwezige HDD ter reparatie aanbieden? Hier een absolute No-Go (als in: die disk is encrypted, die mogen ze er wel bij hebben, maar access krijgt niemand).

Handig wanneer de oorzaak van de opdracht geen hardwarematige fout is...
Is dat zo moeilijk mee te wegen?
31-07-2015, 16:11 door Anoniem
Door Briolet:
Door mcb:…Ontdekking op heterdaad gaat over het moment van het plegen van een strafbaar feit…

…In het geval deze juridische vraag gaat heterdaad niet op omdat het strafbare feit al gepleegd is.

In de meeste licenties staat dat voor het gebruik een licentie nodig is en niet voor het installeren. Zo gezien overtreedt je de licentie op elk moment dat je de software gebruikt en is elk gebruik een 'heterdaad'.
Op het moment dat een reparateur deze software tegenkomt, zal het natuurlijk niet in gebruik zijn.

En als hij het start om te kijken of het gelicenceerde software is, is hij degene die het gebruikt.

Dit doet me denken aan al die advocaten die copyright mail sturen omdat ze zien dat je een bestand upload met de naam van een bekende film. Ze kunnen het bestand niet downloaden om te controleren of het echt de film is. Als het namelijk echt de film is, zijn zij strafbaar.

Peter
01-08-2015, 12:53 door Anoniem
Door Anoniem: En wat als je op diezelfde pc met kwalijke zaken ook nog spyware en keyloggers , van waarschijnlijk politie / justitie of defensie , aantreft ?
Moet je dit dan ook melden aan de klant ?
Ik twijfel of het handig is om dit te melden. Voor het zelfde geld vindt justitie dat je dan medeplichtig bent aan overtredingen en / of misdrijven. Iemand???
Reageren

Deze posting is gelocked. Reageren is niet meer mogelijk.