EFF bezorgd over nieuwe eigenaar dna-database GEDmatch
De Amerikaanse burgerrechtenbeweging EFF maakt zich zorgen over de nieuwe eigenaar van GEDmatch, een database met genetische data afkomstig van verschillende dna-testdiensten zoals 23andMe, FTDNA en AncestryDNA. In database staan 1,3 miljoen mensen, waaronder ook Nederlanders.
Afgelopen maandag liet GEDmatch via de gebruikersovereenkomst weten dat het een nieuwe eigenaar heeft, het bedrijf Verogen. Een bedrijf dat dna-analyses voor opsporingsdiensten uitvoert. Commerciële dna-databases zijn in het verleden gebruikt door opsporingsdiensten voor het vinden van verdachten. Zo werd vorige maand nog bekend dat een Amerikaanse rechter politie een zoekbevel had gegeven om de dna-database van GEDmatch te doorzoeken. Het ging daarbij ook om de profielen van gebruikers die hadden aangegeven dat ze hun data niet voor opsporingsdiensten toegankelijk willen maken.
Of gebruikers van dna-databases toestemming hebben gegeven om voor opsporingsdiensten vindbaar te zijn doet er volgens de EFF niet toe. "In alle gevallen waarvan we weten zoekt justitie niet naar de persoon die zijn dna heeft geüpload, ze zoeken naar de verwanten van die persoon. Mensen die nooit toestemming hebben kunnen geven dat hun genetische data op deze manier wordt gebruikt, omdat ze geen controle hebben over het dna dat ze delen met gebruikers van de website", zegt Jennifer Lynch van de EFF.
Volgens Lynch houdt dit in dat dergelijke doorzoekingen niets meer zijn dan sleepnet-expedities door het dna van miljoenen onschuldige mensen. "De politie richt zich niet op het vinden van een specifieke gebruiker gebaseerd op een individuele verdenking. Een feit dat de politie toegeeft, aangezien ze niet weten wie hun verdachte is", aldus Lynch. Ze stelt dat justitie bij dergelijke doorzoekingen hoopt dat op een plaats delict gevonden dna overeenkomt met dna van een verwant in een dna-database.
De EFF roept op tot een maatschappelijke discussie of politie en opsporingsdiensten wel toegang tot dna-databases moeten kunnen krijgen, zelfs als ze een zoekbevel hebben. Hoewel de database van GEDmatch niet zo groot lijkt, is het mogelijk om daarmee 90 procent van de blanke Amerikanen te identificeren, aldus Lynch. Politici en opsporingsdiensten stellen dat het doorzoeken van dergelijke dna-databases nodig is om coldcasezaken op te lossen, maar de EFF is bang dat de toepassingen geleidelijk zullen opschuiven.
Daarnaast bestaat het risico op onterechte aanklachten en veroordelingen. Mensen laten namelijk overal hun dna achter. Zo werd in 2012 nog een onschuldig iemand op basis van een dna-match veroordeeld. Het dna van de man was op de dader terechtgekomen die het vervolgens op het slachtoffer achterliet. In dit licht is de EFF bezorgd dat Verogen de nieuwe eigenaar van GEDmatch is. "De mogelijkheid om de eigen familiegeschiedenis en risico's op ziekten te onderzoeken moet niet het risico met zich meedragen dat onze data voor politie of anderen toegankelijk wordt, en op manieren wordt gebruikt die we nooit hebben kunnen voorzien", laat Lynch weten
Wanneer slechts 2 procent van de Nederlandse bevolking zijn of haar dna-profiel naar een database zou uploaden, is het inmiddels mogelijk om altijd tot een dna-match met een verwant te komen, zo stelde dna-expert Lex Meulenbroek van het Nederlands Forensisch Instituut (NFI) eerder dit jaar. "In theorie is het zo dat als 350.000 Nederlanders zeggen: mijn dna mag in een databank om misdrijven op te lossen, we bijna elk dna-spoor kunnen identificeren via stamboomonderzoek."
Oftewel, het maakt niet uit wie de eigenaar is, en of'ie eerlijk is of niet. In ieder geval alle commerciële DNA-databanken, bijvoorbeeld die zich aanprijzen voor genealogisch onderzoek, zijn ondertussen vogelvrij voor opsporingsdoeleinden.
Toen mijn vader hertrouwde werd mij verteld dat ik niet meer gehouden kon worden tegen mijn vers aangetrouwde familie te getuigen, want familie. Zo'n DNA-databank doet het tegenovergestelde: Je DNA laten testen om eventuele familie te vinden is nu een getuigenis tegen je bestaande bloedverwanten. En die zal gebruikt worden, met of zonder toestemming van jou, laat staan toestemming van je bloedverwanten. Want die krijgen helemaal geen keus.
Oftewel, het hele concept achter DNA-databanken voor genealogisch onderzoek is dood en begraven, precies door het gesleepnet van verschillende politiediensten. Vertel het je familie, voordat ze hun DNA aan zulke bedrijven afstaan.
Als er niemand reageert of ze worden de voet niet echt dwarsgezet, gaan ze onverdroten verder.
De Mormonen doen het om ieder van een zeteltje in hun hemel te verzekeren.
Waarom de commercie het doet, natuurlijk om aan te verdienen.
Gaat het altijd goed? Dat moet je dan maar geloven.
J.O.
Het verschoningsrecht binnen familieverband is geen plicht.
Stel dat de nieuwe, jonge blonde stoot van je hertrouwde rijke vader niet spoort (bijvoorbeeld omdat ze haar vorige en zogenaamd verongelukte partner in werkelijkheid om zijn geld vermoordde). Vervolgens kom jij later tot de ontdekking van haar misdaad. Dan is er wettelijk gezien niets dat jou weerhoud, als zoon of dochter van je vader, die misdaad als getuige te openbaren tegenover politie en justitie.
Het verschoningsrecht in familieverband houd alleen in dat je bij een politie verhoor, of voor de rechterbank, niet gedwongen kunt worden te getuigen tegen familieleden. Uit eigen beweging spreken staat wel gewoon vrij. Dat ligt alleen anders voor getuigen met een wettelijk erkend beroepsgeheim, want alleen die getuigen hebben een beroepsmatige zwijgplicht. Voor familieleden geldt dat niet.
https://nl.wikipedia.org/wiki/Verschoningsrecht
Een maar? Wie een beetje kan Googlen weet dat een dagelijkse routine is, zoiets als verkeersongevallen of phishing (daarom overigens niet minder erg). Nauwelijks opzienbarend. De gevallen waarin 200 of 5000 zaken over moeten zijn nog min of meer uitzonderlijk. En al even veelzeggend is de nu al ingeburgerde gewoonte om DNA niet-matches botweg te negeren. Cru gezegd, er bestaat geen medicijn tegen menselijke vooringenomenheid. Wel vervelend voor diegenen die de optelsom Privacy Erosie + Menselijke Vooringenomenheid nogal explosief vinden en daaruit de conclusie trekken dat een van twee moet wijken...
Robbert Dijkgraaf sprak recent scherpe maar rake woorden: https://www.nrc.nl/nieuws/2019/12/06/de-volgende-crisis-heet-privacy-a3983267. Maar er is ook alle reden om voor de toekomst hoopvol te zijn:
Dat kantelen is al begonnen, intussen meer dan 5 jaar geleden.
En dat is het punt met DNA-databases, daar is het precies omgekeerd: Daarmee pak je niet alleen degenen die zich daar vrijwillig in blootgeven, maar ook hun bloedverwanten. Die daar dus geen keuze in krijgen.
En nog onder valse voorwendselen ook, want de blootgevers dachten wellicht zelf verloren familie terug te vinden, niet om met de hele bloedlijn tegelijk onder het opsporingsvergrootglas te komen liggen.
Deze posting is gelocked. Reageren is niet meer mogelijk.
Specialiseer je in Forensisch ICT
Online informatieavond 19 november
Wil jij je specialiseren in digitaal forensisch onderzoek? Je kennis verbreden en tech-nische vaardigheden ontwikkelen? Ontdek de cursus- en opleidingsmogelijkheden van Hogeschool Leiden:
- Bachelor Informatica Forensisch ICT (deeltijd)
- Master Digital Forensics (vol- en deeltijd)
- Module Mobile Forensics
- Module Data Analytics
Interesse? Meld je aan!
Information Security Officer (2fte)
Een uitdagende rol waarbij jij, op basis van security, de vertaalslag maakt tussen business en IT en direct bijdraagt aan de veiligheid van informatie binnen de gemeente Almere. Dat is in een notendop waar jij als Information Security Officer mee bezig bent. Interesse gewekt? Door groei van de organisatie zijn we op zoek naar twee nieuwe collega’s.
Cybersecurity Trainer / Streamer
Toe aan een nieuwe nieuwe job waarmee je het verschil maakt? In de Certified Secure trainingen laat je deelnemers zien hoe actuele kwetsbaarheden structureel verholpen worden. Ook werk je actief mee aan de ontwikkeling van onze gamified security challenges. Bij het maken van challenges kom je telkens nieuwe technieken tegen, van Flutter tot GraphQL, van Elastic Search tot Kubernetes.
