Ict-jurist Arnoud Engelfriet geeft elke week antwoord op een interessante vraag over beveiliging, recht en privacy. Heb jij een vraag? Stuur hem naar juridischevraag@security.nl.

Vraag: Ik vond een vonnis waarin een werknemer werd vervolgd voor diefstal omdat hij een licentiecode van zijn werkgever naar zichzelf had gemaild, kennelijk om bij een nieuwe werkgever die te gebruiken. Maar sinds wanneer is dat diefstal?

Antwoord: Nee, een licentiecode meenemen van je werk als je ontslag neemt, is geen diefstal of heling. De verdachte in die strafzaak had inderdaad ontslag genomen en wilde kennelijk met die licentiecode goede sier maken bij de nieuwe werkgever, iets dat de oude werkgever zó ernstig vond dat men aangifte deed, en bij het OM vonden ze het ook ernstig genoeg om te vervolgen. Maar de rechtbank ziet hier geen diefstal in, omdat een licentiecode immers geen ‘goed’ is dat je kunt stelen.

De precieze reden voor het meenemen kan ik niet uit het vonnis halen, maar ik lees dat diverse werknemers tegelijk ontslag namen en bij de concurrent gingen werken. Deze werknemer had in dat verband die licentiecode voor een Amerikaans softwarepakket naar zichzelf gemaild vanaf het werk. De werkgever kwam hierachter en deed aangifte.

De verdachte werd formeel vervolgd voor het misdrijf bekendmaken van vertrouwelijke informatie (schending van bedrijfsgeheimen). Het is namelijk strafbaar om door misdrijf vertrouwelijke bedrijfsgegevens te achterhalen en bekend te maken (artikel 273 Strafrecht). Dat kan ook gaan om digitale informatie, en bij licentiecodes zie ik wel waarom je die als vertrouwelijk zou aanmerken.

Voor de rechtbank was er echter een principieel bezwaar: welk misdrijf dan? Want de verdachte was op zich gerechtigd in de computer van de werkgever die licentiecode op te vragen, dus er was geen sprake van computervredebreuk.

Je zou dan eerder van diefstal of verduistering moeten spreken, net zoals je het diefstal noemt als een werknemer legaal de kantine in gaat en een zak met koffiebonen meeneemt. Maar voor diefstal (of verduistering) is vereist dat er een ‘goed’ wordt weggenomen. En volgens de jurisprudentie kan dat alleen als het slachtoffer de feitelijke macht over die informatie verliest zodra de dader zich deze toe-eigent.

Bij objecten in virtuele werelden is voorstelbaar dat je spreekt van “feitelijke macht verliezen”. Als speler B dat zwaard te pakken krijgt van A, dan heeft A het automatisch niet meer. Idem voor zeg een bitcoin of een belminuut. Maar bij een licentiecode is daarvan geen sprake. De code is dan op twee plaatsen aanwezig, en twee partijen hebben er dan macht over. Daarom geen diefstal en dus geen strafbaar onthullen van bedrijfsgeheimen.

Op zich een logische uitkomst, zeker als je bedenkt dat de volgende Wet Computercriminaliteit dit expliciet wél strafbaar gaat stellen. A contrario redenerend doe je dat alleen als het nu niet strafbaar is, dus is het nu niet strafbaar.

Arnoud Engelfriet is Ict-jurist, gespecialiseerd in internetrecht waar hij zich al sinds 1993 mee bezighoudt. Hij werkt als partner bij juridisch adviesbureau ICTRecht. Zijn site Ius mentis is één van de meest uitgebreide sites van Nederland over internetrecht, techniek en intellectueel eigendom. Hij schreef twee boeken, De wet op internet en Security: Deskundig en praktisch juridisch advies.