image

Experiment met elektronisch stemmen kost tot 135 miljoen euro

vrijdag 13 oktober 2017, 14:45 door Redactie, 15 reacties

Een experiment met elektronisch stemmen in Nederlandse gemeenten kan tot 135 miljoen euro gaan kosten en dat zijn alleen de kosten van de leverancier die de stemprinters en stemmentellers ontwikkelt. Dat heeft minister Plasterk van Binnenlandse Zaken op vragen van de vaste commissie voor Binnenlandse Zaken laten weten. De commissie stelde vragen naar aanleiding van de kostenschatting dat de invoering van elektronisch stemmen in Nederland tussen de 260 miljoen en 365 miljoen euro kan gaan kosten.

Voordat elektronisch stemmen landelijk zou kunnen worden ingevoerd is het plan om drie opeenvolgende experimenten te houden, waarbij er eerst bij 100 stembureaus in vijf gemeenten wordt getest, gevolgd door een tweede experiment met 45 gemeenten en 1800 stembureaus en als laatste een experiment met 150 gemeenten en 3500 stembureaus. De kosten van de drie opeenvolgende experimenten liggen tussen 100 miljoen en 135 miljoen euro, aldus Plasterk. Het gaat hierbij alleen om de investeringskosten van de leverancier die de stemprinters en stemmentellers ontwikkelt.

De kosten van de overheid voor de aanbesteding, de begeleiding en aansturing van de ontwikkeling van de stemprinter en stemmenteller, de acceptatietesten, de opbouw van deskundigheid, de controle dat gemeenten hetgeen is voorgeschreven ook daadwerkelijk uitvoeren, evaluaties en dergelijke zouden hier nog bovenop komen als besloten wordt de experimenten met de stemprinter en stemmenteller uit te voeren.

Broncode

Eerder verrichtte Atos een marktuitvraag voor het ministerie van Binnenlandse Zaken. Daarin stelde het bedrijf dat het niet zeker is dat de specificaties die betrekking hebben op de openbaarheid van de broncode door de marktpartijen daadwerkelijk gerealiseerd kunnen worden. Volgens Plasterk is dit wel belangrijk. "Voor een ieder dit dat wil, moet na te gaan zijn hoe de systemen werken en moet verifieerbaar zijn dat de systemen voldoen aan de eisen die aan de systemen zijn gesteld. Het openbaar zijn van de broncode is belangrijk om vertrouwen te kunnen hebben en houden in de systemen", aldus de minister.

Hij stelt verder dat de specificaties die voor elektronisch stemmen zijn opgesteld uit gaan van een certificering volgens de Common Criteria niveau EAL 4+. Om op dit niveau een Common Criteria certificering te kunnen halen moet de broncode van alle onderdelen van de stemprinter en stemmenteller beschikbaar zijn. "Als marktpartijen standaard- componenten willen gebruiken, dan zal de broncode van de standaardcomponenten niet (altijd) beschikbaar zijn, waardoor de certificering dan ook niet mogelijk zal zijn", antwoordt Plasterk. Afsluitend laat de minister weten dat hij niet kan zeggen wanneer de apparaten voor het experimenteren met elektronisch stemmen klaar kunnen zijn (pdf).

Reacties (15)
13-10-2017, 14:59 door Anoniem
Gewoon het eigen woning forfeit omhoog en gaan met die banaan! Zucht.....
13-10-2017, 16:14 door Anoniem
Be-Lang-gen-ver-streng-ge-ling-en !?
13-10-2017, 16:22 door Anoniem
Het enige argument voor de stemcomputer wat nog hout kon snijden was "goedkoper", en blijkt gewoon niet waar. En toch gaat'ie doorrrrr. Heel geloofwaardig allemaal. Wijze les van de verenigde burgemeesters én de verenigde gemeenten: Drammen werkt.

Toevallig net het boek "leven uit het lab" van deze figuur opengeslagen.

``De hellend-vlakgedachte komt voort uit angst voor vooruitgang en gebrek aan vertrouwen in de democratie -- twee slechte raadgevers.'' -- leven uit het lab, p15, ronald plasterk, 2000

Mooi toch, zulke visionaire inzichten. Of liever, dichtgetikt wegzetten van criticasters als bange Luddieten die niet eens in de democratie durven te geloven. Weet je gelijk waarom hij lid is van de PvdA en waarom hij gewoon niet luistert. Het houdt verband met elkaar. En wat je ook vindt van de Luddieten en hun methoden, ze hadden wél een punt, en de zeer reële negatieve gevolgen waartegen ze ageerden hebben we later inderdaad ook recht moeten zetten.
13-10-2017, 17:22 door Anoniem
Door Anoniem: Toevallig net het boek "leven uit het lab" van deze figuur opengeslagen.

``De hellend-vlakgedachte komt voort uit angst voor vooruitgang en gebrek aan vertrouwen in de democratie -- twee slechte raadgevers.'' -- leven uit het lab, p15, ronald plasterk, 2000

Mooi toch, zulke visionaire inzichten.

Vooral als je je beselft dat het systeem van verkiezingen niet van vertrouwen maar van wantrouwen uit gaat.

Bv. Alle stappen horen voor alle kiesgerechtigden controleerbaar te zijn.
Dus niet: geloof de regering en programmeur/leverancier maar op hun blauwe ogen. Maar: zelf kunnen meekijken als je het niet vertrouwt :-)
13-10-2017, 17:33 door Anoniem
"Als marktpartijen standaard- componenten willen gebruiken, dan zal de broncode van de standaardcomponenten niet (altijd) beschikbaar zijn, waardoor de certificering dan ook niet mogelijk zal zijn", antwoordt Plasterk.
[..]
Afsluitend laat de minister weten dat hij niet kan zeggen wanneer de apparaten voor het experimenteren met elektronisch stemmen klaar kunnen zijn

Naast de onbeschoft hoge kosten voor dit experiment zijn de overgebleven onduidelijkheden een reden om te stoppen of in ieder geval pas op de plaats te maken, totdat de onbekende factoren wel ingevuld zijn.

Als certificering niet mogelijk is, dan houdt het op (lijkt mij)
Als de ontwikkeltijd nog niet bekend is, kun je ook je experimenten niet inplannen. Dus pas op de plaats.

En welke bijkomende kosten zijn er nog niet benoemd?
Bv Opslag, onderhoud, extra personeel/vrijwilligers bij de gemeenten???, verbruiksmateriaal voor de apparatuur (papier, inkt/toner)
13-10-2017, 18:51 door Anoniem
hoog tijd voor een Referendum hierover
Waarin tegenstanders wederom kunnen aangeven dat ze tegen zijn en niet keer op keer op keer willen worden genegeerd door dit soort stronteigenwijze machiavelli 'denkers', kuch doeners.
Dit heerschap heeft al genoeg langdurige c.q. onherstelbare schade aangericht aan de rechtsstaat.
14-10-2017, 11:00 door Anoniem
Door Anoniem: Het enige argument voor de stemcomputer wat nog hout kon snijden was "goedkoper", en blijkt gewoon niet waar. En toch gaat'ie doorrrrr. Heel geloofwaardig allemaal. Wijze les van de verenigde burgemeesters én de verenigde gemeenten: Drammen werkt.
Plasterk is juist druk bezig om argumenten tegen die drammende burgemeesters op te leveren. Het kost wél geld. Het controleerbaar houden van het stemproces is níet gewaarborgd als marktpartijen stellen de broncode niet volledig openbaar te kunnen maken. Wees blij met die argumenten!

Ik weet niet wat je vindt dat Plasterk wel zou moeten doen. Per decreet die burgemeesters de mond snoeren, misschien, zonder zelf inhoudelijk argumenten te gebruiken? Dat zou in een dictatuur misschien werken, maar niet in een democratie. In een democratie is het beste wat je kan doen zorgen dat de discussie op inhoudelijke argumenten gevoerd kan worden in plaats van dat roeptoeteraars elkaar om het hardst proberen te overschreeuwen. Volgens mij doet Plasterk precies wat er nu nodig is.

Of liever, dichtgetikt wegzetten van criticasters als bange Luddieten die niet eens in de democratie durven te geloven. Weet je gelijk waarom hij lid is van de PvdA en waarom hij gewoon niet luistert.
Tjongejonge, moet Plasterk gewoon luisteren? Doen wat jij hem opdraagt, bedoel je? Of bedoel je dat je argumenten hebt waarmee je hem ergens van kan overtuigen? Ik denk dat als je met die man in gesprek zou raken je nog versteld zou staan van hoe goed hij luistert, maar ik hoop dat jij dan ook openstaat voor tegenargumenten, want die zal hij hebben. Dat is waar vrije meningsuiting voor dient, trouwens, niet om om het hardst te roeptoeteren maar om in alle vrijheid wijzer te worden van elkaars argumenten zodat je meningen beter worden. Da's in een democratie essentieel voor een goed bestuur.

Trouwens, als je vindt dat PvdA'ers naar jou moeten luisteren, als je invloed wilt hebben op de richting van die partij, dan zou je er lid van moeten worden ;-).
14-10-2017, 17:07 door Anoniem
Als de partijen ruim een half jaar nodig hebben om een kabinet te vormen wat maakt het dan uit dat de stemuitslag een paar dagen na de verkiezingen komt.
14-10-2017, 23:40 door Anoniem
Door Anoniem: Plasterk is juist druk bezig om argumenten tegen die drammende burgemeesters op te leveren.
Door een slordige honderd miljoen in wat "proeven" te pompen?

Ik weet niet wat je vindt dat Plasterk wel zou moeten doen. Per decreet die burgemeesters de mond snoeren, misschien, zonder zelf inhoudelijk argumenten te gebruiken?
Op hun eigen argumenten wijzen? De argumentatie van het Duitse grondwetshof erbij pakken, waarin ze concludeerden dat geen enkele techniek binnen afzienbare tijd (een paar tiental jaren) alle vereisten kan invullen? Ik hoor 'm daar niet over. Het is allemaal "gaan we doen" en "het mag best geld kosten". Wat een feest.

Tjongejonge, moet Plasterk gewoon luisteren?
Is er ook maar iets veranderd aan de bezwaren die het clubje van wijvertrouwenstemcomputersniet duidelijk geillustreerd heeft? Dat was ook een burgemeestersargument: "Het is nu vijf jaar later de techniek is zoveel verder en het kan dus nu wel weer." Wat een drogreden van jewelste is, want ondertussen hadden juristen al gezien dat dat toch echt niet zo was.

Da's in een democratie essentieel voor een goed bestuur.
Volgens zijn partij ziet "goed bestuur" er anders uit. En democratie... hallo Jeroen?

Trouwens, als je vindt dat PvdA'ers naar jou moeten luisteren, als je invloed wilt hebben op de richting van die partij, dan zou je er lid van moeten worden ;-).
Zeg je nou dat partijmaatjes belangrijker zijn dan het volk, als minister zijnde?
15-10-2017, 08:12 door Anoniem
stemcomputers: proberen een nietbestaand probleem op te lossen
16-10-2017, 10:06 door Anoniem
Computers zijn er om gegevens te bewerken. Als er nu een ding is wat je bij verkiezingen juist niet wil is dat gegevens bewerkt kunnen worden. Bovendien behoren verkiezingen vertrouwelijk te zijn. Op geen enkele wijze dient het traceerbaar te zijn wat iemand gestemd heeft. Met computers zou je dit wel kunnen traceren.
Kortom: voor democratische verkiezingen zijn stemcomputers niet geschikt, anders zaag je aan de poten van de democratie.
Laat de poklitiek nu eens en voor altijd een eind maken aan deze telkens maar weer terugkerende discussie over stemcomputers. Volledig eens met stelling van hierboven het is het proberen op te lossen van een niet-bestaand probleem. Wat maakt een paar uur stemmen tellen uit, ten opzichte van weken/maanden formeren? Bovendien zijn stemcomputers in zijn geheel niet kostenbesparend.
16-10-2017, 10:27 door Anoniem
Be-Lang-gen-ver-streng-ge-ling-en !?

Onderbouwing ?
16-10-2017, 10:28 door Anoniem
Naast de onbeschoft hoge kosten voor dit experiment....

Hoeveel kost niet-elektronisch stemmen ? Mocht je het antwoord niet weten, hoe weet je dan of deze kosten 'hoog' zijn ? ;)
16-10-2017, 11:57 door Anoniem
Interessant, je doet dit met het geld of je knapt een paleisje in den haag op.
Over dat laatse heb ik ook niets meer gehoord, maar gebeurt toch, en dat is bedoeld voor een minder aantal begunstigden
Het is maar wat je prioriteit geeft.
16-10-2017, 13:12 door Anoniem
Door Anoniem: stemcomputers: proberen een nietbestaand probleem op te lossen.
Er is wel degelijk een probleem met het stemproces. Namelijk dat ook het huidige proces vrij eenvoudig gemanipuleerd kan worden. c't (https://www.ct.nl/artikelen/elektronisch-stemmen-gaat-er-ooit-nog-komen/16450/) noemt diverse nadelen:
Een nadeel van handmatig tellen is namelijk dat mensen telfouten maken. Hertellingen laten dan ook vaak een net andere uitslag zien. Bij de herindelingsverkiezingen in Alphen aan den Rijn in 2013 ging een restzetel na hertellingen bijvoorbeeld naar GroenLinks in plaats van RijnGouweLokaal. Dat scheelde overigens maar drie stemmen. Bedenk daarbij dat de handmatige telfouten willekeurig verdeeld zijn en dus niet systematisch een bepaalde partij bevoordelen. Daarnaast kunnen stembiljetten bij handmatig invullen ongeldig worden gemaakt. Qua toegankelijkheid is het huidige systeem lastig voor blinden en slechtzienden. Overige nadelen zitten hem vooral in de uitvoerbaarheid. Zo kost handmatig tellen veel tijd en mankracht.

Een bijzonder lezenswaardig artikel dat mijn ogen heeft geopend. Ik lees in de reactie van Plasterk hierboven (zie pdf) bovendien dat er nog veel kosten niet in de bovengenoemde ramingen zitten en dat het prijskaartje dus nog veel hoger gaat uitvallen.
Reageren

Deze posting is gelocked. Reageren is niet meer mogelijk.