Door Anoniem: Door Anoniem: Ook bij reizen met een gepersonaliseerde kaart zie ik incorrect gedrag bij conducteurs. Sommigen willen dan persé met de foto controleren of kaart en persoon bij elkaar horen, terwijl de enige zorg moet zijn of er betaald is voor de dienst. Net zoals voor invoering van de OV-chip. Ook zie ik dat sommigen de OV-kaart in handen willen hebben, waar niet zonder meer een grondslag voor is. De status van bijzonder opsporingsambtenaar stijgt conducteurs wel eens naar het hoofd.
Dat is niet zo. Als je reist met een persoonlijke OV kaart dan kan het zijn dat je daarop een dienst gebruikt, zoals een
trajectabonnement of een kortingsregeling, die aan jou persoonlijk is verkocht. Dan moet gecontroleerd worden of jij
wel de persoon bent aan wie die dienst verkocht is. Dat was VOOR de OV chipkaart, toen je nog gewone papieren
bewijzen had van dat soort diensten, ook al het geval. Je mocht toen ook al niet je abonnement uitlenen aan iemand
anders als je het die dag niet nodig had, of iemand anders laten reizen met je kortingskaart.
En als iets niet mag dan moet het gecontroleerd kunnen worden in dit land, anders barst het misbruik meteen los.
Mag ik vragen of jij een medewerker bent van NS of TLS? Zelf heb ik ook gemerkt dat er grote verschillen zijn tussen hoe conducteurs met dit soort dingen omgaan. Sommige zijn humaan, kunnen communiceren en kunnen onderscheid maken tussen verschillende situaties. Anderen gedragen zich als dienstkloppers, kleine heersertjes die macht willen uitoefenen op grond van "de regels", en die dat lekker vinden.
Natuurlijk moeten bepaalde dingen gecontroleerd kunnen worden, maar de vraag is of je daar proportioneel mee omgaat, of spastisch. Er is in Nederland de afgelopen vijftien jaar geleidelijk steeds meer controlegekte ontstaan, gevoed door angst die sinds 2001 (9/11) ijverig is aangewakkerd, eerst met verwijzing naar terrorisme, vervolgens ook op andere manieren.
Als je vanuit totaal wantrouwen in de mens denkt, moet alles tot op het bot gecontroleerd worden, en ook de controleur zelf, en de controleur van die controleur. Dan kom je uiteindelijk uit op een volledig gerobotiseerde controle, waarbij mensen niet meer zijn dan ratten die door een hermetisch gesloten labyrinth worden gejaagd, dat tegelijk een panopticum is waarin iedereen constant gemonitord wordt, tot in de slaapkamer toe: de droom van elke totalitaire heerser.
Dat hele gedoe met die poortjes op stations die voorheen in de praktijk als publiek terrein functioneerden (en dat ook waren voorafgaand aan de privatisering van NS), ademt ook al die sfeer dat mensen moeten worden behandeld als onmondige, maar tegelijk gevaarlijke beesten met wie je niet praat, maar die je alleen "managet" (d.m.v. fysieke maatregelen en manipulatieve, behavioristische pseudo-communicatie - vaak "voorlichting" of "reclame" genoemd). Door middel van gewenning probeert men burgers te reduceren tot onderdanen.
En dat lukt ook al aardig, als ik zie hoe de mentaliteit van veel mensen in de afgelopen vijftien jaar verschoven is. Veel mensen roepen: "Meer controle! Niet zeuren over privacy of grondrechten!" Kennelijk is er bij veel mensen een groot verlangen om als ratjes behandeld te worden, omdat het ze bevrijdt van de last om zelf in vrijheid keuzes te maken, en van de last om onder ogen te zien dat ze vrijheid kunnen hebben, als ze de moeite nemen daarvoor op te komen. Het heftige verlangen van veel mensen naar autoritaire vaderfiguren (of het nu om goeroes in religieuze sekten gaat of om nationale heersers) en naar dwingende regels die gedachtenloos gevolgd worden, blijft me verbazen.
Ben benieuwd of, en zo ja wanneer er een kentering komt, en genoeg mensen zich in Nederland weer bewust worden van de waarde en het belang van vrijheid en privacy. Misschien moet er dan, zoals Jan Terlouw ooit zei, in Nederland "eerst een grote ramp gebeuren die ook veel welvarende, witte mensen raakt". In sommige andere landen brengen mensen grote offers voor vrijheid, democratie en recht. Ondertussen zie ik dat veel welvarende mensen in Nederland (en hun politieke vertegenwoordigers) deze basis van onze voorspoed achteloos uit handen laten glijden, in ruil voor korte-termijn-gemak of -gewin... Dat is een vorm van desinvestering, waarbij er sociaal kapitaal (en dus ook sociaal-economisch kapitaal) verloren gaat.
M.vr.gr. Michiel Jonker