Door Anoniem: Ik weet dat het opnemen van inhoudelijke kennis door veel mensen niet gaat gebeuren. Ik klaagde niet dat ze dat niet doen, ik merkte op dat de kloof groot kan zijn en té groot kan zijn.
Ik ben het niet met je eens dat ik me moet aanpassen, maar bedoel daarmee beslist niet dat die anderen zich dan maar moeten aanpassen. Je kan ook erkennen dat de verschillen er zijn en dat niet iedereen met diepgaande kennis van zaken daarmee automatisch geschikt is om oppervlakkige kennis van dezelfde zaken over te brengen op mensen voor wie dat de juiste diepgang is. Ik heb vaak genoeg in de praktijk zien gebeuren dat juist de mensen met wat minder diepgaand inzicht dan de experts hun kennis beter op leken wisten over te dragen dan die experts. Als de kloof in kennis en vooral manier van denken over die kennis kleiner is is het domweg veel makkelijker praten.
Ik denk dat we meer aandacht moeten hebben voor het overdragen van kennnis. Mischien dat we zo'n tussenpersoon nodig gaan blijven hebben tussen leek en expert, maar dan nog verwacht ik van de expert dat hij met meer mensen begrijpelijk over zijn expertise kan keuvelen dan alleen andere experts. En dat aanmoedigen mag wat mij betreft zo vroeg mogelijk beginnen.
Want het is evenzogoed een bekend fenomeen dat dingen moeten uitleggen aan anderen je dwingt je eigen kennis en begrip nog eens door te nemen. Dat kan tot nieuwe inzichten leiden, maar ook tot een beter begrip van wat je al dacht te weten. Dus negatief is het geenszins voor de expert om zich tot andermans niveau te verlagen.
Ook een reden om te zeggen dat experts die niet kunnen uitleggen eigenlijk geen expert zijn.
Overigens hebben we bijvoorbeeld zeker in de begintijd van de dot-com-and-bomb allerlei charlatans in het nieuws gezien die te pas en te onpas allerlei ongare onzin in de media mochten verkondigen en dan als "guru" (==leermeester) werden weggezet. En recent trouwens weer, bleek het neukertje van een of andere magnaat te zijn, maar oh oh oh wat een "expertise". Dan helpt het wel als je een arsenaal van Echte Experts Die Echt Kunnen Uitleggen achter de hand hebt. En dus moeiteloos gehakt maken van zo'n charlatan.
Als je een onderwerp hebt waar je werkelijk veel verstand van hebt, diepgaande kennis, vraag je dan eens af hoeveel gradaties in het niveau van kennis en inzicht je bij anderen grofweg kan onderscheiden tijdens een gesprek over dat onderwerp. Zelf denk ik dat ik dat dat een stuk of vijf gradaties zullen zijn. Als ik tien gradaties zou moeten onderscheiden zou ik dat al niet meer als indruk tijdens een gesprek kunnen doen, dan zou ik iemands kennis gericht moeten gaan onderzoeken.
Of je probeert wat vaker uit te leggen en ontwikkeld een arsenaal aan werkende analogieen en andere uitleggen die voor lekenpubliek inzichtelijk zijn. Leken zijn in dat opzicht niet zo divers: Ze weten vooral heel veel niet. Als je dus een nuttige uitleg wil geven zul je met wat brede streken een achtergrond moeten schetsen en die invullen met net genoeg detail om niet te liegen in je uitleg.
Wat voor die ander relevante en duidelijke verschillen in kennisniveau zijn valt voor jou nauwelijks of niet te onderscheiden omdat het allemaal valt onder wat voor jou evident en makkelijk is. Dan wordt het heel moeilijk om op het juiste kennis- en denkniveau van die ander in te haken en heb je een communicatieprobleem.
Je moet je dus wat in andermans leefwereld kunnen verplaatsen. Dat kon weleens de grootste hobbel zijn: Accepteren dat anderen niet jouw kennisniveau hebben en je daar op aanpassen (voor de duur van het gesprek).
Dat betekent dat je, om kennis en ervaring over jouw onderwerp goed over te kunnen dragen op mensen die er veel minder van weten en veel minder diepgaand nadenken, je ook expertise op moet bouwen in hoe die andere mensen eigenlijk denken en wat voor hun makkelijk en moeilijk is. Dat weet je niet zomaar omdat het voor jou allemaal dingen zijn die zo makkelijk en evident zijn dat er voor jou geen verschil is in moeilijkheidsgraad.
Dat is inderdaad een stukje ervaring. Maar ik zeg dat als je tenminste iets van die ervaring opdoet, je dat ook een betere expert kan maken.
Als je vindt dat elke expert de kloof moet overbruggen dan zeg je daarmee eigenlijk dat die expert er een tweede expertise bij moet hebben: die moet ook nog een goede didacticus zijn. Die mensen zijn zeker nuttig en nodig, maar laten we niet van iedereen eisen daar goed in te zijn. Mensen die goed zijn in één ding kunnen misschien niet goed met iedereen erover communiceren maar wel degelijk goede dingen doen in waar ze goed in zijn.
Wat mij betreft hoort het wel een beetje bij het expert zijn dat je tenminste serieus moeite doet met het overdragen van je kennis. Mischien niet een volleerd didacticus, maar toch wel enige moeite en enige ervaring. Al was het maar je lieve moedertje kunnen uitleggen wat je toch de hele dat doet.
Het zal toch van de expert moeten komen. Je kan zelfs zeggen, dat een expert die z'n expertise niet begrijpelijk kan uitleggen, geen expert is.
Een expert die zijn kennis begrijpelijk aan vakgenoten kan overdragen maar niet aan een leek kan heel waardevol zijn voor die vakgenoten en het vakgebied. Er zijn briljante mensen die inderdaad een waanzinnig talent hebben om moeilijke dingen op een simpele manier uit te leggen, en dat zijn buitengewoon waardevolle mensen, maar je moet niet iedereen die daar minder ver in komt maar meteen diskwalificeren als expert.
Als je het over gradaties hebt dan hoef je niet zelf je kont tegen de extremen-krib te gooien, natuurlijk.
Er is een reden dat Universiteiten van oudsher onderzoek en onderwijs combineerden. Dat idee is dus niet nieuw.
Het idee van op je kennis blijven zitten als een soort shamaan der zelfgeheimgehouden wetenschap ook niet, maar ik vind dat andere idee door de bank genomen toch beter.
De mensen die dat niet kunnen hebben wel een belangrijk deel van de ontwikkelingen voor hun rekening genomen. Je kan klagen dat ze tante Truus niet goed voor weten te lichten, maar zonder hun werk zou er niet eens iets zijn om tante Truus over voor te lichten. Dat het er wel is is geen onbelangrijke verdienste.
Dat weten we slechts voorzover mensen die het wel konden uitleggen dat gedaan hebben en uiteindelijk het werk begrijpelijk konden maken voor tante Truus.
Maargoed, iemand de leerstof al opgesnord?
Door Anoniem:
We hebben toch al te weinig twee-ogen. Rekenonderwijs op de basisschool wordt niet door wiskundigen gegeven, en lezen en schrijven ook niet door gepubliceerde schrijvers. Dat _hoeft_ ook niet - voor dat niveau.
Je mag wel verwachten dat de meesters en juffen iets beter zijn dan het niveau dat ze geven. Bleken ze laatst hier in Nederland toch niet. Dan heb je wel degelijk een probleem.
Op mijn middelbare school deden ieder jaar twee leraren het eindexamen wiskunde en ze haalden ieder jaar een tien. Dat was eng maar gaf ergens ook wel vertrouwen. Het is dus wel te doen (als je al dertig jaar in het vak zit). Dat is toch een contrast met horen dat de net-geen-kindertjes-meer vers van de PABO al moeite hebben met de sommetjes die ze de basisschoolleerlingen moeten leren. Want kapotbezuinigd en ondertussen is er alleen nog maar aandacht voor in kringetjes zitten en je gevoelens bespreken. Op de PABO.
Gek genoeg hoef je voor Universiteiten geen lesbevoegdheid te hebben, maar voor middelbare- en basisscholen dus wel. Oftewel, hoe lager het niveau hoe meer didactiek je nodig hebt om kennis over te brengen. Maar je moet de kennis dan ook weer niet vergeten mee te brengen.
Je hoeft geen reus te zijn om het laaghangend fruit te oogsten.
Daar geef ik je geen ongelijk in, maar als je een dwerg bent moet het laaghangende fruit wel heel erg laag hangen wil je het oogsten.
Het is dus wel interessant om te zien wat tante Truus dan haar vriendinnen en de rest van de buurt te vertellen krijgt in "de opleiding" van vier weken. Hebben er twee-ogen naar gekeken, of was het een ambtenaar die even wat powerpointjes inelkaar flanst met de gebruikelijke onzin?